ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

اسلام و خود سانسوری روشنفکران

<p>جلال ایجادی &minus; در جامعه هنگامی از سانسور حرف زده می&zwnj;شود که دستگاه سیاسی (یا مذهبی) موانعی دربرابر آزادی بیان شهروند قرار دهد ومانع از ابراز نظر &zwnj;شود. تعیین قواعد محدود کننده، برقراری سیستم کنترل، تعقیب و آزار و زندانی نمودن افراد، ایجاد فضای ترس با به کارگیری ماشین تبلیغاتی از جمله اشکال اجرای سانسور در جامعه است. البته عامل اجرای این سانسور همیشه دولت&zwnj;ها نیستند، بلکه دستگاه&zwnj;های سازمانی وحزبی نیزمیتوانند مبتنی بر منافع خود بر همین شیوه عمل کرده و اعضای خود ویا افراد بیرون از ساختار خودرا به سکوت وادار کنند.</p> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL"><b>خودسانسوری و عملکرد آن نزد روشنفکر</b></div> <div dir="RTL"><b>&nbsp;</b></div> <div dir="RTL">خودسانسوری عمل شخص جهت محدود کردن ویا حذف بیان وکردارخود است. خودسانسوری یا از زاویه ترس ونگرانی است ویا از زاویه رعایت اخلاق وقواعد جزمی موجود در جامعه است. این خودسانسوری تبدیل&zwnj;شده به ساختار روانی و تربیتی، فرد را وامی&zwnj;دارد تا ابراز نظر را محدود نموده، از شفافیت آن بکاهد ویا بطور کامل ازبیان نظر و یا انجام اقدامی چشم پوشی کند. فرد از یکسو به لحاظ حفظ منافع خویش ومحدود کردن ریسک در مناسبات اجتماعی ویا تمایل به اجتناب از &quot;اخلال&zwnj;گری&quot; در بستر سیاسی و روحی ومذهبی، افکار خودرا می&zwnj;پوشاند و روحیه کوتاه آمدن و صرف نظر کردن ازبیان اندیشه در ذهن خود را توسعه می&zwnj;دهد، واز سوی دیگر فرد شرایط حفظ منافع وآسودگی خودرا باعدم شجاعت فکری وفقدان صراحت و بالاخره با کرنش و فرصت طلبی فراهم می&zwnj;سازد.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">روزنامه&zwnj;نگاران یکی از گروه&zwnj;های اجتماعی درگیر این پدیده خودسانسوری هستند. این امر هم در نظام&zwnj;های دیکتاتوری و هم در ساختارهای دموکراتیک عمل می&zwnj;کند. به&zwnj;عنوان نمونه روزنامه نگاران مستقل در ایران از جمله به لحاظ استبداد به میزان گسترده&zwnj;ای دستخوش خودسانسوری هستند ویا در فرانسه دمکراتیک روزنامه نگاران در رسانه&zwnj;های خصوصی مانند نشریات وتلویزیون و یا دررسانه&zwnj;های دولتی به شکل&zwnj;های گوناگون به خودسانسوری پرداخته و پیشاپیش قلم و زبان خود را از شفافیت دور می&zwnj;کنند. به عنوان نمونه توجه به سیاست مسلط و منافع سهامدار رسانه خصوصی، حفظ منافع سیاسی یک شخصیت ویا گروه سیاسی، واکنش&zwnj;های ناشی از نقد دین ویا قدرت سیاسی، تصمیم گیری در چهارچوب یک سلسله مراتب سازمانی ازجمله عواملی هستند که روزنامه نگار رابسوی خودسانسوری می&zwnj;کشاند. خودسانسوری یک پدیده روحی، فرهنگی، روانشناختی فرد در جهت کنترل خویش و انطباق رفتاری با هنجارها و فضای مستولی در جامعه است. خودسانسوری عاملی برای پنهان کردن شخصیت خود ونفی استقلال فردی است.