حکومت ایران: دوری از حماس و نزدیکی به حکومت خودگردان؟
<p>ایرج ادیب‌زاده − محمود عباس رئیس حکومت خودگردان فلسطین برای حضور در اجلاس آینده‌ی سران کشورهای جنبش غیرمتعهدها که روزهای ۹ و ۱۰ شهریورماه در تهران برپا می‌شود، به دعوت محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهوری اسلامی به ایران می رود. دعوت از محمود عباس را حسین امیرعبداللهیان معاون وزیر امور خارجه در دیدار با عباس روز یکشنبه‌ گذشته در اردن تسلیم وی کرد. این نخستین دیدار محمود عباس از آغاز ریاست‌اش بر حکومت خودگردان فلسطینی در سال ۱۳۸۳از ایران خواهد بود.</p> <div dir="RTL"> </div> <!--break--> <div dir="RTL">سران حکومت اسلامی بارها یاسر عرفات را پس از حمایت‌اش از عراق در جریان جنگ هشت ساله‌ با ایران و سپس پیمان صلح با اسراییل «خائن» توصیف کردند. همچنین سران جمهوری اسلامی و روزنامه‌های حکومتی بارها محمود عباس را هم «خائن» لقب داده‌اند. در ماه فوریه یعنی بهمن ماه گذشته وقتی اسماعیل هنیه رهبر حماس به مناسبت سالگرد انقلاب اسلامی به تهران رفته بود، در همان زمان محمود عباس جمهوری اسلامی را به تفرقه‌افکنی بین «فتح» و «حماس» متهم کرد و گفت جمهوری اسلامی اجازه نمی‌دهد که فلسطینی‌ها خودشان تصمیم گیرند.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>•</b><b> گفتو‌گو با ایلیا جزایری</b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">برای بررسی بیشتر مسئله با آقای ایلیا جزایری روزنامه‌نگار مستقل در بیروت گفت‌وگو کرده‌ایم:<span> </span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20120709_Motahedan_ILIYAJAZAYERI_Iraj.mp3"><img align="right" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_14.jpg" /></a></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>ایرج ادیب‌زاده: آیا دعوت از محمود عباس برای سفر به تهران و موافقت او را می‌توان تحول بزرگی در روابط جمهوری اسلامی با فلسطینی‌ها توصیف کرد؟ چون آنها همین چند ماه پیش او را «خائن» ‌نامیدند و حتی یاسر عرفات را هم «خائن» می‌نامیدند. شما تغییر ۱۸۰ درجه ی سیاست جمهوری اسلامی در این مورد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟</b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">ایلیا جزایری: انقلاب‌های اخیر در کشورهای عربی کل چهره‌ی منطقه را تغییر داده است. به‌ویژه تحولات سوریه و ناآرامی‌ها در این کشور کاملاً سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در منطقه را تحت‌الشعاع قرار داده است. اگر نظام بشار اسد نباشد، جمهوری اسلامی ایران خطوط ارتباطی خودش را با حزب‌الله از دست خواهد داد و همچنین با حماس. گروه حماس حاضر نشده از نظام بشار اسد در سوریه حمایت کند و پایگاه خودش را از دمشق به قطر منتقل کرده است.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">همه این‌ها باعث می‌شود که ایران دنبال این باشد که جای پای خودش را در منطقه از دست ندهد. اما برای از دست ندادن جای پای خودش در منطقه نمی‌تواند به سیاست‌های گذشته خودش ادامه دهد. ادامه‌ی سیاست‌های گذشته در ارتباط با گروههای مختلف فلسطینی باعث می‌شود که به طور کامل ایران از مسئله‌ی فلسطین جدا شود، در صورتی که قضیه فلسطین و تنش عربی فعلی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و اولویت‌های سیاست خارجی ایران است که با آن برای خودش جبهه‌ای درست کرده، با آن در منطقه نفوذ ایجاد کرده است.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">همه این‌ها گویا باعث شده که جمهوری اسلامی به این فکر بیافتد که با تشکیلات خودگردان فلسطینی در این برهه زمانی ارتباط ایجاد کند تا بتواند حداقل تأثیری بر این تشکیلات بگذارد. اگرنه، مرتبط باشد با این تشکیلاتی که ممکن است هرآن به یک کشور مستقل فلسطین تبدیل شود، تا بتواند روابط دیپلماتیکی با آن داشته باشد. به‌ویژه همانطور که گفتم حماس در ماههای اخیر از محور دمشق‌ـ تهران بیشتر و بیشتر دور شده است.