چرخش در سیاست ایالات متحده: ترامپ از ژنرال حفتر قدردانی کرد

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده در گفت‌و‌گوی تلفنی با ژنرال خلیفه حفتر از او قدردانی کرده است. ترامپ در حالی حفتر را تحسین کرده که او عملیاتی نظامی را برای تصرف پایتخت لیبی آغاز کرده است. هزاران معترض به خیابان‌های طرابلس آمده‌اند و به این سخنان رئیس‌جمهوری ایالات متحده واکنش نشان داده‌اند. در چند روز گذشته شکاف میان قدرت‌های جهان بر سر لیبی بیشتر شده و نشانه‌هایی از چرخش در سیاست برخی دیگر از این قدرت‌ها نیز وجود دارد.

به گزارش خبرگزاری «الجزیره»، کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد ترامپ و حفتر روز دوشنبه گذشته تلفنی صحبت کرده‌اند «تا درباره تلاش‌های ضدتروریستی به منظور دستیابی به صلح و پایداری در لیبی مذاکره کنند.»

حفتر و نیروهایش روز چهارم آوریل عملیاتی را علیه دولتِ لیبی مستقر در طرابلس آغاز کردند. این دولت تحت حمایت سازمان ملل و نیروهای بین‌المللی است.

در تماس تلفنی با حفتر، ترامپ «نقش مهم فیلد مارشال (ژنرال ارتش) حفتر را در مبارزه با تروریسم و تامین امنیت منابع نفتی لیبی به رسمیت شناخت و هر دو درباره یک دیدگاه مشترک برای گذار لیبی به یک نظام سیاسی دموکراتیک و پایدار گفت‌و‌گو کردند.»

مشخص نیست چرا کاخ سفید چندین روز صبر کرد تا جزییات این تماس تلفنی را آشکار کند.

قدردانی ترامپ از حفتر چرخش مهمی در سیاست ایالات متحده در قبال لیبی محسوب می‌شود، چنانچه اوایل این ماه مایک پمپئو، وزیر امور خارجه توقف فوری حمله حفتر را خواستار شد.

خبرنگار الجزیره در طرابلس گزارش داده است ساکنان پایتخت با شنیدن خبر این مکالمه خشمگین شده‌اند. آنان این مکالمه را نشانه حمایت ایالات متحده از حمله حفتر می‌بینند:

«مردم خیلی خشمگین هستند. هزاران نفر در اینجا به میدان‌ها و خیابان‌های اصلی شهرها مخصوصا طرابلس آمده‌اند و از جامعه بین‌المللی می‌خواهند حمله نظامی نیروهای حفتر را متوقف کنند.»

روز شنبه ۲۰ آوریل/ ۳۱ فروردین دست‌کم دو هزار نفر در اعتراضات در میدان شهدای طرابلس شرکت کردند تا نسبت به پیشروی ارتش ملی لیبی به رهبری حفتر به سوی این شهر اعتراض کنند.

ارتش ملی لیبی حمله نظامی خود علیه طرابلس را با این بهانه آغاز کرد که می‌خواهد «پاکسازی» منطقه غربی کشور از «باقی‌مانده گروه‌های تروریستی» را بر عهده بگیرد.

تحلیل‌گران می‌گویند حمله حفتر به طرابلس خطر بالا گرفتن دوباره جنگ داخلی در این کشور نفت‌خیز را به دنبال دارد.

لیبی از زمان حمله نیروهای ناتو که به سقوط معمر قذافی در سال ۲۰۱۱ کمک کرد، در آشوب و درگیری به سر می‌برد.

سازمان بهداشت جهانی روز جمعه اعلام کرد درگیری‌ها در حوالی شهر طرابلس ۲۱۳ کشته و بیش از هزار زخمی داشته است. به گزارش سازمان ملل بیش از ۲۵ هزار نفر نیز آواره شده‌اند.

شکاف میان قدرت‌های بزرگ

به درخواست بریتانیا شورای امنیت سازمان ملل بعد از ظهر جمعه پنجم آوریل/ ۱۶ فروردین پشت درهای بسته در یک جلسه فوق‌العاده بحران لیبی و حرکت نیروهای ژنرال خلیفه حفتر برای تصرف طرابلس را بررسی کرد اما این نشست بدون نتیجه به پایان رسید.

