تغییر ترکیب شورای نگهبان بدون چشمداشت تغییر
ابراهیم رئیسی فهرست تازه‌ای از حقوقدانان شورای نگهبان در اختیار مجلس قرار می‌دهد. این پرسش پیش روی اصلاح‌طلبان است: تحریم یا مشارکت با تمام قوا؟
بر اساس گزارش روزنامه شرق گروهی از اصلاح‌طلبان خواهان تحریم انتخابات مجلس شورای اسلامی شده‌اند. محمد رضا باهنر، دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری خواهان حضور اصلاح‌طلبان «با تمام قوا» در انتخابات بعدی است. او در همان حال معتقد است که اصول‌گرایان بر خلاف نظر مصباح یزدی، نه از فرد اصلح که از فردی که رأی بیاورد باید حمایت کنند. در این میان ظاهراً تحریم یا حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفند سال جاری به تغییر ترکیب شورای نگهبان بستگی پیدا کرده است.
محمد رضا باهنر سه‌شنبه ۱۸ تیر در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با رد این احتمال که اصلاح‌طلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی را تحریم کنند، گفت:
«کسانی که در سال‌های قبل‌تر حرف از تحریم انتخابات زده بودند، در انتخابات سال‌های گذشته تاکید داشته‌اند که اصلاح‌طلبان مطالبات خود را پای صندوق رأی مطرح کنند. بنابراین من معتقدم اصلاح‌طلبان با تمام قوا در انتخابات مجلس شرکت می‌کنند.»
فروردین سال جاری سعید حجاریان در یادداشتی عقلانی‌ترین راهبرد اصلاح‌طلبان در انتخابات آینده را «مشارکت مشروط» دانسته و تأکید کرده بود چنانچه شروط مطرح شده برآورده نشد، باید عطای انتخابات را به لقایش بخشید. محمود میرلوحی، عضو شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان با تأیید این معنا اعلام کرده بود نظر رئیس دولت اصلاحات نیز حضور مشروط اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس است.
باهنر به خبرگزاری ایسنا گفت اصول‌گرایان خواهان حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس‌اند:
«ما داشتن رقیب قوی را بیشتر می‌پسندیم تا اینکه در انتخابات رقیبی نداشته باشیم.»
تغییر ترکیب شورای نگهبان
مطابق اصل ۹۱ قانون اساسی، شورای نگهبان ۱۲ عضو دارد که از این تعداد شش فقیه را رهبر جمهوری اسلامی انتخاب می‌کند و شش حقوقدان را رئیس قوه قضائیه به مجلس شورای اسلامی معرفی و می‌کند که این اشخاص با رأی‌گیری بر اساس اکثریت نسبی برگزیده می‌شوند. ۲۳ تیر ۹۵ مجلس شورای اسلامی سه عضو حقوقدان شورای نگهبان را از بین پنج نفر انتخاب کرده بود: عباسعلی کدخدایی با ۲۰۳ رای، محمدرضا علیزاده با ۱۷۸ رای و سید فضل الله موسوی با ۱۴۲ رای برگزیده شدند. دوره نجات‌الله ابراهیمیان، سام سوادکوهی‌فر و محسن اسماعیلی سه حقوقدان شورای نگهبان به پایان رسیده است. ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه می‌بایست فهرست تازه‌ای را در اختیار مجلس شورای اسلامی قرار دهد.
حضور مشروط یا بلامشروط اصلاح‌طلبان به ترکیب شورای نگهبان در آینده نزدیک بستگی دارد. انتظار می‌رود که هفته آینده رئیس قوه قضائیه اشخاص مورد نظرش را به مجلس شورای اسلامی معرفی کند. مجلس برای رأی‌گیری تا ۲۶ تیر وقت دارد.
پراکندگی و اختلاف نظر در هر دو جبهه
محمد رضا باهنر قبل از انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفند سال جاری از پراکندگی و رقابت‌های مخرب در جبهه اصول‌گرایان خبر داده است. او در گفت‌وگو با رسالت با تأیید شکل‌گیری یک اتحاد جدید در درون جبهه اصولگرایی با همراهی ناطق نوری و جامعه روحانیت مبارز، گفته بود:
«به ۱۰ نفر اول اصولگرایی بگویید بروید کلاه بیاورند می‌روند سر می‌آورند.»
و در پاسخ به مصباح‌یزدی هم که خواهان انتخاب «اصلح» شده بود، گفت:
«انتخابات و فعالیت سیاسی منوط به نتیجه است و ما صالح مقبول را به اصلح غیرمقبول در انتخابات ترجیح می‌دهیم و از کسی حمایت می‌کنیم که امکان رأی آوری داشته باشد.»
چنددستگی فقط در جبهه اصول‌گرایان مشاهده نمی‌شود. بهزاد نبوی و محمد نعیمی‌پور، دو تن از چهره‌های اصلاح‌طلب با رد تحریم انتخابات اعلام کردند تأکید اصلی اصلاح‌طلبان همچنان باید رقابت در چارچوب قانون موجود باشد. عباسعلی کدخدایی هم بلافاصله واکنش نشان داد:
«انتخابات همیشه مشروط است اما مشروط به رعایت قانون. شورای نگهبان هم در چارچوب قانون انتخابات را برگزار می‌کند. برای ما اهمیتی ندارد که افراد مخصوصاً در جناح‌های سیاسی چه نظری و نکته‌ای داشته باشند.»
از سوی دیگر شنبه گذشته رسانه‌های داخلی نامه‌ای منتسب به مجمع دانشجویان عدالتخواه دانشگاه تهران را خطاب به رئیسی نیز منتشر کردند. در این نامه دانشجویان خواستار معرفی افرادی «کاملا انقلابی» به عنوان حقوقدانان شورای نگهبان شده بودند.
به این ترتیب به نظر نمی‌رسد تغییر ترکیب شورای نگهبان در نحوه برخورد این نهاد نظارتی با جریانات سیاسی، خواه اصلاح‌طلب و مخالف نظارت استصوابی و خواه اصول‌گرای انقلابی تغییری اتفاق بیفتد. به تعبیر باهنر: به ۱۰ نفر بگویید کلاه بیاورند، سر می‌آورند.
بیشتر بخوانید:
نظرها
نظری وجود ندارد.