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>همین مسئله که شما الان گفتید، دورشدن حماس از جبهه‌ی بشار اسد و به نوعی از جمهوری اسلامی، آیا دعوت از عباس هم به همین خاطر است؟ می‌شود گفت به دلیل فاصله گرفتن از حماس است؟</b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">همیشه در تهران وقتی نشست‌هایی برگزار می‌شد، به‌ویژه در ۲۰ سال اخیر، سران حماس به آن دعوت می‌شدند. مثلاً در نشست فلسطین که مجلس ششم برگزار کرد، خالد مشعل به‌عنوان نماینده فلسطین دعوت شد. اگرچه سفیر فلسطین در تهران هم دعوت می‌شد، اما مقام‌های جمهوری اسلامی به آن اهمیت ویژه‌ای نمی‌دادند، با این که شیخ السفرا بود. حتی گاهی ما می‌دیدیم که در تهران در محل تشریفات، سفیر فلسطین را راه نمی‌دادند و باعث می‌شدند که عصبانی شود، دادوبیداد کند. در واقع بیشتر به حماس اهمیت می‌دادند و البته به جنبش جهاد اسلامی.</div> <div dir="RTL"> </div> <blockquote> <div dir="RTL">ایلیا جزایری: «انقلاب‌های اخیر در کشورهای عربی کل چهره‌ی منطقه را تغییر داده است. به‌ویژه تحولات سوریه و ناآرامی‌ها در این کشور کاملاً سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در منطقه را تحت‌الشعاع قرار داده است. اگر نظام بشار اسد نباشد، جمهوری اسلامی ایران خطوط ارتباطی خودش را با حزب‌الله از دست خواهد داد و همچنین با حماس. گروه حماس حاضر نشده از نظام بشار اسد در سوریه حمایت کند و پایگاه خودش را از دمشق به قطر منتقل کرده است. همه این‌ها باعث می‌شود که ایران دنبال این باشد که جای پای خودش را در منطقه از دست ندهد. اما برای از دست ندادن جای پای خودش در منطقه نمی‌تواند به سیاست‌های گذشته خودش ادامه دهد.»</div> </blockquote> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">اما این اولین بار است که تشکیلات خودگردان فلسطین در این سطح به ایران دعوت می‌شود. این خود نشان‌دهنده‌ی یک تغییر در مواضع ایران است در خصوص مسئله‌ی فلسطین. محمود عباس را شما هر کاریش بکنید، روند صلح را کنار نمی‌گذارد؛ محمود عباس باور دارد که با روند صلح تنها می‌تواند مشکل مردم خودش را حل و فصل کند. به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی یا می‌خواهد این سیاست را در آغوش بگیرد، یا این که سعی می‌کند با ورود به آن رویش تأثیر بگذارد.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">به‌ویژه این که تغییر در مصررا باید مدنظر قرار دهیم. آینده مصر معلوم نیست که چه طور می‌خواهد باشد، محمد مرسی رئیس جمهور مصر در قبال مسائل منطقه‌ای و در قبال صلح خاورمیانه صحبت‌های متفاوتی کرده است. ایران الان در حالت انتظار به‌سر می‌برد که مسیر منطقه به کدام سمت می‌رود و به نظر می‌رسد در این حالت انتظار می‌خواهد روابط خودش را با همه‌ی طرفها برقرار کند.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>آیا دعوت از محمود عباس توسط آقای محمود احمد‌ی‌نژاد علامتی به غرب هم نیست؟</b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">می‌تواند علامتی به غرب هم باشد. ایران الان در ضعیف‌ترین موقعیت خود در بُعد بین‌المللی قرار دارد. تحریم‌هایی که دارد علیه ایران اعمال می‌شود، این کشور را بسیار ضعیف و منزوی کرده و در سطح داخلی که همه‌مان می‌دانیم باعث چه تورمی این شده است. اگر ایران بخواهد محور محمود عباس را در قضیه فلسطین تقویت کند و به آن نزدیک شود، این یک نشانه‌ بزرگ است. این نشانه‌ی آن است که قصد جنگ با اسراییل را ندارد. چون سیاست محمود عباس و تشکیلات خودگردان فلسطینی جنگ با اسراییل نیست، بلکه پیش بردن مذاکرات صلح است. اگر حکومت تهران بتواند این امر را در ذهن غرب تقویت کند، ممکن است بتواند از فشارهایی که در قضیه هسته‌ای بر او وارد می‌شود،- که می‌دانیم عمده این فشارها به خاطر مسئله‌ی اسراییل و اهمیت آن است،- از این فشارها بکاهد.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>وضعیت لبنان و حزب‌الله در حال حاضر چه طور است، چون شما در بیروت اقامت دارید؟