جلسه فوق‌العاده دوم شورای امنیت برای بررسی دوباره قطعنامه پیشنهادی بریتانیا به درخواست آلمان، شامگاه پنج‌شنبه پشت درهای بسته برگزار شد.

آمریکا و روسیه هر دو با انتشار بیانیه‌های جداگانه‌ای اعلام کردند از قطعنامه پیشنهادی سازمان ملل که خواهان توقف درگیری‌ها و برقراری آتش‌بس شده، حمایت نمی‌کنند.

در قطعنامه پیشنهادی بریتانیا ژنرال خلیفه حفتر به عنوان مسئول درگیری‌ها معرفی شده بود که روسیه مخالفت خود را با آن اعلام کرد. آمریکا اما دلیلی برای مخالفت خود با این قطعنامه ارائه نداد.

یک روز بعد از جلسه شورای امنیت اما بیانیه کاخ سفید درباره جزییات گفت‌و‌گوی تلفنی ترامپ و حفتر منتشر شده است.

در عین حال کشورهای خاورمیانه و اروپایی نیز در مورد حمله حفتر به طرابلس اختلاف نظر دارند.

ایتالیا و فرانسه پیشتر بر سر لیبی با یکدیگر رقابت می‌کردند، اما روز جمعه وزاری امور خارجه هر دو کشور اعلام کردند در حال تلاش برای دستیابی به یک استراتژی مشترک درباره سرنوشت این کشور هستند.

وزیر امور خارجه فرانسه هم بعد از دیداری با همتای خود در رم به خبرنگاران گفت:

«بدون یک توافق محکم فرانسوی‌ـ‌ایتالیایی هیچ پیشرفتی در لیبی حاصل نمی‌شود.»

وزیر امور خارجه ایتالیا نیز گفت مقامات رده‌پایین‌تر وزارت‌خانه‌ها هفته آینده در پایتخت ایتالیا دیدار می‌کنند تا قدم‌های بعدی برای رسیدن به هدف مشترک دو کشور را مشخص کنند.

معترضان در طرابلس اما امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه را متهم کردند که از حفتر حمایت می‌کند. در پاسخ سفارت فرانسه در لیبی در توئیتی به زبان عربی اعلام کرد پاریس «مخالف حمله» به پایتخت است.

حفتر از حمایت مصر، امارات متحده عربی و عربستان سعودی برخوردار است. این کشورها او را نقطه ثقلی برای ایجاد پایداری در لیبی می‌دانند. قطر اما گفته است تحریم تسلیحاتی سازمان ملل بر لیبی باید باقی بماند تا جلوی دستیبابی حفتر به تسلیحات را بگیرد.

وضعیت مهاجران و پناهجویان

آژانس پناهجویان سازمان ملل روز جمعه اعلام کرد ۱۶۳ پناهجو و مهاجر را از لیبی به کشور همسایه، نیجر، منتقل کرده است. سه هزار پناهجوی دیگر اما در اردوگاه‌ها محبوس مانده‌اند و در میانه آتش درگیری نیروهای ارتش حفتر و نیروهای دولتی لیبی گیر افتاده‌اند.

مقام‌های لیبی پیشتر پناهجویان و مهاجران را در این مراکز زندانی می‌کردند تا جلوی حرکت آنها به سمت اروپا را بگیرد. این اقدام مقامات لیبی بخشی از توافق این کشور با مقامات اروپایی بود.

سازمان ملل اعلام کرده است پناهجویان از کشورهای مختلف آفریقایی و شامل ده‌ها زن و کودک هستند و همه آنها در اردوگاه‌هایی نگهداری می‌شوند که در نزدیکی خط مقدم درگیری قرار دارند.

آٓژانس پناهجویان سازمان ملل اعلام کرده است برای امنیت کسانی که در لیبی «به دام افتاده‌اند»، «به شدت نگران» است.

در همین زمینه: