بحران کاهش دانشجو و اولتیماتوم به مؤسسات آموزش عالی
بسیاری از مؤسسات غیردولتی وابسته به دانشگاه‌ها منحل شده‌اند. نرخ رشد جمعیت در کشور شمار محصلان تمام مقاطع و به تبع آن درآمدزایی دانشگاه‌های غیرانتفاعی را کاهش داده است.
وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری به‌منظور افزایش کیفیت آموزش و جلوگیری از انحلال مؤسسات آموزش عالی برخی از دانشگاه‌ها را ادغام می‌کند. همچنین به ۷۰ مؤسسه غیرانتفاعی که بدون ثبت قانونی فعالیت می‌کرده‌اند کمتر از دو ماه فرصت داده شده تا به صورت رسمی ثبت شوند. به گفته مدیرکل دفتر آموزش عالی غیردولتی وزارت علوم، تغییرات جمعیتی بر تعداد دانشجویان کشور تأثیر منفی گذاشته و دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی را با مشکلات مالی روبه‌رو کرده است.
وزارت علوم در سال‌های گذشته بسیاری از مؤسسات غیردولتی وابسته به دانشگاه‌ها را منحل کرده است. این اقدام به دلیل عدم رعایت معیارهای کیفی و فعالیت بدون مجوز انجام گرفته است. پیشتر مجتبی شریعتی نیاسر، معاون آموزشی وزارت علوم اعلام کرده بود که بسیاری از دستگاه‌های آموزشی فعال هیچ مجوزی برای فعالیت دریافت نکرده‌اند و تعدادی نیز به دلیل فاصله داشتن با استانداردها از سوی وزارت علوم منحل شده‌اند.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان (ایسنا) فرزانه شمیرانی، مدیرکل دفتر آموزش عالی غیردولتی وزارت علوم شمار مؤسساتی که توسط کمیسیون ماده ۹ (قانون اهداف وظایف و تشکیلات وزارت علوم) منحل شده‌اند را ۵۰ مؤسسه اعلام کرد. به گفته او وزارت علوم در راستای «اقتصاد مقاومتی» و سیاست واگذاری بخش دولتی به بخش خصوصی از مؤسسات غیردولتی حمایت می‌کند و مایل به انحلال آن‌ها نیست.
از سوی دیگر تغییر نرخ رشد جمعیت در کشور تعداد محصلان تمام مقاطع را کاهش داده است. این مسئله دانشگاه‌های غیرانتفاعی را که برای درآمدزایی بر جذب دانشجو و اخذ شهریه تکیه دارند، با مشکلات مالی روبه‌رو کرده است. شمیرانی در این زمینه گفته دانشگاه‌ها باید به سمت «اقتصاد مقاومتی» تغییر رویه بدهند:
«دانشگاه‌ها باید رسالت خودشان را عوض کنند و به سمت فن‌آوری، پژوهش، ارتباط با صنعت و غیره پیش بروند تا بتوانند در سایه اقتصاد مقاومتی و اقتصاد آموزشی کلان، خود را حفظ کنند. تکیه دانشگاه‌ها نباید بر اساس جذب دانشجو و شهریه آن‌ها باشد. امروز حتی دانشگاه‌های دولتی هم نمی‌توانند پاسخگوی نیازهای مالی خود باشند».
با این وجود کیفیت پایین آموزش همچنان معضل اصلی این مؤسسات به‌شمار می‌رود. به گفته شمیرانی وزارت علوم می‌خواهد برخی از دانشگاه‌ها را برای بالابردن کیفیت آموزش ادغام کند:
«ما باید به سمت مؤسسات آموزش عالی با کیفیت حرکت کنیم. بر همین اساس آئین‌نامه ادغام دانشگاه‌ها را در دست تهیه داریم که مراحل آخر خود را سپری می‌کند. این آئین‌نامه هم به خواست خود مؤسسات تهیه شده و داوطلبانی وجود دارند که تقاضا می‌کنند از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است تا مؤسسه‌شان با مؤسسات دیگر ادغام شود و از نظر کیفی هم ارتقا می‌یابند».
او می‌گوید تغییر دیگری که درآینده نزدیک اعمال خواهد شد، تغییر نام مؤسسات «غیرانتفاعی» به «غیردولتی» است:
«اتحادیه دانشگاه‌ها یا مؤسسات غیرانتفاعی - غیردولتی تقاضا دارند تا عبارت غیرانتفاعی تغییر یابد چرا که در آموزش و پرورش و حوزه مدارس مشابه این اتفاق افتاده است و بیان می‌کنند تفاوتی در این مسئله وجود ندارد و دانشگاه‌ها هم از غیرانتفاعی به غیردولتی باید تغییر یابند».
تغییر نام مؤسسات «غیرانتفاعی» به «غیردولتی» در راستای هر چه «انتفاعی» کردن این مؤسسات و در نتیجه خصوصی‌سازی بیشتر انجام می‌شود. اگر دولت مسئولیت تأمین هزینه را خانواده دانشجویان بداند، می‌توان تصور کرد که اقشار کم درآمد فرصت آموزش را از دست می‌دهند.
علاوه بر دانشگاه‌های غیردولتی، دانشگاه‌های دولتی نیز با مسئله پایین بودن کیفیت آموزش روبه‌رو هستند و در رده‌بندی‌های منطقه‌ای و جهانی جایگاه پایینی دارند. در سال‌های گذشته برخی از دانشگاه‌های بزرگ ایران تحت تحریم‌های بین‌المللی نیز قرار گرفته‌اند.
بیشتر بخوانید:
در همین زمینه:
نظرها
کارو
دانشگاه های مزبور، واقعاً هم انتفاعی هستند و به هیچ عنوان هرکر غیرانتفاعی نبوده اند. اما دلیل بسته شدن چندین مؤسسه انتفاعی در دولت روحانی فقط درگیر یهای جناحی بود. رشد مؤسسات غیرانتفاعی از سال 84 با روی کار آمدن دولت احمدی نژاد آغاز شد و مجوز فله ای به حامیان و نزدیکان دولت احمدی نژاد داده شد، تا با رشد این مؤسسات، برای دانشگاه آزاد که در دست رفسنجانی و دوستانش بود رقیب ساخته بشود. دولت روحانی به بهانۀ کیفیت پایین برخی از ان ها را لغو مجوز کرد و مدعی شد که این مؤسسات در مؤسسات دیگر ادغام شده اند. سرنوشت دانشجویانی که از این دانشگاه ها مدرک گرفته بودند چه شد؟! تصور کنید که این دانشجویان از دانشگاهی مدرک گرفته اند که فقط 3 سال یا 7 سال وجود داشته و بعداً منحل شده است! چه کسی جوابگوی عمر و هزینه و جوانی این دانشجویان است؟!