</b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">لبنان از آغاز ناآرامی‌ها در سوریه پس‌ لرزه‌هایش را حس کرد. در لبنان همه روزه گروههای موافق و مخالف حکومت بشار اسد تظاهرات می‌کنند، روبه‌روی سفارت سوریه که در خیابان الحمرای بیروت، خیابان اصلی و گردشگری این شهر قرار دارد. این تظاهرات به زدوخوردهایی هم همیشه منتهی می‌شدند که ارتش مانع می‌شد دو طرف به‌هم برسند. اما در ماههای اخیر این زدوخوردها بیشتر و بیشتر شده، تنش‌ها بیشتر شده و چند نفر کشته شده‌اند. چون آن نظامی که در سوریه حکومت می‌کند، به طور کامل بر سیاست‌های داخلی لبنان تأثیر دارد. اگر بشار اسد بر سر قدرت بماند، همواره حزب‌الله و هم‌پیمانانش دست برتر را در این کشور دارند. اگر بشار اسد نباشد، گروه مقابل، گروه ۱۴ مارس، می‌تواند دست برتر را داشته باشد.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">این‌ها باعث شده است که شکاف در درون لبنان از لحاظ سیاسی بیشتر و بیشتر شود. اما از لحاظ اقتصادی دولتی که الان حاکم است، به خاطر وضعیت سوریه به طور کامل دولت بحرانی‌ست. به خاطر اینکه لبنان فقط دو مرز خاص دارد و آن مرزش با سوریه و با اسراییل است. مرز با اسراییل‌اش به طور کامل بسته است. اما عمده درآمدهایی که لبنان داشت، عمده وارداتی که داشت از سوریه بود که خیلی از این‌ها قطع شده. برق لبنان به شدت به مشکل برخورده، کالاهای اساسی مردم خیلی‌هایش یافت نمی‌شوند. این‌ از لحاظ اقتصادی. از لحاظ امنیتی هم که مناطق مرزی ناامن شده و حتی چند روز پیش یکی از معترضان سوریه در بیروت به ضرب چاقو کشته شد. کلاً لبنان در وضعیت بحرانی قرار دارد که هر لحظه ممکن است وضعیت امنیتی آن کاملاً فروبپاشد و شاهد تنش‌هایی حتی مسلحانه در این کشور باشیم.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>آقای جزایری، آخرین پرسش‌ام درباره‌ی همین همایش غیرمتعهدها است که در تهران شهریورماه برگزار می‌شود. فکر می‌کنید این همایش غیرمتعهدها الان تأثیری در روند مسائل سیاسی جهان داشته باشد؟</b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">فکر نمی‌کنم. هرچه از جنگ جهانی دوم دورتر شده‌ایم، تأثیر غیرمتعهدها در سیاست‌های بین‌المللی کمتر شده است. هرچه پیش رفته‌ایم، بیشتر نشست‌های غیرمتعهدها تبدیل شده به نشست‌هایی که در آن بیانیه‌هایی داده می‌شد، بیانیه‌هایی که ضمانت اجرایی ندارد و یک کلی‌گویی‌ست. تا دیروز حسنی مبارک رئیس جنبش غیرمتعهدها بود، الان چند هفته است که محمد مرسی ا‌ست و فردا احمدی‌نژاد خواهد بود. تفاوت در دیدگاهها نشان می‌دهد که غیرمتعهدها واقعاً یک جبهه‌ی متحد نیستند و هرکدام از اعضای حاضرش ائتلاف‌هایی دارند با غربی‌ها و شرقی‌ها. و این جنبش گویا در دهه‌‌های گذشته تا الان فقط شکل تشریفاتی داشته.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">الان جمهوری اسلامی دارد سعی می‌کند از این نشست استفاده کند، برای تشکیل جبهه‌ جدید در منطقه. به‌ویژه این که خوشحال است از این که اسلام‌گراها در مصر پیروز شدند. او سعی خودش را می‌کند، آن هم در فضایی که نشست‌های مختلفی در خصوص مسائل سوریه برگزار می‌شود. دوستان مردم سوریه... یا نشست‌های پاریس – دوستان مردم سوریه - و نشستی که با شرکت گروه حماس در ژنو برگزار شد و ایران از همه این‌ها کنار گذاشته شد. ایران تلاش خودش را می‌کند. باید دید تا چه حد موفق خواهد بود.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>عکس</b>: محمود عباس رئیس حکومت خودگردان فلسطین</div> <p> </p>
ایرج ادیب‌زاده − محمود عباس رئیس حکومت خودگردان فلسطین برای حضور در اجلاس آینده‌ی سران کشورهای جنبش غیرمتعهدها که روزهای ۹ و ۱۰ شهریورماه در تهران برپا می‌شود، به دعوت محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهوری اسلامی به ایران می رود. دعوت از محمود عباس را حسین امیرعبداللهیان معاون وزیر امور خارجه در دیدار با عباس روز یکشنبه گذشته در اردن تسلیم وی کرد. این نخستین دیدار محمود عباس از آغاز ریاست‌اش بر حکومت خودگردان فلسطینی در سال ۱۳۸۳از ایران خواهد بود.
نظرها
نظری وجود ندارد.