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در طول تاریخ یکی از عواملی که سلطه مذهبی ویا سیطره ایدئولوژی-اعتقادی را آسان ساخته خودسانسوری بوده است. در جامعه ایران ودرمیان ایرانیان یکی از اشکال اساسی خودسانسوری در برخورد به پدیده مذهب اسلام است. این پدیده درجامعه وبویژه درمیان روشنفکران و افراد سیاسی وروزنامه نگاران بشدت عمل می&zwnj;کند. دراین نوشته کوتاه قصد من رفتار طیفی ازافراد خود سانسوراست که نقش اجتماعی خود رابا مذهب تعریف نمی&zwnj;کنند و در عرصه اجتماع خود رامدافع ونماینده یک مکتب سیاسی مذهبی معرفی نمی&zwnj;&zwnj;نمایند وبیش از هرچیز خودرا لائیک تعریف می&zwnj;کنند. اینان چه بسا در تبادل نظرهای درگوشی و دوستانه خود به انتقاد دینی دست بزنند، ولی در عرصه اجتماع وسیاست رفتار دیگری می&zwnj;&zwnj;گزینند. اینان نوعی دوگانگی رفتاری دارند که این امر خود از یکسو ناشی ازشخصیت فاقد خودمختاری و بینشی است که خواهان شفافیت نیست واز سوی دیگربینشی که مصالح سیاسی کوتاه مدت را بردیدگاه روشنفکری و فلسفی ومصالح بلند مدت ارجح وحاکم می&zwnj;داند. دستگاه اعتقادی پوزیتیویستی و سیاست&zwnj;گرایی عمل&zwnj;گرای این اشخاص، بینش وجهت گیری اجتماعی آنان را مقید می&zwnj;کند. البته رفتاراین افراد از منافع ریز ودرشت سیاسی و دوستانه، فقدان جسارت فکری وروحی وکشش به سوی قطب نیرومند در تناسب قوای اجتماعی، جدا نیست. به&zwnj;عنوان نمونه دربرابر استبداد حاکم، با توجه به گستردگی نیروهای سیاسی مذهبی مخالف، روشنفکر خودسانسور پیروی ویا دفاع ازاین احزاب را به امری مقدس تبدیل کرده و هرگونه انتقاد نسبت به آنها را تندروی و نامناسب ارزیابی می&zwnj;نماید و شفافیت روشنگرانه ونظری را قربانی عملگرائی کوته بینانه می&zwnj;کند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">پدیده مذهب وعملکردآن بطور عموم بسیار پیچیده است. پیوندها ورازهای آن را در تاریخ فرهنگی، نقش اسطوره&zwnj;ای و ایدئولوژیک آن وتمایل انسان به تکیه گاه روانی آرامش بخش ویا معنابخش باید جستجو نمود. این پیوند و راز تاریخی و روانی در ضمن در طول تاریخ با اقدامات تحکیم کننده سلاطین و زورگویان و افسانه سرایان و مراکز قدرت سیاسی و مذهبی گره خورده است.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">درجامعه ایران اسلام از ابتدای وجودش با روشی خشونت بار جایگزین می&zwnj;شود. از دوران صفویه به اعتبار دستگاه سیاسی، شیعه مذهب رسمی گشته وبدنبال این زمینه تاریخی، دردوران معاصر کشور ما، پدیده مذهب حاکم باامتیازاتی بزرگ همچون قدرت مالی عظیم وتعرض تبلیغات دستگاه حاکم و نیز بازتولید مدام اعتقادات سفت وسخت در ذهن مردم، گره خورده است. از اعتقاد به تقدس دین، آسمانی بودن احکام، معصوم بودن امام، ظهور مهدی، تا امامزاده و سفره انداختن و سینه زدن و صواب بردن، ودر یک کلام تمامی اسطوره&zwnj;ها ومراسم ونمادها، در ذهنیت مردم به دیواری سخت از باورمذهبی تبدیل شده است.