علویان سوریه – مذهب و قدرت
<p><span>سعید بیانی − به موازات اوج گرفتن خیزش مردمی برای برانداختن حکومت خودکامه اسد در سوریه، نیروهای مسلح سنی با گرایش‌های افراطی و سلفی (القاعده) در حال قدرت گرفتن در سوریه هستند</span><span>.[۱] </span></p> <div dir="RTL"> </div> <!--break--> <div dir="RTL"><span>بمب گذاری انتحاری دهم مه (</span><span>۲۱</span><span>اردیبهشت ماه) که در حدود </span><span>۵۵</span><span>نفر را به کام مرگ کشید، تصویری تیره و تاری از آینده سیاسی سوریه در پیش روی مردم این کشور مجسم کرده است. سناریوی پیش رو سناریویی است دهشتناک و به غایت خونین در همسایگی کشوری همانند عراق که همچنان جنگ فرقه‌ای و مذهبی در آن قربانی می‌گیرد. هنوز در عراق تصویر ساختمان‌های نیمه‌ویران و دود آلود، اتومبیل‌های سوخته، اجساد متلاشی شده و تصویر ویديویی آماتور از افراد با چهره‌های پوشیده در حالی که کارد تیزی را در زیر گلوی شخصی اسیر قرار داده‌اند و متنی را با تهدید می‌خوانند، پلان به پلان در جلوی چشمانمان طراحی می‌گردد. این سناریو زمانی در پیش راه هرحکومت خودکامه‌ای با هر ایدئولوژی و باور دینی، فاقد پایگاه مردمی و بدون توزیع عادلانه قدرت و ثروت قرار خواهد گرفت. رژیم اسد نمونه‌ای از آن دست حکومت‌هاست، حکمرانی اقلیت علوی بر اکثریت سنی بدون توجه به در نظر گرفتن حقوق انسانی، اجتماعی و سیاسی دیگر تیره‌های مذهبی و قومی در سوریه.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>حلقه قدرت در سوریه دهه هاست که در اختیار اقلیت علوی قرار دارد و تنها سهم کوچکی از قدرت به سنی‌ها رسیده است.</span></div> <div dir="RTL"><span>علویان که زمانی در اقلیت بوده‌اند چگونه پایه قدرت ایدئولوژیک خود را در سوریه مستحکم کردند؟</span></div> <div dir="RTL"><span>در این مقاله آیین علوی را واکاوی خواهیم کرد و به تکاپوی آنان برای کسب مشروعیت طی نیم قرن گذشته در سوریه می‌پردازیم. </span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b><span>تصویر کلی از علویان</span></b></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><span>سرزمین‌های دور دست کوهستانی مرزی، منتهی الیه غربی با مرکزیت لازقیه و طرطوس </span><span>زادبوم</span><span>اصلی علویان سوریه است که در حدود </span><span>۱۲</span><span> درصد جمعیت سوریه را تشکل می‌دهند. علویان سوریه مردمانی اغلب کشاور و محروم و فقیر بوده‌اند که در میان آنها جمعی وارد نیروی نظامی سوریه شدند و با پشتوانه نظامی گری خود را به قدرت رساندند.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>در اوایل قرن نوزدهم میلادی (</span><span>۱۹۱۵</span><span> م) پژوهشگران تعدادی از متون مذهبی محرمانه و رازآلود علویان را مورد بررسی قرار داده و منتشر کردند. این متون تصویری ارائه می‌دادند از آیینی با مؤلفه‌های پیچیده و ریشه‌های نامشخص. </span></div> <div dir="RTL"><span>برخی از مشخصه‌های این آیین به شکل آشکاری شیعی و در برگیرند</span><img align="left" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/shia.png" alt="" style="width: 376px; height: 146px;" /><span>ه ستایش علی بن ابیطالب و ائمه اثنا عشری است که علی را به شکلی کامل در تجسم پروردگار و به والاترین آفریده‌ها تبدیل کرده و می‌ستودند. در کنار نقش بی بدیل خداگونه علی، در باور علویان محمد پیامبر اسلام و سلمان فارسی (یار نزدیک محمد بن عبدالله)، به دلیل نقششان در هدایت انسان‌ها به این آیین جدید دارای جایگاه ویژه‌ای هستند. سه تن در سه ضلع مثلث با محوریت علی که نقش اساسی را برای علویان دارد، در