اهمیت رفتار: چگونه به فرزندتان آداب رفتار و معاشرت را بیاموزید

به عنوان والد یا مربی، مسئول آن هستید که به کودک کمک کنید تا مهارت‌های اجتماعی را بیاموزد. یکی از مهم‌ترین وظایف شما آموزش آداب معاشرت در موقعیت‌های روزمره است. زندگی مدرن بیش از هر زمان دیگری نیازمند ارزش‌هایی مانند احترام و مهربانی است و آموزش رفتار درست به کودکان ساده‌ترین راه برای رسیدن به این هدف است. نکته مهم آموزش مداوم و زودهنگام این ارزش‌ها به کودکان است.

ادبیات مودبانه

رفتار درست و مناسب خود را با واژه‌ها و جملاتی که مورد استفاده قرار می‌دهیم نشان می‌دهد. کودکان امروزی کمتر عبارت‌ها و واژه‌های مناسب را برای معاشرت در محیط‌های اجتماعی به کار می‌برند. اگر می‌خواهید کودکتان از واژه‌ها و عبارت‌هایی مثل «خواهش می‌کنم»، «بفرمایید»، «ممنونم» و «عذر می‌خواهم» در موقعیت‌های مورد نیاز استفاده کند ابتدا باید خودتان از آنها استفاده کنید. کودکتان از آنچه می‌گویید الگوبرداری می‌کند و مثل شما رفتار می‌‌کند. البته این به معنای آن نیست که اگر فقط از این عبارت‌ها استفاده کنید، دیگر نیازی به تذکر و یادآوری آن به او نیست اما احتمالا اگر الگوی مناسبی باشید او این رفتار را خواهد آموخت.

استفاده از عبارت‌ها و کلمات نامناسب

کودکان قادر نیستند میان کلمات مناسب و فحش و ناسزا تمییز قائل شوند. برای کودکان کمتر از ۸ سال فهم معنای کلمات آسان نیست و همین مساله باعث می‌شود که آنها موقعیت‌های خجالت‌آوری بیافرینند. این مشکل کودک نیست که بی‌محابا از کلمات و عبارت‌های نامناسب استفاده می‌کند او این موارد را از روی تقلید، ناآگاهانه و بدون منظور مورد استفاده قرار می‌دهد. همچنین این احتمال وجود دارد که کودک شما در مواجهه با تفاوت‌های فردی و ظاهری میان افراد در مورد آن حرف بزند یا سوالی بپرسد یا ممکن است کودک بخواهد در مورد یک هدیه یا غذایی که دوست ندارد اظهار نظر کند اما نتواند واژه‌های مناسب و نحوه بیان درست آن را پیدا کند. برای یک کودک خردسال صراحت در بیان امری طبیعی است و او نمی‌داند چرا نباید مستقیما بگوید «چرا دماغت بزرگ است؟» یا «اون آقای کچل».

خوشبختانه کودکان با افزایش سن و تمرین می‌آموزد که پیش از حرف زدن تامل کند و کلام خود را بسنجد. به عنوان مسئول پرورش و مراقبت از کودکان باید به او یاد بدهید که صراحت زیاد، استفاده از کلمات نامناسب و فحش دادن به دیگران آسیب می‌زند. همواره به او توضیح بدهید که چرا باید مراقب آنچه که می‌گوید باشد.

آموزش خوش‌آمد گویی

یکی از مهم‌ترین مهارت‌های اجتماعی که هر کودکی باید یاد بگیرد چگونگی خوشامدگویی برای آغاز یک معاشرت است. درباره ارتباط چشمی با کودک حرف بزنید. البته این کار برای اغلب کودکان دشوار است اما یک راه خوب برای آموزش این نکته آن است که به کودک بگویید هر وقت کسی را می‌بیند اول به چشم‌هایش دقت کند تا ببیند چشم‌های طرف مقابل چه رنگی است. همچنین کودکان نیاز دارند چگونگی پاسخگویی به سوالات ساده‌ای مانند «حالت چطور است؟» را یاد بگیرند. دانستن این نکات اعتماد به نفس کودک را بالا می‌برد و او را معاشر دلنشین کوچکی معرفی می‌کند.

آموزش صبوری

انتظار و صبوری در حرف زدن برای کودکان بسیار سخت و طاقت‌فرسا است. وقتی کودک فکری به ذهنش خطور می‌کند دوست دارد بلافاصله آن را بیان کند و برایش چندان مهم نیست که چه اتفاقی در اطرافش در جریان است و سخن چه کسی را قطع می‌کند. اما چطور می‌توان به کودک آموخت که باید نوبت را در صحبت کردن رعایت کند. یادآوری‌های کلامی مهم هستند اما اغلب به نتیجه نمی‌رسند. می‌توان از یک نشانه بصری مانند اسباب‌بازی خاص یا چوب نوبت استفاده کنید و بگویید وقتی این اسباب‌بازی را به تو می‌دهم، نوبت حرف زدن توست.

مهمان خوب

هیچ چیز برای یک میزبان سخت‌تر و مشکل‌تر از تحمل کودک شیطان نیست. کودک شما باید وقتی در خانه دوستان و آشنایان هست قوانین و آداب را رعایت کند. او نباید خانه دیگران را بهم‌ بریزد و یا به همه جا سرک بکشد. او می‌بایست مودبانه حرف بزند و از دیگران حرف شنوی داشته باشد. اما واقعیت این است که او بدون آموزش از سوی والدین و مراقبان خود هرگز نمی‌تواند یک مهمان خوب برای دیگران باشد. این شما هستید که باید به کودک بیاموزید چطور رفتار کند، چه بگوید و چه بخواهد. وقتی به مهمانی می‌روید کودک خود را به حال خودش رها نکنید و به او یادآوری کنید که باید مراقب چه چیزهایی باشد.

آداب میز غذا

آنچه برای والدین بر سر میز غذا اهمیت دارد این است که کودک همه غذایش را بخورد بنابراین رعایت آداب غذا خوردن آنچنان برای والدین اهمیت ندارد. اما خوب است بدانید رعایت آداب غذا خوردن یکی از ضروری‌ترین مهارت‌های اجتماعی است. خیلی خوب است که کودکتان همه غذایش را بخورد اما شیوه غذا خوردن نیز بسیار اهمیت دارد. شما می‌توانید آداب غذا را از ۳ سالگی به فرزندتان بیاموزید و با آموزش موارد ساده‌ای مانند شستن دست‌ها پیش از خوردن غذا، استفاده از دستمال در حین خوردن غذا، حرف نزدن با دهان پر، بازی نکردن وسط غذا، تشکر کردن پس از خوردن غذا و کمک کردن در جمع کردن ظرف‌ها کارهایی است که می‌توانید آنها را از خردسالی به کودک بیاموزید.

ثابت قدم باشید

صبور و ثابت قدم باشید چون آموزش آداب رفتاری کاری زمان‌بر و دشوار است. هر زمانی که فرزندتان رفتار مناسب دارد او را تشویق کنید و وقتی رفتار نامناسبی دارد برخورد متعادلی داشته باشید. برای آموزش آداب رفتاری نباید افراط کنید اما آموزش و یادآوری آداب معاشرت چیزی است که شما برای آن مسئول هستید. با آموزش اصول و تلاش برای بهبود رفتار، ادب، عادت کودکتان خواهد شد و او در روابط اجتماعی‌اش فرد خوشایند، مقبول و قابل احترامی دیده خواهد شد.