ابوالقاسم سعیدی، نقاش باغ‌های ایرانی

ابوالقاسم سعیدی، یکی دیگر از نقاشان نوگرای ایرانی است که همچون دیگر نقاشان پیشگامی که عمدتاً از دهه ۳۰ خورشیدی به بعد جست‌و‌جوگر راه‌های تازه بودند، کوشید با درآمیختن درونمایه‌های ایرانی با سبک‌ها و تکنیک‌های مدرن، به زبان و نگاه ویژه خود دست یابد.

ابوالقاسم سعیدی در سال ۱۳۰۴ در اراک متولد شد و برای تحصیل به مدرسه هنرهای زیبای بوزار پاریس رفت و در سال ۱۳۳۴ از آنجا فارغ‌التحصیل شد.

هرچند آثار ابوالقاسم سعیدی در ایران به خوبی به نمایش درآمده و شماری از آن‌ها در کاخ‌ها و یا تالارهای هنری به طور دائمی نگهداری می‌شوند، اما خود تقریباً از‌‌ همان آغاز کار هنری در فرانسه زندگی کرده است.

تعدادی از نقاشی‌های او در کاخ‌های نیاوران و صاحب‌قرانیه نگهداری می‌شوند، و بسیاری تماشاگر یکی از آثار او در تالار وحدت (رودکی) بوده‌اند. این اثر، که با‌‌ همان درونمایه اصلی کارهای سعیدی، باغی پرازگل ودرخت با فرشته‌هایی در حال حرکت بر روی درختان را نشان می‌دهد، در سال ۱۳۵۷تصویر شد و بعد از انقلاب هم در دو مرحله ابتدا به صورت جزئی و بعد به صورت کلی ترمیم شد.

ابوالقاسم سعیدی، اگرچه بیشتر در غرب زیسته، اما به یک معنا یکی از ایرانی‌ترین نقاشان معاصر محسوب می‌شود. او که‌ زاده حاشیه کویر است، درکار‌هایش «باغ ایرانی» را بیش از هر چیز دیگر و شاید بیش از هر نقاش دیگر به تصویر کشیده است؛ تصویر این «باغ ایرانی» که با نمود‌ها و نمادهای مختلف در انواع هنرهای سنتی ایرانی از کاشی‌کاری و سفالگری گرفته تا قالی‌بافی بازتاب یافته است، در کارهای ابوالقاسم سعیدی جلوه‌ای مدرن یافته است.

رنگ‌های سعیدی، تحت تأثیر آفتاب تند و درخشانی که در آسمان ایران می‌تابد، بروز یافته‌اند و ترکیب‌بندی‌ها و هارمونی اثر، به خوبی حس و حال شرقی- ایرانی را بازتاب می‌دهند.

این نگاه و درک با آنکه به شیوه‌های مدرن و کاملاً متفاوت عرضه می‌شود، اما آنچنان درونی هنرمند شده است که بیننده را ناخودآگاه به دنیای مینیاتورهای ایرانی، کاشی‌ها و سفال‌های پوشیده از اسلیمی‌ها و فرش‌هایی می‌برد که نقشی از گل و بته و درخت را در خود جاودانه کرده‌اند.

ابوالقاسم سعیدی در این تابلو‌ها، درست بر عکس سهراب سپهری که به تنه درخت‌ها چشم می‌دوزد، در پیچ و تاب شاخه‌ها غرق می‌شود و در بازنمایی آن‌ها، با رنگ‌هایی جلا یافته از نور و خورشید فروزان،‌گاه به شیوه‌هایی دکوراتیو نزدیک می‌شود تا آرامشی اسطوره‌ای یا وجدی درونی را که از آن در نگاه و عرفان ایرانی سخن رفته است، به بیننده‌اش منتقل کند. این‌گونه است که سعیدی، به نقاشی متمایز با سبک و نگاه خاص خود بدل شده است.

او آثارش را در نمایشگاه‌های انفرادی و جمعی بسیاری در ایران، فرانسه، اسپانیا، سوئیس، برزیل و... به نمایش گذاشته است و در‌‌ همان آغاز کارش جوایز مهمی چون جایزه نقاشی جوان (پاریس ۱۳۳۸)، جایزه بینال هنرهای زیبای تهران (۱۳۳۹) و جایزه بینال تهران (۱۳۴۵) را به دست آورد.

کارهای او همچنان در حراجی‌های بزرگ هنر معاصر ایران، خواهان بسیار دارد.

ویدئو: پاره‌ای از آثار ابوالقاسم سعیدی