حقیقت نام علوی از علی و کسی که پیروی علی است گرفته شده و البته باید گفت این فرقه هیچ ارتباطی با علی اللهی (شاخه دیگری از شیعه) ندارد. </span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>باور کسانی مانند</span><span>منصور حلاج و ابن عربی</span><span>نیز در آیین علوی جایگاه ویژه‌ای دارد، وحدت وجود</span><span>و</span><span>حق</span><span>از پایه‌های باوری علوی‌گری است و خودآگاهی و الگو‌برداری از انسان‌های همانند</span><span>علی</span><span>و یا</span><span>حاجی بکتاش</span><span>راه دستیابی به انسان کامل است</span><span dir="LTR">.</span><span> این کماکان شالوده اصلی تلقی فعلی از این فرقه را تشکیل می‌دهد </span><span dir="LTR">[۲]</span><span>.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b><span>علویان و ابن عربی</span></b></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><span>باور علویان دربارهٔ خدا برگرفته از باور</span><span>ابن عربی</span><span>است. محمّد بن علی بن محمّد بن احمد بن عبدالله بن حاتم طائی</span><span>معروف به</span><span>محی‌الدین ابن عربی</span><span>عارف</span><span>مسلمان</span><span>عرب</span><span>اندلسی است. وی در سال ۵۶۰ ه.ق. در شهر</span><span>مرسیه</span><span>در جنوب شرقی</span><span>اندلس زاده شد وپدرش علی بن محمد از عالمان</span><span>فقه</span><span>و</span><span>حدیث</span><span>و تصوف و جدش نیز یکی از قضات اندلسی بود. </span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>ابن عربی رسماً در سنّ ۲۱ سالگی یعنی در سال ۵۸۰ (ه.ق.) به</span><span>تصوف</span><span>ورود کرد، ولی او خیلی زود و در زمان کوتاهی پرآوازه شد، و علما و شیوخ زمانش به دیدار او شتافتند.</span><span>محی‌الدّین آثاری بسیاری در شاخه‌های مختلف</span><span>حکمت</span><span>و</span><span>علم گردآوری کرد، تصوف</span><span>را به نوعی فلسفه تبدیل‌کرد و در نوشته‌هایش عقاید و باورهای بسیاری از</span><span>مکاتب را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. </span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b><span>دیدگاه‌های ابن عربی و علمای شیعه</span></b></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><span>مهمترین کتاب ابن عربی</span><span>«فصوص الحکم» است که علیرغم آنکه فقها تضادهای (صوری یا واقعی) میان عقاید بیان شده در کتب</span><span>وی با فقه شیعه یا سنی ارائه کرده‌اند، آیت‌الله قاضی طباطبایی وی را شیعه</span><span>دانسته و گفته‌است: " محیی‌الدّین از کاملین است، و در «فتوحات‌» او شواهد و</span><span>ادلّه‌ای فراوان است که او شیعه بوده است‌. در عین حال برخی وی را پیرو مذهب شافعی دانسته‌اند و در این مورد در بین علمای شیعی همچنان اختلاف است</span><span dir="LTR">.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>از دیگر اشخاصی که ابن عربی را مورد توجه قرارمی داد و علویان را شاخه‌ای از شیعه می‌دانست آیت الله خمینی بوده که اودر نامه به</span><span>گورباچف اینگونه</span><span>می‌نویسد: " دیگر شما را خسته نمی‌کنم و از کتب عرفا و بخصوص محی الدین بن</span><span>عربی نام نمی‌برم که اگر خواستید از مباحث این بزرگ مرد مطلع گردید، تنی</span><span>چند از خبرگان تیزهوش خود را که در این گونه مسایل قویا دست دارند، راهی قم</span><span>گردانید تا پس از چند سالی با توکل به خدا از عمق لطیف باریکتر از موی</span><span>منازل معرفت آگاه گردند که بدون این سفر آگاهی از آن امکان ندارد."