میراث فرهنگی سوریه در خطر تخریب است

<p>بیژن روحانی - در حالی که یک سال از اعتراضات و درگیری&zwnj;های داخلی در سوریه می&zwnj;گذرد و تلفات انسانی به حدود ۹ هزار نفر رسیده و بسیاری در جهان نگران وضعیت این کشور عربی هستند.اکنون سازمان&zwnj;های مختلف در خصوص میراث فرهنگی این کشور نیز هشدار داده&zwnj;ا&zwnj;ند و از تمام طرف&zwnj;های درگیر خواسته&zwnj;اند به آثار با ارزش این کشور احترام گذاشته و از آن&zwnj;ها استفاده نظامی و سیاسی نکنند.</p> <!--break--> <p>&nbsp;</p> <p>&nbsp;</p> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20120401_Heritage_SyrianConflict_Rouhani.mp3"><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_14.jpg" alt="" /></a><br /> در تازه&zwnj;ترین هشدار ایرینا بوکوا، مدیرکل سازمان یونسکو، ضمن اشاره به آثار تاریخی ارزشمند و محوطه&zwnj;های باستانی در سوریه از مقامات این کشور درخواست کرد به قوانین بین&zwnj;المللی و معاهدات جهانی در مورد حفاظت از آثار تاریخی به هنگام بروز جنگ و درگیری پایبند باشند. به تصریح دبیرکل یونسکو، وضعیت در سوریه ساعت به ساعت بدتر می&zwnj;شود.</p> <blockquote> <p><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/02_bosra.jpg" alt="" />شهر باستانی بصری</p> </blockquote> <p>یونسکو همچنین با تعدادی از نهادهای بین&zwnj;المللی دیگر مانند اینترپل، سازمان جهانی گمرک&zwnj;ها و همچنین پلیس ویژه ایتالیا که تخصص مبارزه با قاچاق عتیقه را دارد، تماس گرفته و از آن&zwnj;&zwnj;ها خواسته است برای جلوگیری از جابه&zwnj;&zwnj;جایی غیرقانونی آثار تاریخی سوریه تدابیر لازم را به کار برند. به&zwnj;جز تخریب مستقیم ناشی از درگیری&zwnj;های مسلحانه، خطر قاچاق گسترده عتیقه نیز سوریه را تهدید می&zwnj;کند، از این رو لازم است تا کشورهای دیگر به ویژه همسایگان سوریه نسبت به جلوگیری از ورود و خرید و فروش غیر قانونی آثار تاریخی سوریه حساسیت لازم را به کار برند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>شش محوطه تاریخی سوریه در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده&zwnj;اند و پرونده ده&zwnj;ها محوطه&zwnj;ی دیگر از این کشور تاریخی نیز در حال آماده شدن است. سوریه یکی از کشورهایی است که درهم&zwnj;آمیختگی فرهنگ&zwnj;های گوناگون از دوران مختلف تاریخی در آن به خوبی دیده می&zwnj;شود. آثاری از دوران حضور فینیقی&zwnj;ها، کنعانی&zwnj;ها، آرامی&zwnj;ها، یونانی&zwnj;ها، رومی&zwnj;ها و بیزانس&zwnj;ها در این کشور دیده می&zwnj;شود. همچنین از دوران اسلامی نیز مسجد&zwnj;ها، کاخ&zwnj;ها و محوطه&zwnj;های بسیار زیبایی مربوط به حکومت بنی&zwnj;امیه، عباسی&zwnj;ها، ایوبی&zwnj;ها و عثمانی در آن بر جای مانده است.</p> <blockquote> <p><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/03_chevaliers.jpg" alt="" />دژ شهسواران</p> </blockquote> <p>شهر باستانی دمشق، شهر باستانی بصری، محوطه پالمیر، شهر باستانی حلب، دژ شهسواران و قلعه صلاح&zwnj;الدین و روستاهای باستانی در شمال سوریه جزو آثاری هستند که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده&zwnj;اند. محوطه پالمیر در شمال شرق دمشق، ترکیبی از هنر و فنون یونانی و رومی و همچنین نفوذ تمدن ایرانی را نشان می&zwnj;دهد. دژ شهسواران یا دژ کردان و همچنین قلعه صلاح&zwnj;الدین ایوبی یادگارانی از دوران جنگ&zwnj;های صلیبی هستند. محوطه بصری نیز یکی از شهرهای رومی باستان است که بر سر راه مهم تجاری به مکه قرار داشته است. یک آمفی تئاتر باشکوه رومی و بقایایی از آثار دوران ابتدای مسیحیت در این شهر باقی مانده&zwnj;اند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>روستاهای باستانی در شمال غربی سوریه نیز به مجموعه&zwnj;ای از بقایای ۴۰ روستا گفته می&zwnj;شود که اکنون در پارک&zwnj;های باستان&zwnj;شناسی قرار دارند و مربوط به دوران امپراتوری بیزانس هستند. در این روستاها خانه&zwnj;های باستانی، کلیساهای متروک، معابد پیشامسیحی و حمام وجود دارد. در درگیری&zwnj;های اخیر به این روستاها نیز آسیب&zwnj;هایی وارد شده است.