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">دربستر این ذهنیت، نقش زور و قهر در تاریخ اسلام، به&zwnj;عنوان عامل اساسی در مشروعیت دادن در ذهن مردم باید نگریسته شود و این اعتقاد دینی به دنبال پیچیدگی&zwnj;های تاریخی، امروز بمثابه &quot;امری طبیعی ومشروع&quot; جلوه می&zwnj;کند. حال دراین شرایط بسته و هولناک &quot;مشروعیت یافته&quot;، عملکرد آزادانه ذهنیت متمایل به نقد وآزادی روحی و فکری آسان نیست. در این فضا، همه چیز پدیده مذهب جنبه تقدس به خود گرفته وگریز از آن، عبور از مشروعیت و حتّا جرم مهلک به شمار می&zwnj;آید. ذهنیت با کوهی از &quot;قواعد ممنوعه&quot; مواجه است که نادیده گرفتن آن &quot;گناه و توهین&quot; نابخشودنی تلقی گشته وبه طرز شدید مورد قضاوت و محکومیت قرار خواهد گرفت.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">چگونه دربرابر کوه انبوه تقدس گرائی می&zwnj;توان قد برافراشت؟</div> <div dir="RTL">چگونه در برابر فشارهای روحی وسیاسی می&zwnj;توان مقاومت کرد؟</div> <div dir="RTL">چگونه در برابر ناسزاگوئی&zwnj;ها و سرزنش&zwnj;ها پایداری نمود؟</div> <div dir="RTL">چگونه می&zwnj;توان خرافات و نادانی ها را که در سطح جامعه &quot;عادی&quot; گشته، به نقد کشید؟</div> <div dir="RTL">وآیا این نقد حقانیتی دارد؟ آیا نقد باور اکثریت ویا توده &quot;توهین&quot; نیست؟</div> <div dir="RTL">دربرابر این همه فشارو پرسش، ذهن فردسیاسی وروشنفکروروزنامه نگار، نگران است، شک دارد، هراسان است، به هم ریخته است، دودل است ودر مخمصه است. ذهن ناتوان عقب نشینی کرده وبالاخره خودسانسور وگاه سانسورگرا می&zwnj;شود.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL"><b>خودسانسوری و خرد ستیزی</b></div> <div dir="RTL"><b>&nbsp;</b></div> <div dir="RTL">دربرابر چنین شرایط سنگین وپرهزینه، خودسانسوری یکی از راه&zwnj;های گریز است. سانسور موجود در جامعه به درون ذهن نفوذ می&zwnj;کند و آهسته وآهسته به رفتارطبیعی درون ذهنی فرد تبدیل می&zwnj;گردد. ذهن سانسورگرا می&zwnj;شوند وخودرا با معیارها و هنجارهای حاکم و موجور سازگار می&zwnj;کند. ذهنیتی که به اعتبار خرد و بازنگری وآموزش و تجربه، می&zwnj;تواند آزادانه تر عمل کند و در اسارت &quot;نظام ایدئولوژیک و اعتقادی&quot; حاکم نباشد، به طرزی نامرئی ومرموزخود را به الگوی مسلط و&quot;طبیعی&quot; وفق می&zwnj;دهد. این ذهنیت سانسورگرا نه تنها موضع انتقادی نسبت به الگوی مذهبی فرهنگی حاکم در جامعه را کم کم از دست می&zwnj;دهد، بلکه خود به نیروی فعال برای محدود کردن آزادی اندیشه و روح تبدیل می&zwnj;گردد.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">درتاریخ معاصر افراد برجسته&zwnj;ای چون میرزا آقاخان کرمانی، صادق هدایت، احمدکسروی، نادر بوده&zwnj;اند. اینان نسبت به خرافات ودین حاکم به انتقاد وروشنگری دست زدند واین مبارزه را در دوران تاریک جامعه ودر دل اجتماعی پرخرافه، با شهامت و جسارت مطرح ساختند. این افراد بمثابه &quot;اشیاء تاریخی&quot; نیستند، اینان فقط موضوع تاریخی برای مطالعه نیستند، اینان نمونه برجسته از روشنفکران خردگرای باجسارت هستند که منکوب نظام فرهنگی و دینی حاکم نشدند. افراد در درون زمان وتاریخ زندگی می&zwnj;کنند ولی شخصیت&zwnj;ها گاه نقش برجسته ایفا کرده واز خط ممنوع عبور کرده وتاریخ می&zwnj;آفرینند. بحث بر سر تائید کامل بینش این سه شخصیت نامور نیست، بحث بر سر شجاعت آنان برای ابراز نظر و جسارت درنقد دینی اشان است. اینان به خودسانسوری بیمارگونه در برخورد به مذهب دچار نشدند وآزادانه تر نفس کشیدند. احمد کسروی به اعتقادات رسمی جامعه وباورهای حاکم مانند شیعی&zwnj;گری انتقاد نوشت و مذهب دوازده&zwnj;امامی رابه&zwnj;عنوان دستگاه خرافات بر ملا کرد و از نگاه تلخ و محکوم کننده جامعه، آخوندها و سیاستمداران نهراسید.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در دوران کنونی در ادامه این سنت خوب آزاد اندیشی، و بر بستر تجربه&zwnj;های دردناک جامعه، خشونت حکومت اسلامی و فشارهای ناشی از دستگاه حاکم و ایدئولوژی دینی حاکم بر جامعه، کسانی بوده وهستند که می&zwnj;خواهند آزاد فکرباشند و آفرینش فکری آزاد داشته باشند. اینان به قواعد فکری حاکم بر جامعه باور ندارند، آزادی اندیشه را اصل دانسته وازجمله نقد مذهب و خرافات را، نه توهین، بلکه یک ضرورت تاریخی، یک خواهش ژرف در جامعه، یک تمایل فرحبخش و یک حق می&zwnj;دانند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در دوران اخیر نوشته&zwnj;های بسیاردر نقد اسلام منتشر گشته و انتقادات بیشمار نسبت به خرافات مطرح شده&zwnj;اند. در چنین موقعیتی باورهای سخت دینی در اشکال گوناگون وپیچیده، مورد شک قرار گرفته، رنگ عوض کرده ویادرحال فروریختن است. این موج انتقادی فزاینده در ایران و در خارج کشور جریان داشته وکافی است نگاهی بیاندازیم به شبکه&zwnj; اجتماعی&zwnj;ای چون فیس بوک&zwnj; و افرادی که درمورد دین نگاه ونکته انتقادی مطرح کرده ویا با طنز، باورها ورسوم خرافی دینی را مورد انتقاد و پوزخند قرار می&zwnj;دهند. این حجم انبوه پیام&zwnj;ها همیشه با متانت برخوردار نبوده وگاه با ناسزاگویی همراه هستند. ولی این پیام&zwnj;ها در بخش اصلی و بی&zwnj;شمار خود جالب و حاوی نگاه انتقادی و طنز عریان نسبت به اسلام است وبه باورهای مذهبی تلنگر می&zwnj;زند. به علاوه کتاب&zwnj;ها ومقالات متنوع در سایت&zwnj;های گوناگونی منتشر شده وآشکارا اصول قرآنی و اسلامی وشیعه را مورد بررسی ونقد قرارداده&zwnj;اند. آثار شجاع الدین شفا، آرامش دوستدار، روشنگر، مسعود انصاری، دلارام مشهوری، محمدرضا نیکفر ونیز فعالیت روشنگرانه بهرام مشیری ازجمله تلاشهای باارزش سالهای اخیر در نقد اسلام هستند.<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" title=""><span><span dir="LTR"><span><span>[1]</span></span></span></span></a></div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در چنین شرایطی حاکمیت سیاسی برای حفظ خود، سرکوب وخرافات مذهبی را با هم تلفیق نموده وبا هزینه&zwnj;های سرسام آور و با اعدام &nbsp;و حکم دینی ارتداد در خفه کردن جامعه اقدام ورزیده است. حاکمیت برای ادامه سلطه یکپارچه فقط تفسیردینی خودرا موجه دانسته وهرگونه دوری از تفسیر خودرا خطا و محکوم می&zwnj;داند وبه همین خاطر مبتکران ومفسران دیگر اسلامی را مورد فشار وسرکوب وسانسور قرار می&zwnj;دهد. حاکمیت خواهان انحصار در قدرت و تفسیر است. دربرابر این حاکمیت انحصاری ودر شرایط سستی در اعتقاد مذهبی اسلامی درجامعه، تعدادی از شخصیت&zwnj;های ایدئولوگ اسلام وکنشگران سیاسی اصلاح طلب برای دفاع از اسلام و مذهب شیعه به تکاپو افتاده و تفاسیر &quot;مدرن&zwnj;تری&quot; از دین عرضه می&zwnj;کنند. به&zwnj;عنوان نمونه شخصیت&zwnj;های دینی&zwnj;ای مانند محمد مجتهد شبستری<span>، عبدالکریم سروش، محسن کدیور، که به بازتولید هنجارهای دینی می&zwnj;پردازند ،نگران&zwnj;اند و با طرح برخی اصلاحات در جستجوی نجات اصل دین هستند. این افراد که دررسانه&zwnj;ها از امتیازات بسیار برخوردار بوده و تلاش خودرا تنها کوشش &quot;معقول ومورد پسند&quot; جامعه وانمود می&zwnj;سازند به همت خود وبا همیاری جامعه سیاسی و روشنفکری به کسب پرستیژ دست زده وهرگونه انتقاد نسبت به خودرا تهمت ارزیابی می&zwnj;کنند. اینان خودرا نیروئی &quot;تاریخی و مشروع وتوده شناس&quot; تعریف می&zwnj;نمایند وکار انتقاد نسبت به خود را ناپسند جلوه داده و نقد اسلام را حمله به شخصیت خود تلقی می&zwnj;دهند. </span></div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در همین شرایط افراد سیاسی وروشنفکر وروزنامه نگار شیفته این قطب نیرومند در جامعه برای خدمت به آن وارد عمل می&zwnj;شوند. آنها اندیشه و بینش خاص خودرا در کردار به کنار می&zwnj;&zwnj;نهند و به متحدین این قطب تبدیل می&zwnj;شوند. آنها چون انگیزه قدرتمند برای دفاع ارزش&zwnj;های نظری خود ندارند و کیفیت و استقلال تئوریک ونظری را نمی&zwnj;دانند، آماده انطباق با شرایط هستند. آنها فکر می&zwnj;کنند که مبارزه با استبداد حاکم هرگونه استقلال فکری و شفافیت نظری و روحیه نقد را بی&zwnj;معنا می&zwnj;سازد. آنها دارای ذهن خوکرده به هنجار رسمی بوده، نگرانند واز جابجائی&zwnj;ها هراس دارند. این ذهن خواهان همسازی است ومیکوشد تفاوتهای خودرابا دین ودیندار تخفیف داده ویا پاک کند. این ذهنیت چه بسا به ظهور مهدی وشفای امام رضا و سفره ابوالفضل اعتقادی ندارد، این ذهن به اینکه پیش از ظهور مهدی دجالی خواهد آمد و آفتاب از غرب طلوع خواهد کرد، باورندارد، ولی انتقاد آشکار این باورهای خرافاتی را نابجا ونامناسب می&zwnj;داند وخود سانسوری را در خود تقویت می&zwnj;کند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">می&zwnj;دانیم که درقرآن بین انسانها تبعیض قائل شده است و مرد وزن وبرده وغیر مسلمان حقوق یکسانی ندارند، می&zwnj;دانیم که در قرآن تعداد بسیاری از آیات در ستایش خشونت و جنگ هستند و بازتاب جامعه قبیله&zwnj;ای شبه جزیره عربستان بوده و فاقد &quot;تقدس آسمانی&quot; هستند. در ذهن سانسورگرا آن بیعدالتی انسانی و این خشونت طلبی را نباید آشکار گفت وتکرارکرد زیرا توهینی باعتقادات دیگران شده و موجب ناراحتی فعالان مذهبی مخالف رژیم شده وبه وحدت ویا هنجار رسمی صدمه وارد می&zwnj;سازد. در این ذهنیت عقیده&zwnj;ای که درنزد مردم به &quot;باور مقدس&quot; تبدیل شده قابل احترام است و هرتلاشی در نقد آن &quot;توهین&quot; به مردم است، در این نگاه هم عقیده توده مقدس است وهم خود توده بهرحال قابل احترام و ستایش است. از این نگاه وقتی توده عقیده&zwnj;ای را قبول داشت، مشروعیت وحقانیت آن برای همیشه ثبت می&zwnj;شود وکسی حق ندارد آشکارا آنرا نقد کند وبه حاملین اجتماعی آن ایراد بگیرد. مصاحبه روزنامه نگار &quot;بی بی سی&quot; با شاهین نجفی نمونه بارزاین رفتاراست. روزنامه نگار تمام تلاش خود را بکار برد تا این هنرمند اعتراف به خطا بکند و هنجارها و مقدسات حاکم را بررسمیت بشناسد.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL"><b>خودسانسوری و خودباختگی</b></div> <div dir="RTL"><b>&nbsp;</b></div> <div dir="RTL">در واقع این دیدگاه کرنش کننده، انتقاد اساسی به منفی بودن خرافات ندارد، زیرا جنبه منفی وخردستیز اعتقادمذهبی در ذهن مردم به ظاهر پاک می&zwnj;شود وقابل انتقاد نیست. از این نظرگاه چنانچه انتقادی نیز به خرافات مذهبی مطرح باشد به حامل این خرافات و معیارهای غیر انسانی آن انتقاد نباید کرد. افراد سیاسی و روشنفکر خودسانسورعلیرغم شک وتردید&zwnj;ها در نهایت بنفع مذهب اسلام و مبلغان آن کوتاه می&zwnj;آیند. این کوتاه آمدن به قیمت حذف کیفیت روشنفکری وحذف شفافیت تئوریک وفلسفی تمام می&zwnj;شود. اینان در واقع در راه کاهش کیفیت زندگی روشنفکری تلاش می&zwnj;کنند و به تداوم جامعه سرکوفته از دین و خرافه کمک می&zwnj;رسانند. روش آنان راه روشنگری برای گسترش خرد ورهانی روزافزون ازموهومات مذهبی نیست. آنها با ایجاد ترس وجنجال، علیه روشنفکر آزاد وآزاد اندیشی وهمسوبا تبلیغات مساعد برای مبلغان اسلام، نقش ایفا می&zwnj;کنند. آنان سکوت در برابر کهنه پرستی را &quot;بردباری&quot; می&zwnj;گویند، حال آنکه بردباری ومدارا در زمانی معنا دارد که اندیشه بطورباز وآشکار مطرح گردد وانسانها در عین احترام به شرافت و حقوق انسانی متقابل، به بررسی و نقد افکار بپردازند وکسی کسی را سانسور نکند. این افراد سانسورگرا، نه تنها گرفتار خود سانسوری هستند، بلکه بعلاوه دیگران را به خودسانسوری دعوت کرده و با پرخاش تند نسبت به روشنفکر آزاد منش رفتار می&zwnj;کنند. آنان گاه با شگردهای ظریف وبا طرح مخالفت با &quot;جنگ کفر ودین&quot; اقدام به سانسور نموده و لبه تیز انتقاد را نه بسمت فعالین و مبلغان خرافات بلکه بسوی دیگراندیش وناباور جهت می&zwnj;دهند. این افراد روشنفکر و سیاسی وروزنامه نگار همیشه با طرح &quot;مبارزه مشترک&quot; خواهان پایان بخشیدن به مبارزه فکری وتئوریک وفلسفی هستند و وهمسو با روحانیت می&zwnj;گویند مبارزه با خرافات ومذهب غیر منطقی است، کسالت آوراست، چپ روی است، بیفایده است، توهین به مردم است.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">این اشخاص خودسانسور مبارزه روشنفکران قرن هیجده فرانسه را غیر منطبق با فضای جامعه ایران تعریف کرده و از کنارکسروی&zwnj;ها و هدایت&zwnj;ها آهسته رد می&zwnj;شوند. آنان خودرا با هنجارهای موجود همساز می&zwnj;کنند. همانگونه که در جامعه شناسی روانشناختی مطرح است در چنین حالتی فرد به &quot;تنظیم روانشناسانه&quot; خود با جامعه می&zwnj;پردازد و به &quot;هماهنگی رفتاری&quot; خود وذهن خود با