[۳]</span><span> </span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span> ابن عربی در مورد آفرینش زن می‌گوید</span><span dir="LTR">:</span><span> "خدا چون جسم</span><span>آدم را آفرید، هنوز در وی شهوت نکاح نبود. از سوی دیگر در علم خدا ایجاد زن و زاد و نکاح، برای بقای نوع بشر، گذشته بود. بدین سان، خدا</span><span>از دندهٔ کوچک‌ِ آدم، حوّا</span><span>را پدید آورد. از این روست که زن به درجهٔ مرد نمی‌رسد، چنانکه خدا</span><span>می‌گوید: «مردان بر زنان برتری دارند» (بقره /۲/۲۲۸). حوّا از این رو از</span><span>دندهٔ آدم برآمده بود تا به سبب انحنایی که در دنده است، به مهربانی با</span><span>کودک و همسرش بگراید. گرایش و شفقت و مِهر زن نیز به مرد از آن روست که از</span><span>دندهٔ او برآمده و دنده هم دارای انحنا و انعطاف است‌. سپس خدا در آن جایی</span><span>از تن آدم که حوا از آن بیرون آمده بود، شهوت به او را نهاد و آدم مشتاق</span><span>حوا شد، چون به خودش شوق داشت، زیرا حوا جزئی از وی بود. حوا نیز مشتاق به</span><span>او شد، چون آدم «موطن‌» و خاستگاه او بود. عشق حوا به آدم، عشق به موطن و</span><span>عشق آدم به حوا، عشق به خودش بوده است (ابن عربی، الفتوحات، ۱/۱۲۴، نیز نک</span><span dir="LTR">: </span><span>فصوص، ۲۱۶).</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>شرف الدین خراسانی (</span>ملقب به "شرف" از استادان فلسفهدر ایران) <span>درباره دیدگاههای ابن عربی درباره زن</span><span>می‌نویسد:"شایسته است که به نظریات ابن عربی در بارهٔ زن نیز</span><span>اشاره کنیم‌. وی در این باره نیز نظریات توجه انگیزی دارد... وی در راه استکمال و کمال‌یابی انسان، میان مردان و زنان فرق نمی‌نهد و از</span><span>این لحاظ به اختلاف میان ایشان باور ندارد (نک: «عقلة»، ۴۶-۴۷)." </span></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><span>ابن عربی همهٔ مقامات سلوک عرفانی را برای زنان و مردان، مشترک می‌شمارد، حتی مقام «قطبیت‌» را و معتقد است که هر چه برای مرد، از مقامات و مراتب و</span><span>صفات، دست یافتنی است، اگر خدا بخواهد، برای زنان نیز چنین است (الفتوحات، ۳/۸۹).</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b><span>اختلاف میان علویان با شیعیان و سنی‌ها</span></b></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><span>در طول قرن گذشته در ساختار روحانی این آیین، شیخ علوی تحت عنوان شیخ الدین، شخصی آگاهی بر تمامی رموز دین است وظیفه صیانت و پاسداری از باور علویان را برعهده دارد.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>یکی از ویژگی‌های کیش علوی در طول تاریخ عدم وجود مساجد در مناطق علوی نشین بوده است. محل سنتی عبادت علوی مکان‌های به نام جمع‌خانه است که این پرستشگاه‌ها دارای ریشه اساطیری ایرانی بوده است که جم‌خانه بود. در مورد تکلیف دین اسلام برای مسلمانان نیز موضوع نماز در کیش علوی تفاوت مهمی با اکثریت مسلمان داشته است. در این آیین، نماز تکلیف مذهبی عمومی محسوب نشده وبه عقیده شیوخ به عنوان حافظان حقیقت دین قرار داشته است. با چنین آمیزه‌‌ای از اعتقادات، سکنی گزیدن علویان در مناطق کوهستانی دور دست به مانند فرصتی برای آنها بوده تا در بین اکثریت سنی که آنان را روافض، مشرک می‌خوانند، ادامه حیات دهند.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>مورخین شیعی هیچگاه در آثار و گفتار خود به تمجید از علویان نپرداختند، به عبارت دیگر شیعیان در مقایسه با سنی‌ها، علویان را به دلیل تجلیل و تمجید خداگونه مقام علی لقب غلات نام نهادند، و از سوی دیگر، علویان نیز به شیعیان بدلیل قصور و کوتاهی در مقام خدای علی، لقب مقصران دادند.