از ستایش آلت تناسلی تا اهمیت باد معده

<p>محمد عبدی- بیست و دومین فیلم مجموعه سینمای جهان در صد فریم را اختصاص دادم به شاهکار تابوشکنی به نام &quot;پرخوری&quot; ساخته مارکو فرری که کمتر قدر دیده است.</p> <!--break--> <p>&nbsp;</p> <p><strong>پرخوری </strong>(La Grande Bouffe) <strong>چه داستانی دارد؟</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>کارگردان: مارکو فرری- فیلمنامه: فرری، رافائل آسکونا و فرانسیس بلانش- بازیگران: مارچلو ماسترویانی، میشل پیکولی، فیلیپ نوآره، اوگو توگناتزی- محصول ۱۹۷۳- فرانسه و ایتالیا.</p> <p>چهار دوست در یک آخر هفته در ویلایی جمع می&zwnj;شوند تا آنقدر بخورند تا بمیرند.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>مارکو فرری کیست؟</strong></p> <blockquote> <p><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/abdigb02.jpg" alt="" />مارکو فرری</p> </blockquote> <p>متولد ۱۹۲۸ در میلان ایتالیا، متوفی ۱۹۹۷. آغاز فیلمسازی از ۱۹۵۸. شهرت جهانی با فیلم پر سر و صدای پرخوری.</p> <p>&nbsp;</p> <p>یکی از غریب&zwnj;ترین فیلمسازان سینمای ایتالیا. عاشق داستان&zwnj;های شوک&zwnj;آور از باردار شدن یک مرد تا عشق مردی نسبت به یک گوریل. تابوشکن و جنجالی.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>پرخوری را چگونه می&zwnj;توان تحلیل کرد؟</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>جسارت مارکو فرری در به چالش کشیدن اخلاقیات حاکم بر زندگی و به سخره گرفتن معنا و مفهوم زیستن در این کمدی به غایت سیاه، برای اخلاق&zwnj;گرایان می&zwnj;تواند رکیک، بی&zwnj;شرمانه و غیر قابل تحمل به نظر برسد. اما در حقیقت فیلم پیشرو و منحصر به&zwnj;فردی است که جلو&zwnj;تر از زمان خود، با سبک و سیاقی آوانگارد، بورژوازی را به چالش می&zwnj;طلبد و در این راه ابایی ندارد که پا به حیطه&zwnj;های ممنوع بگذارد و به روشنی مرزی را بردارد که پیش&zwnj;تر غیر قابل لمس به نظر می&zwnj;رسید.</p> <p>&nbsp;</p> <p>همه چیز از یک ایده شگفت&zwnj;انگیز سرچشمه می&zwnj;گیرد: چهار دوست از طبقه مرفه - با شغل&zwnj;های گوناگون، از خلبان تا قاضی- تصمیم گرفته&zwnj;اند در خانه&zwnj;ای جمع شوند و آنقدر بخورند تا بمیرند. این تصمیم آن&zwnj;ها یک شوخی نیست و آن&zwnj;ها واقعاً آنقدر می&zwnj;خورند تا می&zwnj;میرند! <br /> این قصه ساده، راه را برای نوعی پرداخت و نگاه فلسفی به زندگی باز می&zwnj;گذارد و از سویی به انتقادی اجتماعی&zwnj; بدل می&zwnj;شود که نسبت به یک طبقه به&zwnj;خصوص با ویژگی&zwnj;ها و مختصات خاص خود صورت می&zwnj;گیرد و راه را برای انواع برداشت&zwnj;های سمبلیک باز می&zwnj;گذارد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>فیلم ابتدا چهار شخصیت اصلی را تک تک به عنوان یک مقدمه کوتاه در زندگی روزمره&zwnj;شان در خانواده یا محل کار به نمایش می&zwnj;گذارد. خیلی زود هر چهار نفر - که نام شخصیت&zwnj;هایشان در فیلم، نام واقعی بازیگران این شخصیت&zwnj;هاست: مارچلو (ماسترویانی)، میشل (پیکولی)، فیلیپ (نوآره) و اوگو (توگناتزی) و به کار واقع&zwnj;گرایی فیلم می&zwnj;آید- دور هم جمع می&zwnj;شوند و به سمت مقصدی که ما نمی&zwnj;دانیم کجاست به راه می&zwnj;افتند.</p> <p>&nbsp;</p> <blockquote> <p><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/abdigb03.jpg" alt="" />مفهوم زندگی: پرخوری، سکس و مرگ</p> </blockquote> <p>آن&zwnj;ها به خانه&zwnj;ای وارد می&zwnj;شوند که قصه در آن شکل می&zwnj;گیرد. ورود یک وانت&zwnj;بار با انبوهی گوشت آماده پخت اولین سؤال را در ذهن تماشاگر ایجاد می&zwnj;کند که این چهار نفر چرا این همه گوشت سفارش داده&zwnj;اند؟</p> <p>&nbsp;</p> <p>از&zwnj;&zwnj; همان نخستین لحظه&zwnj;ها، خوردن به عنوان موتیف فیلم، رخ می&zwnj;نمایاند. مارچلو از داخل اتوموبیلی که آن&zwnj;ها را برای اولین بار با هم دیده&zwnj;ایم خوردن را شروع کرده و به محض رسیدن به خانه، عمل خوردن ادامه می&zwnj;یابد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>مارچلو در اولین حضور در خانه، به باسن مجسمه زنی که در حیاط وجود دارد، دست می&zwnj;کشد و در یکی از اولین غذا خوردن&zwnj;های گروهی، آن&zwnj;ها مشغول تماشای عکس&zwnj;های برهنه&zwnj;ای از زنان می&zwnj;شوند و بدین ترتیب دومین موتیف فیلم یعنی سکس خودنمایی می&zwnj;کند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>خیلی زود می&zwnj;فهمیم که شخصیت&zwnj;های فیلم در واقع در اینجا جمع شده&zwnj;اند تا به زندگی پشت پا بزنند. آن&zwnj;ها می&zwnj;خواهند در این خانه تا جای ممکن بخورند، باد معده در کنند و به شکلی حیوانی جفت&zwnj;گیری کنند، آنقدر که بمیرند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در واقع فیلم درباره مرز باریک انسان با حیوان است و لحظه&zwnj;ای را تصویر می&zwnj;کند که این مرز برداشته می&zwnj;شود. از اولین نماهایی که از داخل خانه می&zwnj;بینیم، حیوانات حضوری ملموس و چشمگیر دارند و حتی در آشپزخانه هم دیده می&zwnj;شوند. این روند تا انتها ادامه دارد تا جایی که فیلیپ در پایان سگی را که در کنارش است، با نام دوستش اوگو که پیش&zwnj;تر مرده، صدا می&zwnj;کند و در صحنه نهایی تنها حیوانات- یه صورت زنده یا به شکل گوشت مرده&zwnj;شان- در تصویر باقی می&zwnj;مانند و زندگی حیوانی ما را گوشزد می&zwnj;کنند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در اولین صحنه&zwnj;ها در خانه، میشل کله گاوی را برمی&zwnj;دارد و با صدایی رسا جمله مشهور شکسپیر را فریاد می&zwnj;زند: &laquo;بودن یا نبودن&raquo;؛ که از سویی به تصمیم آن&zwnj;ها برای خودکشی اشاره دارد، از سوی دیگر در مفهومی تماتیک، معنای زندگی را به چالش می&zwnj;طلبد و از طرف دیگر پیوند حیوانات با زندگی آن&zwnj;ها و اهمیتشان را در فیلم گوشزد می&zwnj;کند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>از طرفی موسیقی&zwnj;ای که میشل با دهان می&zwnj;نوازد و با آن می&zwnj;رقصد، موسیقی کلاسیک معروفی است که در صحنه&zwnj;های بعدی با حرف زدن آن&zwnj;ها درباره آثار هنری امتداد می&zwnj;یابد تا سرانجام در صحنه پیانو زدن میشل با باد معده در کردن&zwnj;های ممتد او به هنگام نواختن به اوج می&zwnj;رسد و میشل با این خلق/زایش می&zwnj;میرد. این صحنه در واقع اوج نگاه هجوآمیز فیلم را به نمایش می&zwnj;گذارد که در آن حتی اثر هنری/ خلق هنری هم به هجو کشیده می&zwnj;شود.</p> <p>&nbsp;</p> <blockquote> <p><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/abdigb04.jpg" alt="" />در همه صحنه&zwnj;ها گویی که یک اتفاق خیلی ساده و واقعی در حال رخ دادن است</p> </blockquote> <p>از سویی نخستین باری که میشل نمی&zwnj;تواند باد معده&zwnj;اش را درکند و مارچلو برای کمک به بالین او می&zwnj;آید، عمل در کردن باد معده دقیقاً با زائیدن بچه یکی می&zwnj;شود و در واقع زایش یا به دنیا آمدن به هجو کشیده می&zwnj;شود. در صحنه پیانو هم میشل با در کردن باد معده در واقع در حال زایش است؛ زایشی که سرانجام با خراب کردن شلوارش به مرگ می&zwnj;انجامد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>از طرفی مارچلو در فیلم نماد سکس است. از اولین صحنه&zwnj;ها او به فکر انجام عمل جنسی است و تقریباً تمامی اعمال جنسی همه این شخصیت&zwnj;ها در تحتخواب او صورت می&zwnj;گیرد و بالاخره در انتها زمانی که برخلاف معمول از نظر جسمی نمی&zwnj;تواند با یک زن سکس داشته باشد، نقطه پایان زندگی&zwnj;اش رقم می&zwnj;خورد؛ علیه جمع و تصمیم آن&zwnj;ها می&zwnj;شورد، جمع را ترک می&zwnj;کند و سوار بر اتوموبیل روبازش در حیاط یخ می&zwnj;زند و می&zwnj;میرد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>شخصیت مارچلو و علاقه&zwnj;اش به اتوموبیل در راستای تحلیل فرویدی معنا می&zwnj;یابد و اتوموبیل در واقع به آلت تناسلی او شبیه می&zwnj;شود؛ آلتی که از کار می&zwnj;افتد (هم در شب عشقبازی و هم به معنای اتومبیلی که کار نمی&zwnj;کند و راه نمی&zwnj;افتد) و موجب مرگ او در سرما می&zwnj;شود.</p> <p>&nbsp;</p> <p>و دوربین فرری در سبکی آرام و متین- همچون سایر فیلم&zwnj;هایش، ساده و بدون حرکات زیاد یا تدوین پرتحرک- در گوشه&zwnj;ای می&zwnj;ایستد و به سبکی مستندوار تنها در حال ثبت وقایع است. مثلاً نگاه کنید به صحنه مرگ اوگو: فیلیپ به طور مرتب در حال غذا دادن به اوگوست، زن با دستش در حال ارضاء کردن اوست و دوربین فرری در حال نظاره آنهاست، در حالی که با عمق می&zwnj;دانی گسترده، دو جسد دیگر یعنی مارچلو و میشل هم در عمق صحنه به وضوح دیده می&zwnj;شوند و در واقع همه شخصیت&zwnj;ها در یک کادر دیده می&zwnj;شوند و به نوعی در معنای صحنه سهیم&zwnj;اند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>از سویی در همه صحنه&zwnj;ها گویی که یک اتفاق خیلی ساده و واقعی در حال رخ دادن است. فرری شخصیت&zwnj;هایش را داوری نمی&zwnj;کند؛ تنها آن&zwnj;ها را در یک موقعیت قرار می&zwnj;دهد و خیلی ساده اعمالشان را ثبت می&zwnj;کند و آن&zwnj;ها را به عنوان&zwnj;های سمبل&zwnj;هایی از یک طبقه معرفی می&zwnj;کند و بر خلاف ظاهر رئالیستی فیلم، معناهای متعدد سمبلیک به آن&zwnj;ها می&zwnj;دهد؛ و همه وقایع ساده فیلم هم بعدی نمادی می&zwnj;یابند: مثلاً کمدی&zwnj;ترین صحنه فیلم یعنی منفجر شدن توالت و پاشیدن مدفوع بر سر و روی مارچلو و در ادامه به راه افتادن گه بر سطح زمین و عدم توانایی آن&zwnj;ها در متوقف کردن آن، نماد روشنی است از وضعیت آن&zwnj;ها که خود سمبلی هستند از انسان&zwnj;های روی کره زمین که ورودشان به این خانه معادل به دنیا آمدن و مرگشان رخت بربستن از جهانی است که در نگاه فیلمساز در خوردن و خوابیدن و آشامیدن و سپوختن خلاصه می&zwnj;شود.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در همین زمینه:</p> <p><a href="#http://radiozamaneh.com/taxonomy/term/8290">::مجموعه &laquo;سینمای جهان در صد فریم&raquo; از محمد عبدی در زمانه::</a><br /> &nbsp;</p> <p>ویدئو: &quot;پرخوری&quot; به کارگردانی مارکو فرری</p>