پیشگامان نقاشی معاصر ایران
صادق تبریزی و تکرار موزون نقش‌مایه‌ها
<p>نگار نخعی - صادق تبریزی از نقاشان برجسته و مؤثر در هنرهای تجسمی معاصر ایران و یکی دیگر از بنیانگذاران مکتب نقاشی سقاخانه و نقاشی - خط است.</p> <!--break--> <p>صادق تبریزی در سال ۱۳۱۷ در تهران به دنیا آمد و در هنرستان پسران نزد استادانی چون حسین بهزاد، زاوی، حسین الطافی، هادی اقدسیه، و محمد تجویدی هنر مینیاتور و تذهیب را آموخت و پس از آن وارد دانشکده هنرهای تزیینی شد.</p> <p> </p> <p>تبریزی در اوایل دهه ۱۳۴۰ نزد استاد علی اکبر کاوه خوشپ نویسی را فراگرفت و پس از آن همزمان با رواج مکتب سقاخانه در میان شماری از هنرمندان، به سبک نقاشی- خط روی آورد.</p> <p> </p> <p>او در کنار پرویز تناولی، حسین زنده‌رودی، فرامرز پیلارام، مسعود عربشاهی و منصور قندریز مکتب سقاخانه را گسترش داد؛ مکتبی که ریشه در مکتب‌های قدیمی و میراث فرهنگی ایران داشت و قرار بود پلی میان سنت و دنیای نو بنا کند.</p> <p> </p> <blockquote> <p><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/negtab02.jpg" alt="" />صادق تبریزی</p> </blockquote> <p>در این میان، صادق تبریزی از قواعد طراحی و ترکیب‌بندی‌های تذهیب‌کاران و خوش‌نویسان قدیم ایرانی بهره گرفت و آثار پر رمز و رازی را با جلوه‌های خیره‌کننده خلق کرد.</p> <p> </p> <p>دکتر احسان یارشاطر نویسنده و محقق برجسته ایرانی در کتاب «اوج‌های درخشان هنر ایران» درباره صادق تبریزی نوشته است: «گذشته بدان‌گونه که تبریزی نشان می‌دهد، متمرکز است به اشیایی که پیش از یورش‌های من‌در‌آوردی غرب کاربرد داشتند و در پیوند با شیوه زندگی سنتی بودند و هنوز هم در برخی از نقاط کشور چنین‌اند، خرمهره‌ها، قفل و کلیدهای کهنه، صفحات کنده‌شده از نسخه‌های خطی، ورق‌های مشق خط، مهرهای قدیمی، کاسه‌های فلزی با حاشیه محکوک و همه لوازمی که در سقاخانه می‌توان یافت (...) نکته مهم در شیوه کار او این است که می‌تواند این عناصر مختلف را هماهنگ و یکپارچه سامان دهد، شگردی که غالباً به‌کار می‌برد تکرار موزون نقش‌مایه‌هاست.»</p> <p> </p> <p>صادق تبریزی، مینیاتور، خط نستعلیق و الفبای فارسی را در عالم واقعی و قدیمی دنبال کرده و با ترکیب‌های بدیع دنیای خیالی و امروزی را متجلی کرده است.</p> <p> </p> <p>آثار تبریزی اصیل است و ریشه در تاریخ دارد، با این حال ترکیب‌بندی‌ها، رنگ‌ها، حرکت حروف و کلمات در نقاشی‌های او پویا و مدرن است. او در نقاشی‌-خط شیوه و نشانه‌های خودش را دارد؛ ظرفیت خط و الفبا فارسی را در نظر می‌گیرد و به آن‌ها جان می‌دهد و فضایی متنوع و‌ گاه تجریدی می‌سازد.</p> <p> </p> <p>مهم‌ترین دوره کارهای او استفاده از نقاشی مینیاتور با قطعه خطی به صورت شکسته نستعلیق است و پس از آن، می‌توان به روایت‌های تازه و انتزاعی او از خوشنویسی اشاره کرد که با ایجاد خط‌های جهنده با آب مرکب به روی بوم‌های پوستی خلق شده‌اند.