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>علویان بیشتر باورهای خود را ازنیاکانشان به ارث می‌بردند و سینه به سینه از نسل به نسل دیگر منتقل می‌کردند، از مهمترین منابع اصلی باور علویان بر پایه نظرات و عقاید بویروک‌های</span><span>شیخ صفی الدین</span><span>و سخنان</span><span>جعفر صادق</span><span>است. افرادی مانند</span><span>پیر سلطان ابدال، شاه اسماعیل</span><span>و</span><span>حاجی بکتاش</span><span>نیز نقش بسزایی بر باورهای علویان داشته‌اند</span><span dir="LTR">. </span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b><span>فشار عثمانی‌ها و نفوذ فرانسوی ها</span></b></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><span>اگر چه علوی‌ها همواره در گذشته گوشه خلوت انزوا را برگزیده بودند، ولی به دلیل بعضی از مؤلفه‌ها در طول تاریخ همیشه تحت فشار حاکمیت وقت قرار داشتند، به عنوان نمونه در قرن نوزدهم میلادی تحت فشار جدی از جانب عثمانی‌ها بودند تا یا آیین خود را مورد بازبینی یا اصلاح قرار دهند یا آن را ترک کنند و آیین دیگری را برگزینند.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>یکی از دلایل عمده این رویکرد، فشار از جانب عثمانی‌ها به حضور فعال فرانسوی‌ها در منطقه بود. میسیونرهای فرانسوی در آن زمان با کنکاش و تحقیق در آیین علویان به این نتیجه رسیدند که علویان یک تیره از مسیحیان هستند و به بنا به دلایل نامعلوم از دین اصلی خود (مسیحیت) دور افتاده‌اند. عثمانی‌ها در ترس و هراس از دامنه نفوذ مذهبی و سیاسی در منطقه طرطوس و لازقیه، فشارها بر علویان برای تغییر هر روز بیشتر می‌شد.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>از نیمه قرن نوزدهم، به دنبال نهضت احیای اسلامی در منطقه و با توجه به نگرانی عثمانی‌ها از بسط و گسترش دامنه فرانسویان در بین علویان، عثمانی‌ها بر آن شدند تا با تاکتیکی حساب شده از گسترش نفوذ فرانسویان جلوگیری کنند. یکی از راهکارهای عثمانی‌ها ایجاد مساجدی برای علویان بود تا از این طریق هم بدعتی نو در آیین آنها ایجاد کنند و از طرفی مانع نفوذ مسیونرهای در بین علویان شوند. اما باز علویان سبک وسیاق گذشته خود را یعنی دوری از مساجد که در آنها نماز به سبک مذهب حنفی برگزار می‌شد را حفظ کردند. این شیوه برگزاری آیین تا پایان دوره عثمانی همچنان برقرار بود</span><span dir="LTR"> [۴]. </span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span> با سقوط امپراطوری عثمانی، فرانسویان در جهت باز شدن فضای سیاسی و اجتماعی برای علویان تلاش‌های مؤثری کردند. با این حال علویان همچنان در شرایط نامطلوبی از لحاظ اجتماعی و اقتصادی قرار داشتند. در اولین گام فرانسویان به علویان کمک کردند تا دادگاه‌هایی بر مبنای مذهب علوی به نام محاکم شرعیه علویه تأسیس کنند و در منطقه به آن وجاهت و مشروعیت قانونی دادند. این دادگاه‌ها برمبنای فقه شیعه دوازده امامی امور خود را پیش می‌بردند. با این حال، فاصله با مبنای فقه شیعه دوازده امامی با سبک و سیاق قوانین عرفه علویان باعث آن شد که علویان در اداره این دادگاه‌ها با کمیود قاضی و ناکامی در اداره آن مواجه شوند ومجبورشدند تا برای رفع این نقص قضاتی شیعه دوازده امامی را از لبنان برای اداره این دادگاه‌ها وارد کردند.