یک ماه و ۱۷ بازداشت در هورامان و کامیاران: نگرانی‌ها از تشدید سرکوب در کردستان
در یکی از آخرین بازداشتها در این مناطق، عبدالله ادوایی، شهروند کُرد اهل روستای سلین پس از احضار به ستاد خبری اطلاعات سپاه شهرستان سروآباد، بازداشت شد.
هفت شهروند کُرد منطقه هورامان در یک ماه گذشته بازداشت شده‌اند. همچنین ۱۰ فعال کُرد در یک ماه اخیر در منطقه کامیاران بازداشت شده‌اند. با توجه به بازداشت ده‌ها نفر دیگر در شهرهای مختلف استان کردستان، فعالان مدنی و حقوق بشری درباره تشدید سرکوب و نقض حقوق بشر اقوام و اقلیت‌ها در این منطقه هشدار می‌دهند.
در یکی از آخرین بازداشتها در این منطقه، یک شهروند کُرد به نام عبدالله ادوایی از اهالی روستای سلین در منطقه هورامان، دوشنبه ۲۴ دی پس از احضار به ستاد خبری اطلاعات سپاه پاسداران در شهرستان سروآباد، بازداشت شد.
به گزارش شبکه حقوق بشر کردستان این سومین مورد مشابه بازداشت اهالی روستای سلین تنها در ماه جاری است و پیش از این نیز دو شهروند دیگر به نام‌های آرام ادوایی و برهان ادوائیان در مغازه محل کار خود به وسیله نیروهای امنیتی وابسته به اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شدند.
بر اساس این گزارش عبدالله ادوایی پیش از این نیز چندین بار سابقه احضار و بازجویی داشته است:
«نیروهای امنیتی با احضارهای مکرر او را در مورد رفت و آمد اعضای احزاب کُرد در مناطق کوهستانی (کوسالان) بازجویی کرده‌اند.»
به گفته شبکه حقوق بشر کردستان، احضار، تهدید و بازداشت شهروندان کُرد ساکن روستاهای همجوار مناطق کوهستانی شاهو و کوسالان به بهانه حضور نیروهای وابسته به احزاب کُرد در این مناطق در سال‌های اخیر افزایش یافته است.
آذر سال جاری چهار شهروند اهل همین منطقه به نام‌های زانیار مرادی، حمید احمدی، فردین ادوایی و انصار ادوایی به همین بهانه بازداشت و پس از چند روز بازجویی آزاد شدند:
«سپاه پاسداران از اهالی این روستاها می‌خواهد تا در همکاری با نیروهای حکومتی، هرگونه حضور و تردد اعضای این احزاب را به آنها اطلاع دهند.»
از سوی دیگر اما وضعیت بازداشتی‌های منطقه کامیاران بسیار نامناسب گزارش می‌شود. یک منبع نزدیک به این افراد از تلاش امام جمعه و رییس شورای شهر برای گرفتن حکم اعدام آنها خبر داده است.
گفته می‌شود بازداشت‌شدگان برای اعتراف تحت فشار هستند.
در دور جدید بازداشت فعالان محیط زیست در کامیاران، نیروهای امنیتی ظهر شنبه ۱۵ دی، عیسی فیضی را همراه با ضرب و شتم بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل کردند.
همچنین یک فعال محیط زیست اهل کامیاران در روزهای گذشته از ایجاد فضای رعب و وحشت در این شهر به دنبال بازداشت چهار فعال محیط زیست این شهر خبر داد.
به گفته او، نیروهای امنیتی برای ایجاد این فضا به صورت گروهی به منزل افراد مراجعه کرده و در مقابل دیدگان مردم اقدام به کتک زدن بازداشت‌شدگان و توهین به خانواده‌های آنها کرده‌اند.
فاضل قیطاسی، رضا اسدی و هادی کمانگر از دیگر بازداشت‌شدگان در شهر کامیاران هستند. فرهاد محمدی، وکیل دادگستری و دبیر شاخه کردستان حزب وحدت ملی نیز در سنندج بازداشت شده است.
شبکه حقوق بشر کردستان تغییرات مدیریتی در نهادهای امنیتی این استان را یکی از عوامل مهم تشدید فضای امنیتی در راستای «میلیتاریزه کردن کردستان»، «تخریب اکوسیستم منطقه» و «سرکوب اعتراض فعالان محیط زیست» دانسته است.
بازداشت‌شدگان کامیاران اما به تازگی از سوی حسین خوش‌اقبال، معاون سیاسی، امنیتی و انتظامی استانداری کردستان، «اعضای گروه‌های معاند» معرفی شده‌اند. خوش‌اقبال روز ۱۷ دی به خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) گفته است این افراد در ارتباط با قتل کوهسار فاتحی، راننده آمبولانس هلال احمر کامیاران دستگیر شده‌اند.
منابع نزدیک به افراد بازداشت‌شده این ادعا را رد کرده و آن را سناریویی امنیتی برای محکوم کردن بازداشت‌شدگان خوانده‌اند.
نظرها
کارو
بیانیۀ مجلس حزب حیات آزاد کردستان- پژاک در رابطه با بازداشت گسترده فعالان مدنی و اجتماعی شرق کردستان از سوی سازمانهای امنیتی رژیم ایران: «در طی دو هفته گذشته شاهد آغاز موج جدیدی از دستگیریها و امنیتی شدن هرچه بیشتر شرق کردستان بودیم. این موج از بازداشتها و دستگیریها طیف وسیعی از فعالین، از هنرمندان گرفته تا فعالین اجتماعی، کارگری، سیاسی و زیست‌محیطی را دربرگرفته است. این بار نیز همچون تاریخ سراسر برچسب‌زن جمهوری اسلامی، با استفاده از کلیشه‌های مرسومی همانند «ارتباط با جریانات مخالف نظام و مخالفت و ضدیت با اصل جمهوری اسلامی» پروژه سرکوب و حذف فعالین مدنی کردستان در حال کلیدزنی است. اظهارات اخیر معاونت سیاسی–امنیتی استاندار کردستان مبنی بر ارتباط بازداشت‌شدگان با حزب حیات آزاد کردستان–پژاک در چارچوب پروژه برچسب‌زنی به فعالین و متعاقبا دستگیری و سرکوب آنان است. حلقه کامل‌کننده پروژه مزبور متهم نمودن پژاک در قتل کوهسار فاتحی راننده آمبولانس هلال احمر کامیاران می‌باشد که ۲۹تیرماه امسال در یک تیراندازی جانش را از دست داد و شواهد و قراین حکایت از آن دارند که خود سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی نظام در آن دست داشته‌اند. معاون سیاسی –امنیتی استاندار کردستان در اظهاراتی کذب و به دور از واقعیت، با اشاره به برخی بررسیها و اقدامات اطلاعاتی بی‌پایه و بی‌اساس کشته شدن راننده هلال احمر کامیاران را به پژاک نسبت داده و فعالین مدنی بازداشت شده را نیز به پشتیبانی از این اقدام متهم ساخته است. این در حالی است که اشخاص بازداشتی و حوزه فعالیتشان در چارچوب سازمانهای مردم‌نهاد و زیست‌محیطی و کاملا منطبق با قوانین خود جمهوری اسلامی بوده است و هیچ گونه ارتباطی با پژاک نداشته و ندارند....»