</p> <p> </p> <blockquote> <p><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/negtab03.jpg" alt="" />طرح روی جلد دائی جان ناپلئون نوشته ایرج پزشکزاد، کار صادق تبریزی</p> </blockquote> <p>یکی از درخشان‌ترین نمونه‌های آثار صادق تبریزی کلاژهای طنزآمیز او هستند؛ کلاژ‌هایی که با استفاده از نسخه‌های قدیمی، برگ‌های شناسنامه، کارنامه و اسناد اداری و احوال شخصی و اشیاء قدیمی با عنوان «کارنامه زندگی» درست شده‌اند.</p> <p> </p> <p>یکی از ماندگار‌ترین نقاشی‌های صادق تبریزی در ذهن دوستدارانش طرح روی جلد رمان معروف دایی جان ناپلئون است؛ طرحی که به گفته این هنرمند یک‌شبه اجرا شد. صادق تبریزی در این‌باره گفته است: «شبی ایرج پزشکزاد به آتلیه من آمد و چند برگی از رمان «دایی جان ناپلئون» را در اختیارم گذاشت، که بر اساس آن طرحی برای جلد کتاب تهیه شود. در حالی که فردای آن روز، ساعت شش صبح، مسافر بودم، شبانه این طرح به اجرا درآمد. شخص دایی جان، رنگی و بقیه پرسوناژ‌ها با طراحی اجرا شدند. با توجه به اینکه سریال دایی جان ناپلئون را سال‌ها بعد از انتشار کتاب ساختند، آکتوری به نام نقشینه، بر اثر شباهت با تصویر روی جلد کتاب دایی جان ناپلئون انتخاب شد.»<br /> </p> <p> </p> <p>صادق تبریزی نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی بسیاری در ایران و و کشورهای مختلف دنیا برپا کرده و آثارش در مجموعه‌های شخصی و موزه‌هایی در داخل و خارج از ایران نگه‌داری می‌شوند.<br /> </p> <p>در همین زمینه:<br /> <a href="#http://radiozamaneh.com/taxonomy/term/8139"> ::پیشگامان نقاشی معاصر ایران از نگار نخعی در زمانه::</a></p> <p> </p> <p>ویدئو: پاره‌ای از آثار صادق تبریزی</p>
کیانوش فرید
صادق تبریزی از نقاشان برجسته و مؤثر در هنرهای تجسمی معاصر ایران و یکی دیگر از بنیانگذاران مکتب نقاشی سقاخانه و نقاشی - خط است.
صادق تبریزی در سال ۱۳۱۷ در تهران به دنیا آمد و در هنرستان پسران نزد استادانی چون حسین بهزاد، زاوی، حسین الطافی، هادی اقدسیه، و محمد تجویدی هنر مینیاتور و تذهیب را آموخت و پس از آن وارد دانشکده هنرهای تزیینی شد.
تبریزی در اوایل دهه ۱۳۴۰ نزد استاد علی اکبر کاوه خوشپ نویسی را فراگرفت و پس از آن همزمان با رواج مکتب سقاخانه در میان شماری از هنرمندان، به سبک نقاشی- خط روی آورد.
او در کنار پرویز تناولی، حسین زنده‌رودی، فرامرز پیلارام، مسعود عربشاهی و منصور قندریز مکتب سقاخانه را گسترش داد؛ مکتبی که ریشه در مکتب‌های قدیمی و میراث فرهنگی ایران داشت و قرار بود پلی میان سنت و دنیای نو بنا کند.
در این میان، صادق تبریزی از قواعد طراحی و ترکیب‌بندی‌های تذهیب‌کاران و خوش‌نویسان قدیم ایرانی بهره گرفت و آثار پر رمز و رازی را با جلوه‌های خیره‌کننده خلق کرد.
دکتر احسان یارشاطر نویسنده و محقق برجسته ایرانی در کتاب «اوج‌های درخشان هنر ایران» درباره صادق تبریزی نوشته است: «گذشته بدان‌گونه که تبریزی نشان می‌دهد، متمرکز است به اشیایی که پیش از یورش‌های من‌در‌آوردی غرب کاربرد داشتند و در پیوند با شیوه زندگی سنتی بودند و هنوز هم در برخی از نقاط کشور چنین‌اند، خرمهره‌ها، قفل و کلیدهای کهنه، صفحات کنده‌شده از نسخه‌های خطی، ورق‌های مشق خط، مهرهای قدیمی، کاسه‌های فلزی با حاشیه محکوک و همه لوازمی که در سقاخانه می‌توان یافت (...) نکته مهم در شیوه کار او این است که می‌تواند این عناصر مختلف را هماهنگ و یکپارچه سامان دهد، شگردی که غالباً به‌کار می‌برد تکرار موزون نقش‌مایه‌هاست.»
صادق تبریزی، مینیاتور، خط نستعلیق و الفبای فارسی را در عالم واقعی و قدیمی دنبال کرده و با ترکیب‌های بدیع دنیای خیالی و امروزی را متجلی کرده است.
آثار تبریزی اصیل است و ریشه در تاریخ دارد، با این حال ترکیب‌بندی‌ها، رنگ‌ها، حرکت حروف و کلمات در نقاشی‌های او پویا و مدرن است. او در نقاشی-خط شیوه و نشانه‌های خودش را دارد؛ ظرفیت خط و الفبا فارسی را در نظر می‌گیرد و به آن‌ها جان می‌دهد و فضایی متنوع و گاه تجریدی می‌سازد.
مهم‌ترین دوره کارهای او استفاده از نقاشی مینیاتور با قطعه خطی به صورت شکسته نستعلیق است و پس از آن، می‌توان به روایت‌های تازه و انتزاعی او از خوشنویسی اشاره کرد که با ایجاد خط‌های جهنده با آب مرکب به روی بوم‌های پوستی خلق شده‌اند.
یکی از درخشان‌ترین نمونه‌های آثار صادق تبریزی کلاژهای طنزآمیز او هستند؛ کلاژ‌هایی که با استفاده از نسخه‌های قدیمی، برگ‌های شناسنامه، کارنامه و اسناد اداری و احوال شخصی و اشیاء قدیمی با عنوان «کارنامه زندگی» درست شده‌اند.
یکی از ماندگار‌ترین نقاشی‌های صادق تبریزی در ذهن دوستدارانش طرح روی جلد رمان معروف دایی جان ناپلئون است؛ طرحی که به گفته این هنرمند یک‌شبه اجرا شد. صادق تبریزی در این‌باره گفته است: «شبی ایرج پزشکزاد به آتلیه من آمد و چند برگی از رمان «دایی جان ناپلئون» را در اختیارم گذاشت، که بر اساس آن طرحی برای جلد کتاب تهیه شود. در حالی که فردای آن روز، ساعت شش صبح، مسافر بودم، شبانه این طرح به اجرا درآمد. شخص دایی جان، رنگی و بقیه پرسوناژ‌ها با طراحی اجرا شدند. با توجه به اینکه سریال دایی جان ناپلئون را سال‌ها بعد از انتشار کتاب ساختند، آکتوری به نام نقشینه، بر اثر شباهت با تصویر روی جلد کتاب دایی جان ناپلئون انتخاب شد.»
صادق تبریزی نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی بسیاری در ایران و و کشورهای مختلف دنیا برپا کرده و آثارش در مجموعه‌های شخصی و موزه‌هایی در داخل و خارج از ایران نگه‌داری می‌شوند.
ویدئو: پاره‌ای از آثار صادق تبریزی
نظرها
آرش
نقشینه نام غلامحسین نقشینه, بازیگر نقش دائی جان ناپلئون بود که آقای ناصر تقوایی ایشان را بر حسب اتفاق در یکی از اداره های دولتی می بینند و وی را مناسب آن نقش تشخیص می دهد و او را دعوت به همکاری می کند.