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b><span>علویان در سوریه یکپارچه</span></b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>با گذشت زمان دین و ملی‌گرایی درآمیخته شدند، و ایدئولوژی‌ای برای استقلال‌خواهی شکل گرفت که از حمایت شیوخ علوی برخوردار شد. اما این رویکرد استقلال طلبانه به مذاق فرانسوی‌ها خوش نیامد و از طرفی طرح جدایی طلبی علویان بدون حمایت فرانسوی‌ها ناکام می‌ماند. در این بین گروهی از علویان محتاط به دنبال جلب نظر سنی‌ها برآمدند تا استقلال و جدایی علویان را با موافقت سنی‌ها انجام پذیرد. بعد از مدتی طرح یکپارچگی سوریه کلید خورد و سنی‌ها را برآن داشت تا نظرعلویان را برای استقرار سوریه واحد جلب کنند. اما لازمه این کار به رسمیت شناختن علویان به عنوان "مسلمانان" بود (از لحاظ اعتقادی و عملی).</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>در ژوئیه </span><span>۱۹۳۶</span><span>، توافقی دو جانبه مابین علویان و سنی‌ها منعقد شد. ابتدا گروهی از شیوخ علوی با صدور بیانه‌ای علویان را معتقد به اسلام و پنج رکن اساسی اسلام معرفی کردند و خاطر نشان ساختند اگر فردی علوی مسلمانی خود را انکار کند از علویان نخواهد بود. در عملی جداگانه شیوخ علوی در شهر قرداحه (در استان لازقیه محل تولد حافظ اسد) اعلامیه‌ای تهیه کردند و خاطر نشان ساختند همانطور که کاتولیک ها، پرتستان‌ها و ارتدوکس‌ها در کنار یکدیگر با تمامی اختلافات و تفاوت‌ها مسیحی محسوب می‌شوند، علویان و سنی‌ها نیز مسلمان هستند؛ و سپس این اعلامیه را به وزارت خارجه فرانسه تقدیم کردند.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b><span>علویان در کانون توجه</span></b></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><span>بعد از صدور اعلامیه و تفاهم نامه مابین علویان و سنی ها، همزمان مفتی اهل سنت فلسطین، حاج امین الحسینی فتوایی را صادر کرد مبنی برآنکه علویان مسلمان هستند و از مسلمانان خواست تا بر اساس اخوت اسلامی با آنان رفتار و همکار کنند. در چنین شرایطی، رقابت ما بین حوزه‌های شیعه (قم و نجف) از سویی و سنی‌ها از سوی دیگر برای در اختیار گرفتن مراکز و نفوذ در علویان صورت گرفت، به دلیل مسافت طولانی علویان با مراکز شیعی، شانس سنی‌ها در این امر بیشتر می‌نمود. به هر حال، در سال </span><span>۱۹۴۷</span><span> آیت الله سید محسن حکیم مرجع شیعه نجف طی سفری که به مناطق علوی نشین داشت، گزارشی در مورد آیین و سبک وسیاق زندگانی علویان برای حوزه نجف فراهم کرد. در پایان گزارش نتیجه گرفته شد که باید طلاب علوی تحت آموزش مراکز علمی نجف و قم قرار گیرند. در سال </span><span>۱۹۴۸</span><span>، دوازده طلبه علوی برای آموزش با کمک هزینه این مرکز (نجف) آموزش را آغاز کردند که تنها سه نفر از آنها به تحصیل ادامه دادند و در واقع، پروژه اعزام و جذب طلبه علوی به شکست انجامید. یکی از دلایل عمده شکست این طرح را می‌توان در عدم مقبولیت و دید منفی علمای شیعی نسبت به علویان دانست که باعث شکاف و فاصله بین آنان شد.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>پروژه بعدی تاسیس جامعه جعفری با مرکزیت لازقه، طرطوس، جبلیه، بانیاس بود. در آن زمان با توجه به ایجاد سوریه یکپارچه، کلیه محاکم قضایی مستقل علویان توسط حکومت مرکزی با گرایشات سنی برچیده شد و علویان مجبور بودند تا دعاوی حقوقی خود را از طریق محاکم سنی دنبال کنند.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><span>در این میان، قاهره و الازهر نیز به مرکز دیگری علمی برای آموزش علویان تبدیل شد که البته به دلیل شرایط مناسب، مسائل معیشتی از جمله بورس تحصیلی مناسب این مرکز موفقیت چشمگیری در جذب بسیاری از علویان داشت. چون در الازهر گرایشهای سنی غالب بود، ترازوی رقابت بین شیعه و سنی به سمت سنی‌ها سنگینی کرد که زمینه مناسب را برای رشد علویان فراهم آمد. در سوریه در یک بزنگاه تاریخی قدرت سیاسی به دست علویان افتاد. از آن پس دیگر علویان قشری فرودست و محروم نبودند. از میان پیروان این کیش، نظامیان و سیاستمدارانی قدرتمند برخاستند که بر عرصه‌های مختلف سوریه سلطه یافتند.