</p> <p>&nbsp;</p> <p><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/06-qalat-maziq.jpg" alt="" /></p> <p>در روزهای گذشته ویدیویی منتشر شد که بمباران یک دژ تاریخی به نام &laquo;قلعات المضیق&raquo; را توسط نیروهای سوری نشان می&zwnj;داد. در این ویدیو گلوله&zwnj;ها به طور مستقیم به سمت این دژ شلیک می&zwnj;شوند. قلعات المضیق در یک محوطه باستانی به نام آپامیا باقی مانده که مربوط به دوران یونانیان است. گلوله&zwnj;باران این دژ در تاریخ ۲۶ ماه مارس یا هفتم فروردین ماه سال&zwnj; جاری صورت گرفته است. ویدیویی دیگر از گلوله&zwnj;باران محوطه یونانی آپامیا نیز منتشر شده است.</p> <blockquote> <p><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/04-qalat-maziq.jpg" alt="" />گلوله&zwnj;باران قلعات المضیق</p> </blockquote> <p>در محوطه باستانی پالمیر نیز نیروهای دولتی با مستقر کردن سنگر و تجهیزات نظامی بر بالای یک بلندی به سوی این محوطه آتش گشوده&zwnj;اند. تا برقراری وضعیت ثبات در این کشور و بازدید یک هیئت بی&zwnj;طرف برآورد میزان خسارت&zwnj;های وارد شده به محوطه میراث جهانی پالمیر ناممکن است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>طبق گزارش&zwnj;های مستند دیگر به روستاهای باستانی در شمال سوریه نیز آسیب رسیده است. در تصاویر منتشر شده از این محوطه&zwnj;&zwnj;ها، به خوبی جای گلوله&zwnj;ها روی آثار باستانی این منطقه مشخص است و حتی گلوله&zwnj;های شلیک&zwnj;شده خمپاره نیز در این محوطه به چشم می&zwnj;خورد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>اخبار دیگری مبنی بر آسیب دیدن قلعه قرون وسطایی دژ شهسواران منتشر شده است. این دژ در روزهای گذشته در تصرف معترضان بوده است. همچنین در ویدیویی دیگر، جمعی از معترضان و مخالفان حکومت بشار اسد درون محوطه باستانی پالمیر تجمع کرده و دست به تظاهرات زده&zwnj;اند. اینگونه حرکات اعتراضی در داخل محوطه&zwnj;های میراث جهانی ممکن است عکس&zwnj;العمل طرف مقابل را به همراه داشته باشد که در نهایت منجر به درگیری و آسیب دیدن این آثار شود.</p> <blockquote> <p><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/05_palmyra.jpg" alt="" />شهر باستانی پالمیر</p> </blockquote> <p>به تازگی &laquo;شبکه میراث جهانی&raquo; به اطلاعاتی دست یافته است که بر مبنای آن نخست وزیر سوریه در نامه&zwnj;ای به وزیر فرهنگ و همچنین رییس بانک مرکزی نوشته بود که باندهای بین&zwnj;المللی قاچاق عتیقه اکنون در سوریه فعال شده&zwnj;اند و با تجهیزات جدید و وسایل ارتباطی ماهواره&zwnj;ای به دنبال خارج کردن آثار عتیقه و نسخه&zwnj;های خطی از محوطه&zwnj;ها، موزه&zwnj;ها و بانک مرکزی هستند. او همچنین وضعیت سوریه را با عراق و لیبی مقایسه کرده بود.</p> <p><br /> در یک تحلیل دیگر روزنامه الاخبار نسبت به غارت ۲۵ موزه باستانی در سوریه هشدار داده است. به گزارش این روزنامه از آنجا که نیروهای امنیتی شدیداً مشغول برخورد با مخالفان هستند، موزه&zwnj;هایی که به طور عمده در کنار محوطه&zwnj;های باستانی و بعضاً خارج از شهرها هستند ممکن است در معرض خطر دزدی و غارت قرار داشته باشند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>تصاویر دیگری نیز مربوط به ماه فوریه گذشته منتشر شده است که نشان می&zwnj;دهد به یکی از کلیساهای تاریخی در شهر حمص و به محله مسیحی&zwnj;نشین در این شهر توسط مخالفان آسیب&zwnj;هایی وارد شده است. تصاویر دیگر نیز نشان&zwnj;دهنده آسیب&zwnj;های گسترده به مسجد تاریخی مصطفی بر اثر تبادل آتش طرف&zwnj;های درگیر در شهر حمص است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>مدیرکل یونسکو در پیام خود نابودی میراث فرهنگی سوریه را نابودی روح و هویت مردم آن کشور خوانده است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در همین زمینه:</p> <p>::بیژن روحانی در رادیو زمانه::</p> <p>&nbsp;</p> <p>&nbsp;</p> <p><a href="http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&amp;v=P2xHb99QvLI ">ویدیو شماره ۱: گلوله&zwnj;باران دژ تاریخی &laquo;قلعات المضیق&raquo; در سوریه</a><br /> <a href="http://www.youtube.com/watch?v=CWvIuLjuAYo&amp;feature=share "> ویدیو شماره ۲: تخریب مسجد مصطفی در حمص</a></p>