گروه حاکم ویا با قطب قدرت دست می&zwnj;زند. این هماهنگی رفتاری برای او منجر به کاهش نزاع وکم شدن هزینه اجتماعی ودفع بحران با هنجارهای حاکم می&zwnj;گردد وبه مرور در روند ساختن شخصی شخصیت به همبستگی با گروه مسلط و دشمنی با &quot;آزاداندیش ویرانگر&quot; روی می&zwnj;آورد. این افراد در این روند بافتهای فرهنگی وزبانی گروه حاکم را از خود می&zwnj;سازند. به&zwnj;عنوان نمونه این روشنفکروروزنامه نگار از &quot;توهین به اعتقادات مردم&quot; حرف می&zwnj;زنند، حال آنکه گفته ابلهانه، ابلهانه است حتا اگریک میلیارد نفر آنرا تکرار کنند، اینان از &quot;اسلام ستیزی&quot; به&zwnj;عنوان یک خطای بزرگ سخن می&zwnj;گویند، حال آنکه این اصطلاح را روحانیت ساخته است و آنرابمنظور مرعوب نمودن منقدان دین بکارمیبرد. کنشگران ومعماران دین این واژه رامرتب تکرار می&zwnj;کنند تا پیروان خود را در حالت بسیج علیه &quot;کفار&quot; نگهدارند ودر عین حال به جامعه بگویند که نقد مذهب و خرافات، همچون جنگی است که جنگی دیگر می&zwnj;طلبد. فرد خودسانسور این ساختار زبانی را از آن خود می&zwnj;کند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">اشخاص خودسانسوراز نفی شخصیت فرهنگی خود، به پذیرش هنجارها وزبان مبلغان دین رسمی نزدیک می&zwnj;شوند وباین ترتیب خواسته یا ناخواسته راه خرد ستیزی را هموار می&zwnj;کنند. اینان در رفتار خویش تاریخ جامعه ایران را تاریخی در خدمت دین می&zwnj;خواهند، وبناگزیر درآنجا که با اندیشه آزاد مقابله می&zwnj;کنند، این تاریخ را نه در راه اعتلای خرد، بلکه به تداوم خرافه&zwnj;های ناهنجار و جانکاه دعوت می&zwnj;کنند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">*جلال ایجادی، استاد دانشگاه در فرانسه، <a href="mailto:idjadi@free.fr"><span dir="LTR">idjadi@free.fr</span></a></div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL"><b>پانویس:</b> <div id="ftn1"> <div dir="RTL"><a href="#_ftnref1" name="_ftn1" title=""><span dir="LTR"><span><span><span>[1]</span></span></span></span></a>برخی از نوشته&zwnj;های من در بررسی دین عبارتند از: &quot;نقد اسلام آزاد است&quot;، &quot;فلاسفه ونویسندگان وهنرمندان فرانسوی مخالف اسلام&quot;، &quot;سیاستمداران، روشنفکران دینی و حکومت لائیک&quot;، &quot;ما اسلام نمی&zwnj;خواهیم، ما آزادی می&zwnj;خواهیم&quot;، &quot;آقای سروش اسلام خشن است&quot;.</div> </div> </div> <p>&nbsp;</p>

جلال ایجادی − در جامعه هنگامی از سانسور حرف زده می‌شود که دستگاه سیاسی (یا مذهبی) موانعی دربرابر آزادی بیان شهروند قرار دهد ومانع از ابراز نظر ‌شود. تعیین قواعد محدود کننده، برقراری سیستم کنترل، تعقیب و آزار و زندانی نمودن افراد، ایجاد فضای ترس با به کارگیری ماشین تبلیغاتی از جمله اشکال اجرای سانسور در جامعه است. البته عامل اجرای این سانسور همیشه دولت‌ها نیستند، بلکه دستگاه‌های سازمانی وحزبی نیزمیتوانند مبتنی بر منافع خود بر همین شیوه عمل کرده و اعضای خود ویا افراد بیرون از ساختار خودرا به سکوت وادار کنند.

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

  • بابک پرسا

    کسانی که می گویند روشنگر اسلامی یا متفکر دینی . شاید بهتر باشد که بگویند، خود باخته گان بی خرد و فریب دهنده گان هزاران هزار جوان ایرانی * ما چیزی بنام روشنگری اسلامی و مسلمان روشنگر اصلاح طلب دینی و اسلامی و اسلام با بینش مدرن و پیشرفته یا "دسته اول و دسته دوم" نداریم. مگر نه اینکه دستورات قرآنی و اسلامی، سند و مدرک سخن الله است- ؟ مگر نه اینکه گفته اند رسول الله هم در قرآن دست کاری نداشته و از آسمان به بیابان عربستان سعودی فرود آمده است؟ فرمان الله محمد " احکام و قوانین شریعت و دستورات آیات قرآنی اسلام است. " همیشگی و دست نزدنی." ابدی " اسلام قرآن است و قرآن اسلام است. دست کاری و ورود به قرآن با دیدگاه و خواسته فردی کفر است و شک و گناه. حکم الله با شمشیر تیز محمد همان اسلامی است که کشتن، گردن زدن، برده داری، تجاوز، غنیمت گرفتن،،،، را با مژده گانی بهشت و ۷۲ حوری با کره به مسلمانان سفارش و وعده می دهد .( کسانی که به الله و رسول او کفر ورزند و به غیر از اسلام دینی دیگر بر گزینند از آنان پذیرفته نخواهد شد و در روز قیامت در آتش جهنم جای دارند. * سوره ال عمران آیه ۷۱. ۷۹ سوره توبه آیه ۲۸ . ۲۹ . ۱۲۴ سوره محمد *آیه ۴ * حالا خودت بگو، کجای اسلام و قرآن را می خواهی روشن کنی ؟ دیگه از این تاریک تر نمیشه ،،، به امید بیداری . جاوید ایران . * بابک پرسا *

  • شیرازی

    برای اینکه کسی را متهم به خود سانسوری کرد انسان باید دارای دستگاه پیچیدۀ فنی-دانشی-روانشناختی باشد. انسان باید مشخص سازد که کسی چیزی را می داند یا بدان باور دارد ولی آنرا ابراز نمیکند. چون آن کس خود چیزی نمی گوید ما باید دستگاهی پیچیده داشته باشیم که به ذهن و مغز آن کس نفوذ کند و محتویات آنرا برای ما مشخص سازد. من در نوشته های نویسنده نشانی از چنین دستگاهی پیچیده ندیدیم. نویسنده میتواند لطف کند و روشن سازد که چگونه میتواند مشخص سازد که کسی خودسانسوری می کند. آیا او از نطریه های فروید در مورد کنشهای ناخودآگاه استفاده میکند یا خود در اینمورد نظریه ای ویژه دارد؟

  • ایران بدون اسلام

    خب اخوند حالا زور و پول دارد ولی روزی که حکومت جنایتکارش فروریخت چه خواهد کرد ان وقت است که ترس بسیاری فرو ریزد و یک موی سالم از اسلام باقی نگذارند خامنه ای خود هم این را فهمیده که مخالفان اسلام و حکومتش بعد از سرنگونی این حکومت از اسلام و اخوند در ایران چیزی باقی نخواهند گذاشت خودش در یکی از سخنرانی هایش این را بیان کرد من حتی روزی را میبینم که برای نابودی مسجدها و اماکن مذهبی شیعه در ایران هزاران هزار نفر به بیل و کلنگ به انها حمله کنند و اثری از انها باقی نگذارند به امید ان روز