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b><span>پانویس‌ها:</span></b></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL">(۱) <a href="http://www.bbc.co.uk/persian/rolling_news/2012/05/120524_rln_u06_syria_alqaeda.shtml">ارتش آزاد سوریه فعالیت القاعده را در این کشور تایید کرد</a></div> <div dir="RTL">(۲)</div> <div class="rteleft"> Alevi Identity, Ed. By Torb Olsson, Elizabeth Ozbalga, Catherina Raudvere; Swedich Research Institute, Istambul, 1988</div> <div>(۳) <a href="http://www.irdc.ir/fa/content/4875/default.aspx">نامه آیت الله خمینی به گورباچوف</a></div> <div dir="RTL">(۴) <u><a href="http://rasekhoon.net/article/show-59457.aspx">علویان ترکیه و علویان سوریه</a></u></div>
سعید بیانی − به موازات اوج گرفتن خیزش مردمی برای برانداختن حکومت خودکامه اسد در سوریه، نیروهای مسلح سنی با گرایشهای افراطی و سلفی (القاعده) در حال قدرت گرفتن در سوریه هستند.[۱]
نظرها
کاربر مهمان
عنوان کارشناس امور خاورمیانه باید بگویم این نوشته نمونه بسیاری خوبی از یک نوشته با زمینه درست اما نتیجه گیری و تفسیر به رای غلط است. موارد دیگری هم هست که اغراق در موضوع را می بینیم مثلا: هنوز در عراق تصویر ساختمان‌های نیمه‌ویران و دود آلود، اتومبیل‌های سوخته، اجساد متلاشی شده و تصویر ویديویی آماتور از افراد با چهره‌های پوشیده در حالی که کارد تیزی را در زیر گلوی شخصی اسیر قرار داده‌اند و متنی را با تهدید می‌خوانند، پلان به پلان در جلوی چشمانمان طراحی می‌گردد. این سناریو زمانی در پیش راه هرحکومت خودکامه‌ای با هر ایدئولوژی و باور دینی، فاقد پایگاه مردمی و بدون توزیع عادلانه قدرت و ثروت قرار خواهد گرفت. رژیم اسد نمونه‌ای از آن دست حکومت‌هاست، حکمرانی اقلیت علوی بر اکثریت سنی بدون توجه به در نظر گرفتن حقوق انسانی، اجتماعی و سیاسی دیگر تیره‌های مذهبی و قومی در سوریه. مثلا آقای بیابانی چرا نمونه بحرین را مطرح نکرده اند؟ چرا برای مقایسه از عراق مثال زدند؟ چرا حکومت اقلیت سنی بر یک اکثریت شیعه دل دردمند و انسان دوست ایشان را به درد نیاورد و اکنون این چنین وای بر منی راه انداخته اند که گوش فلک را کر کرده چرا نویسنده محترم مقاله که بی شک شبیه نوشته های اسلام گرایان روزنامه های دولتی و اسلامی ترکیه است نفوذ و دست اندازی ترکیه در سوریه را نمی بینند این همه سلاح به گروههای شبه نظامی و مبارزان سنی گرا در سوریه چیزی جز ریختن بنزین بر آتش اختلافات نیست. شما همان قدر در اشتباهید که کسانی که ایران را هم با حکومت شیعه مذهب یکی می کنند حکمت بعث نماینده علویان نیست. علویان می ترسند چون این گروه مبارزان چیزی جز حاکمیت سنی ها در سوریه را نمی خواهند و تا قدرت دستشان بیافتد همه علویان را از دم تیغ خواهند گذراند اگر سر در برف کرده و از پذیرفتن این واقعیت سرباز می زنید مشکل خودتان است کسی طرفدار بعث نیست اما این حضرات هم کم خطرناک نیستند
ایراندوست
مقاله‌ایی آگاه کنندهٔ بدون حبّ و بغض خاصی بود، دست مریزاد !
سعید بیانی
قابل توجه دوست عزیز. استبداد در هر نوع چه شیعی چه سنی و یا علوی در دنیای امروز محکوم به پایان است. توجه شما را به مقاله چندی پیش جلب می کنم طرح خاورمیانه بزرگ و بلوک استبداد http://www.radiozamaneh.com/politics/2012/01/10/9861