نقش انقلاب و مقاومت بر دیوارهای خارطوم

ادامه تحصن معترضان در سودان، به هنر خیابانی چهره‌ای از مقاومت بخشیده. هنرمندان این کشور دیوارهای اطراف محل تحصن را به تسخیر طرح‌ها و رنگ‌های خود درآورده‌اند و از چادرهای برپا شده در اطراف وزارت دفاع در خارطوم مدرسه هنر ساخته‌اند.

رشید درار، نقاش ۴۴ ساله سودانی تا پیش از اعتراضات در خانه کار می‌کرد. اکنون بوم نقاشی او هر دیوار خالی از نقشی‌ست که بشود اطراف محل تحصن معترضان پیدا کرد. آن‌ها نزدیک به یک ماه است که جلوی ساختمان وزارت دفاع در خارطوم به تحصن نشسته‌اند تا «از انقلابشان دفاع کنند».

درار به خبرگزاری رویترز می‌گوید نقاشی بر روی دیوارها، روشی است که او برای ایفا کردن نقشی در انقلاب سودان در پیش گرفته است، انقلابی که به شکل یک جنبش اعتراضی موفق شد در ۱۱ آوریل عمرالبشر، رئیس جمهور سابق سودان را از قدرت پایین بکشد و اکنون به شورای انتقالی نظامی که جایگزین او شده فشار می‌آورد تا قدرت را به نمایندگان مردم بسپرد.

این نقاش خیابانی می‌گوید: «من برای مردم سودان نقاشی می‌کنم. هنر چیز خوبی است، درست مثل انقلاب».

هنر برخاسته از رنج مردم

خیابان عریض مقابل وزارت دفاع، جایی که هزاران نفر از ۶ آوریل در آن تجمع اعتراضی برپا کرده‌اند به یک مرکز فرهنگی تبدیل شده. مرکزی مزین به چادرهای موقت معترضان. علاوه بر سخنرانی‌های سیاسی پرشور، جمعیتی که دسته دسته از جای‌جای سودان به این منطقه آمده، در این مکان درگیر موسیقی، نمایش رقص، نمایشگاه‌های عکس، مسابقات شطرنج و کتابخوانی شده است. چیزی که بیشتر جلب توجه می‌کند این است که این فضا به یک نمایشگاه روباز از صدها دیوارنگاری بدل شده.

آمنه الماهی یک روزنامه‌نگار بیکارشده می‌گوید از شروع اعتراضات تاکنون بیشتر وقت خود را به کشیدن نقاشی‌های دیواری اختصاص داده. او معتقد است مبارزه برای برقراری دموکراسی در سودان مبارزه‌ای طولانی خواهد بود. آمنه  می‌گوید آثار هنری بیانگر زخم‌هایی هستند که از سه دهه تسلط خودکامگان بر سودان به‌جا مانده‌اند:

«مردم سودان رنج زیادی از سرکوب سیاسی کشیده‌اند. حالا آزادی  و برابری و دموکراسی می‌خواهند. محتوی سیاسی این دیوارنگاری‌ها بیان دقیقی از این مطالبات است».

معترضان و فعالان با شورای انتقالی نظامی سودان برای تشکیل یک شورای مشترک از نظامیان و نمایندگان مردم که در دوران انتقالی تا برگزاری انتخابات آزاد قدرت را به دست گیرد مذاکره کردند. اما مذاکرات دو طرف بر سر اینکه کدام‌یک کنترل شورا را در دست خواهد داشت به بن‌بست رسید.

مدرسه هنر در چادر معترضان

آلا خوجالی و دوستانش در چادرها مدرسه‌ای برای بچه‌ها برپا کرده‌اند و کلاس‌های هنر، کتابخوانی، نویسندگی و موسیقی برگزار می‌کنند. این فعال مدنی می‌گوید:

«معنی دموکراسی فقط آزادی نیست. ما معتقدیم اگر دموکراسی برقرار شود سطح آموزش بالاتر و نظام سلامت بهتری خواهیم داشت. به این بچه‌ها آموزش داده نمی‌شود و کسی از سلامتشان مراقبت نمی‌کند. به همین خاطر به‌جای اینکه بگذاریم میان معترضان سرگردان باشند، سعی می‌کنیم هر روز در چادرمان برای آن‌ها فعالیت‌های آموزشی و تفریحی ایجاد کنیم».

بحران فلج‌کننده اقتصادی که مردم را به ستوه آورده در دسامبر ۲۰۱۸ منجر به روشن‌شدن آتش اعتراضات علیه عمرالبشیر شد. اقتصاد ویران همچنان بر زندگی روزانه مردم فشار می‌آورد. فعالان و گروه‌های اپوزیسیون هم تردید دارند که نظامیان قدرت واقعی را به شورای مدنی و مردمی واگذار کنند.

اما الفرزدق عبدالله که در چادر دیگری کلاس‌هایش را برگزار می‌کند می‌گوید امید برای یک آینده بهتر اعتراضات صلح‌آمیز را برپا نگه داشته. پنج ماه است که سودانی‌ها امیدشان را برای دموکراسی زنده نگه داشته‌اند. دموکراسی واقعی یعنی وضع کشور از هر لحاظ بهتر شود.

بیشتر بخوانید: