• از آرشیو زمانه
پرویز کلانتری، نقاش مناظر خاک‌آلود ایران
کیانوش فرید - کلانتری با کاهگل آثاری یکسره متفاوت خلق کرد که بازتابی طبیعی از طبیعت و روستاهای ایران بود. طبیعت و روستاهای خاک‌آلوده کویری، موضوع بخش عمده‌ای از آثار او بود.
کیانوش فرید
پرویز کانتری، نقاش فقید ایرانی
پرویز کلانتری یکی از نقاشان پیشگام ایرانی بود که بسیاری از ایرانیان از نخستین سال‌های تحصیل با نقاشی‌های او آشنا شده‌اند. پرویز کلانتری طالقانی در روز اول فروردین ماه سال ۱۳۱۰ در روستای فشندک طالقان به دنیا آمد. او شامگاه جمعه، ۳۱ اردیبهشت‌ماه درگذشت.
کلانتری از همان کودکی به رنگ‌ها و خطوط علاقه‌مند بود و در پیگیری این علاقه به دانشکده هنرهای زیبای تهران رفت و در سال ۱۳۳۸ در رشته هنرهای تجسمی فارغالتحصیل شد.
آشنایی با همایون صنعتی‌زاده رییس دانشکده‌ی هنرهای زیبا موجب راهیابی او به مؤسسه انتشاراتی فرانکلین، ناشر کتابهای درسی و نشریه پیک شد و به این ترتیب به تصویرگری کتابهای درسی روی آورد.
شیوه خاص او در تصویرگری کتابهای درسی، در ذهن اکثریت قریب به اتفاق ایرانیانی که از دهه چهل به این‌سو راهی مدرسه شده‌اند، به نمونه و نمادی از دوران دبستان بدل شده است و به این اعتبار، باید این دسته از تصویرگری‌های او را یکی از پربیننده‌ترین نمونه‌های نقاشی معاصر ایران دانست.
او در عین حال، تصویرگر کتابهای کودک متعددی بوده است.
پرویز کلانتری در ادامه مسیر خود، در سال ۱۳۵۳ دوره‌ای را شروع کرد که به دوره نقاشی‌های کاهگلی معروف شده است. پیش از او مارکو گریگوریان با استفاده از خاک و گل و کاهگل آثاری آفریده بود. اما کلانتری بر خلاف آثار تجریدی و آبستره گریگوریان، با کاهگل آثاری یکسره متفاوت خلق کرد که بازتابی طبیعی از طبیعت و روستاهای ایران بود. او خود در این باره گفته است که «من نقاش مناظر خاک‌آلود مملکتم هستم.»
نوع نگاه و شیوه کار کلانتری و تمرکز و اصرار وی بر استفاده از عناصر بومی و نشانه‌ها و نمادهای ایرانی مانند تکه‌های پارچه، ضریح، قفل، سرامیک و سکه او را در سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۴ در زمره نقاشان مکتب سقاخانه قرار داد.
پرویز کلانتری، علاوه بر نقاشی، به کولاژ اهمیت بسیار داده است و برخی از مهم‌ترین آثارش، مثل «مرثیه برای پدرم» که ویلونی مدفون شده در زیر خاک است و یا «گلویزیون» از سری کارهای او با کاهگل و تلویزیون و نیز تابلو «ساعت و ویلون» از کولاژهای وی هستند.
طبیعت و روستاهای خاک‌آلوده کویری، موضوع بخش عمده‌ای از آثار پرویز کلانتری بوده، اما او به بخش‌های دیگری از ایران نیز توجه داشته است از جمله عشایر و کوچندگان.
پرویز کلانتری همچنین طرح‌هایی برای قالی نیز کشیده است که برخی از آن‌ها در تعداد محدود بافته شده‌اند.
پرویز کلانتری در بیش از پنج دهه فعالیت پیوسته هنری، کوشیده درونمایه‌ای بومی و سراسر ایرانی را با تکنیک‌ها و سبک‌های مدرن نقاشی معاصر عرضه کند.
این وجه از کارهای او، در سطح جهانی نیز بازتاب یافته است. یکی از تابلوهای پرویز کلانتری به نام «شهر ایرانی از نگاه نقاش ایرانی» در مقر سازمان ملل متحد در نایروبی نصب شده است. یونیسف نیز شماری از کارهای وی را به صورت کارت‌پستال منتشر کرده و یکی از آثار او را در فهرست تمبرهای ویژه خود جای داده است.
پرویز کلانتری، علاوه بر نقاشی چند مجموعه داستان و مجموعه مقالاتی در باره نقاشی و نقاشان معاصر ایران و هنر تصویرگری منتشر کرده است و پس از انقلاب نیز انیمیشنی به نام «آزادی آمریکایی» ساخت که برنده جایزه نخست جشنواره اوبرهاوزن آلمان شد.
او پیش از انقلاب مدیر آموزش هنر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود و در طول فعالیت هنری‌اش ده‌ها نمایشگاه انفرادی و گروهی در ایران و کشورهای مختلف جهان برگزار کرده است.
نظرها
کاربر مهمان
هیچوقت نگاره های استاد کلانتری در کتابهای درسی رو فراموش نمیکنم که بقدری استادانه و دقیق با روانشناسی کودک هماهنگ بود که قدرت تخیل مارو درگیر میکرد هنوز من روستارو با نگاره های استاد بیاد میارم مثل نگاره های درس چوبان دروغگو.جدا قدیمیها کاراشون خیلی اصولی و برگرفته از ذهن مدرن و خلاقیت اگاهانه و به جا بود نه الان که همه گیر پست مدرنیسم قلابی شدن و ابتکار رو در متفاوت بودن و شکستن قواعد بدون دونستن علت صرفا برای خودنمایی.مثل فرق روشنفکران واقعی عصر مشروطه تا شریعتی و ال احمد شرقزده پلاستیکی و دنبالیچه هاش تا الان.خودتون تعمیم بدید به جزییات