تظاهرات هزاران نفر در عدن در حمایت از جدایی‌طلبان جنوب

ده‌ها هزار نفر در عدن در حمایت از جدایی‌طلبان جنوب راهپیمایی کردند و از نیروهای بین‌المللی خواستند تا حاکمیت جنوب بر سرنوشت خود را بپذیرد. جدایی‌طلبان بندر جنوبی عدن را که محل استقرار موقت دولت تحت حمایت عربستان سعودی است، در اختیار خود گرفته اند. این تحولات نشان‌دهنده تفرقه درونی ائتلاف نظامی سعودی است که نیروهای سنی‌مذهب یمن را نمایندگی می‌کرد.

نیروهای جدایی‌طلب جنوب که از سوی امارات متحده عربی حمایت می‌شوند، هفته گذشته کنترل پایگاه‌های نظامی دولت یمن را در اختیار خود گرفتند. این تحولات به شکاف درون ائتلاف به رهبری عربستان سعودی منجر شد؛ اتخادی که در حال نبرد با گروه شیعی حوثی تحت حمایت ایران بود. همچنین تحول اخیر تلاش‌های صلح سازمان ملل برای پایان دادن به جنگ یمن را با دشواری و پیچیدگی بیشتر مواجه ساخت.

به گزارش خبرگزاری «رویترز»، یک مقام اماراتی پنجشنبه ۱۵ اوت / ۲۶ مرداد اختلاف‌ها بین ریاض و ابوظبی بر سر یمن را تکذیب کرد:

«سر موضوع یمن، سر سوزن فاصله‌ای میان امارات متحده و عربستان سعودی نیست. ما کاملاً متحد هستیم و عمیقاً درباره وضعیت عدن نگرانیم، و مشارکت ائتلاف در این زمینه به تدریج رو به پیشرفت است تا شرایط پایداری، امنیت و صلح را مستقر کنیم.»

تظاهرکنندگان اما خواستار به‌رسمیت شناختن حق جنوبی‌ها در اداره خود در عدن شدند. بعد از سقوط دولت عبدالربه منصور هادی در صنعا به دست حوثی‌ها در اواخر سال ۲۰۱۴، محل استقرار این دولت به عدن منتقل شد.

بسیاری از مردم روز چهارشنبه از سایر استان‌های جنوبی به عدن آمدند، و شب را در میدان مرکزی شهر گذراندند. یکی از تظاهرکنندگان مدرک شناسایی قدیمی‌ای متعلق به یمن جنوبی سابق را بالا گرفته بود و بسیاری دیگر پرچم یمن جنوبی را در هوا تکان می‌دادند.

یکی از بیانیه‌های صادر شده در این تظاهرات اعلام می‌کرد: «ما از جوامع بین‌المللی و ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی و امارات می‌خواهیم که به مردم جنوبی ــ به عنوان یک شریک اصلی در قطع جریان پارسی در منطقه و در جنگ با تروریسم ــ احترام بگذارند، تا پایداری جهانی و منطقه‌ای حاصل شود.»

جدایی‌طلبان جنوب بخش مهمی از ائتلاف به رهبری غرب بودند؛ ائتلافی که در مارس ۲۰۱۵ علیه حوثی‌ها مداخله در یمن را آغاز کرد. نیروهای جدایی‌طلب اما برنامه‌ای متفاوت با دولت هادی برای آینده یمن در چشم‌انداز خود می‌بینند. جنگ یمن موجب شد که تنش‌های سابق میان یمن جنوبی و شمالی بیدار شود. این دو منطقه کشورهایی جدا بودند که در سال ۱۹۹۰ در یک حکومت متحد شدند.

بیانیه تظاهات که از سوی گروه‌ها و اتحادیه‌های جامعه مدنی صادر شده بود دولت هادی را به سوء مدیریت متهم کرد و گفت که این دولت به «گیوتینی بر گردن مردم یمن» تبدیل شده است.

درگیری‌ها میان نیروهای سابقا متحد حامی دولت یمن هفته پیش در حالی آغاز شد که «شورای انتقالی جنوب»، حزب اسلام‌گرای «اصلاح» از متحدان رئیس‌جمهوری را به همدستی در حمله موشکی به رژه نظامی نیروهای جنوبی متهم کردند. حزب اصلاح این اتهام را رد می‌کند.

در پی آغاز درگیری‌ها شنبه گذشته مقامات یمن از اشغال دو اردوگاه نظامی به دست جدایی‌طلبان خبر دادند. نیروهای جنوب همچنین تا نزدیکی کاخ ریاست جمهوری و فرودگاه شهر پیشروی کردند و درگیری‌ها در این مناطق به کشته‌شدن دهها تن منجر شد.

سازش سیاسی؟

اکنون یک مقام محلی به رویترز گفته که نیروهای جدایی‌طلب از کاخ ریاست‌جمهوری و بانک مرکزی دور شده اند. اما هنوز هیچ نشانی از تخلیه اردوگاه‌های نظامی نیست.

تلویزیون العربیه متعلق به عربستان سعودی گفت که تیم سعودی‌ـ‌اماراتی روز پنج‌شنبه به عدن وارد شد.

یک سخنگوی شورای انتقالی جنوبی روز چهارشنبه به رویترز گفت که کنترل عدن ادامه خواهد یافت مگر آنکه حزب اسلام‌گرای اصلاح از مقام‌های دولتی کنار گذاشته شود. حزب اسلام‌گرای اصلاح از سوی امارات متحده عربی شاخه‌ای از اخوان‌المسلمین شناخته می‌شود.

دولت هادی این حرکت را «کودتا» نامیده است. امارات نیز با وجود آنکه فراخوان سعودی برای گفتگو جهت خروج از بحران را تکرار کرد، اما از نیروهای جنوبی که تامین مالی و نظامی آنها بر عهده خودش است، نخواست که کنترل عدن را به نیروهای دولتی واگذار کنند.

مقام اماراتی گفت که ابوظبی و ریاض به درخواست خود از همه احزاب و گروهها برای دیدار و گفتگو جهت سازش سیاسی ادامه می‌دهند.

ریاض خواستار برگزاری اجلاسی برای رسیدگی به موضوع شده است. اما دولت هادی گفته که تا خروج نیروهای جنوبی در این اجلاس شرکت نمی‌کند و از ابوظبی خواسته تا به حمایت از آنها پایان دهد.

امارات که یک متحد اصلی عربستان سعودی در بیشتر دوران جنگ یمن بوده، از ژوئن امسال حضور نیروهایش در یمن را کاهش داده. این کاهش نیرو حاصل فشار افکار عمومی و نهادهای بین‌المللی برای پایان دادن به جنگی است که دهها هزار کشته داده و یمن را به آستانه قحطی کشانده است.

با این حال امارات گفته که به حمایت ۹۰ هزار نیروی یمنی شامل جدایی‌طلبان جنوب و نیروهای گارد ساحلی ادامه می‌دهد.

جنگ یمن به طور کلی جنگ نیابتی میان ریاض و تهران محسوب می‌شد. حوثی‌ها که در سال ۲۰۱۴ موفق به سقوط دولت هادی شدند می‌گویند که انقلاب آنها علیه یک دولت فاسد و ناکارآمد بوده است.

دور جدید تنش‌ها در یمن در حالی رخ می‌دهد که سازمان ملل در تلاش است تا تنش‌ها را کاهش دهد و راه را برای گفت‌وگوهای سیاسی گسترده‌تر باز کند. حوثی‌ها تنش‌های جدید را اثباتی برای مدعای خود مبنی بر ناکارآمدی و اعتماد‌ناپذیری دولت هادی می‌دانند.

وزیر خارجه حوثی‌ها، حسین‌ العزی، در توئیتی گفت: «ما به توده‌هایی که در جنوب عزیزمان تجمع کردند احترام می‌گذاريم. کسی که به انبوه [مردمی] که در شمال و جنوب [دولت] هادی و طرفدارانش را رد می‌کند احترام نمی‌گذارد، بیمار و دیوانه است.»

در همین زمینه: