بازداشت نوشین جعفری و موج سرکوب کنونی − گفتوگو با شیوا نظرآهاری
شیوا نظرآهاری ــ «بازداشت نوشین جعفری برای همه غیرمنتظره بود. تیم امنیتی پرونده او برخورد تندی دارد و اتهام‌های کذب مطرح کرده است.»
نوشین جعفری در نمایشگاه عکس‌هایش از فیلم لانتوری ــ عکس: رضا احمد زاد، سلام سینما
در روزهای اخیر روزنامه‌نگاران، دانشجویان و فعالان مدنی و سیاسی گوناگون با حکم‌های سنگین زندان و شلاق مواجه شده‌اند. شمار بازداشت‌ها نیز رو به افزایش است. در این میان، بازداشت نوشین جعفری، عکاس و خبرنگار در نیمه نخست مرداد ماه نمونه‌‌ای از پیگیری‌های قضائی پرابهام در جمهوری اسلامی است که با پیام صوتی او تحت فشار نیروهای امنیتی به شیوا نظرآهاری، فعال حقوق بشر و حقوق زنان بار دیگر به صدر خبرها بازگشت. نظرآهاری در گفتوگو با «زمانه» می‌گوید که «نوشین تحت فشار است» و از بسته‌شدن اکانت‌های خصوصی او در شبکه‌های اجتماعی به دلیل کنترل نیروهای اطلاعاتی ایران بر آنها خبر می‌دهد.
شیوا نظرآهاری یکشنبه سوم شهریور در یک رشته‌توئیت نوشت که از اکانت خصوصی نوشین جعفری در اینستاگرام پیامی صوتی برای او فرستاده شد.
عضو سابق کمیته دانشجویی گزارشگران حقوق بشر دوشنبه چهارم شهریور در گفتوگو با زمانه خلاصه ماجرا را چنین روایت می‌کند:
«صبح چهارشنبه از طرف نوشین جعفری در اینستاگرام این پیام صوتی برایم ارسال شد. پیام واضح و روشن است: نوشین تحت فشار است و از من می‌خواهد مشخصات اکانتی که به او منتسب شده ــ "یار دبستانیگ ــ را به او بدهم. در واقع، او خواهش می‌کند کمکش کنیم و از آنجا نجاتش دهیم.»
نوشین جعفری در ۱۲ مرداد بازداشت شد. ابتدا خبر بازداشت او در توئیتر پیچید. یک کاربر امنیتی منتسب به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی او را ادمین اکانت توئیتری «یار دبستانی» معرفی کرد، اما این اکانت هنوز فعال بود و نویسنده آن رابطه نوشین جعفری با آن را تکذیب کرده است.
سپس یک منبع آگاه به سازمان حقوق بشر ایران گفت که شش مأمور امنیتی او را شب‌هنگام با ارائه حکم بازداشتی که روی آن «جرایم علیه امنیت ملی» نوشته شده بود، دستگیر کردند.
۲۳ مرداد غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه بازداشت جعفری به اتهام «توهین به مقدسات» و «تبلیغ علیه نظام» را تأیید کرد. امیر رئیسیان، وکیل جعفری اجازه وکالت او در این پرونده را نیافت.
به گفته نظرآهاری، اکانت‌های نوشین جعفری از یکشنبه شب در شبکه‌های اجتماعی به دلیل ناامن بودن از سوی خود پلتفرم‌ها بسته شده اند:
«پس از انتشار ویدئو [درباره پیام صوتی جعفری به نظرآهاری] معلوم شد که این اکانت‌ها دست خود نوشین نیست و امن نیست و به همین خاطر، اکانت‌های او از طرف خود اینستاگرام و توئیتر و دیگر جاها بسته شدند.»
پرونده‌سازی و موج سرکوب
شیوا نظرآهاری درباره جعفری و نهاد بازداشت‌کننده او می‌گوید:
«نوشین جعفری یک عکاس تئاتر و سینما بوده و ۱۰ سال است که علاقه شخصی‌اش را به صورت حرفه‌ای دنبال کرده است و به مراتب بالایی رسیده و چندین جایزه کسب کرده است. بازداشت او برای همه غیرمنتظره بود. امیدوارم که هر چه سریعتر آزادی او میسر شود و افرادی که توان این کار را دارند، به پرونده او ورود کنند. چرا که ظاهراً بخشی از تیم‌های امنیتی در این پرونده فعال هستند که برخورد تندی دارند و اتهامات کذبی علیه نوشین مطرح کرده اند.»
بسیاری از فعالان مدنی و سیاسی دستگیری نوشین جعفری را نمونه دیگری از «پرونده‌سازی» امنیتی برای فعالان ایرانی می‌دانند.
نظرآهاری نیز در این راستا فکر می‌کند: «بله، به نظر می‌رسد که این اتفاق و این پرونده‌سازی‌ها در حال رخ دادن است. و این نشان می‌دهد که سرکوب داخلی همراه با فشار خارجی تشدید شده است و در هفته‌های اخیر حکم‌های بسیار سنگینی علیه زنان معترض به حجاب اجباری، فعالان کارگری و دانشجویان صادر شده است.»
این فعال حقوق بشر درباره اینکه چرا نوشین جعفری و سپس خود او هدف این «پرونده‌سازی» قرار گرفته‌اند، ترجیح داد صحبتی نکند: «چیزی به جز تحلیل‌هایمان در دست نداریم و چون خودم درگیر آن هستم، نمی‌خواهم صحبتی درباره آن بکنم و خط و ربطی به آن بدهم [که پرونده‌سازی را آسان‌تر کند].»
از منظر منتقدان جمهوری اسلامی، برخورد سخت‌گیرانه و حکم‌های سنگین هفته‌های پیش تلاشی است برای افکندن سایه ترس بر جامعه. ایران در سال‌های اخیر، به ویژه پس از اعتراضات دی ۱۳۹۶ روزانه شاهد اعتراض‌های کارگری، زنان، بازنشستگان، مالباختگان، محیط زیستی و ... بوده است.
«این حکم‌ها و این دستگیری‌ها همواره کارکرد مشخصی در ایران داشته اند و فضای ترس را ترسیم کرده و بر فعالیت‌ها تأثیر گذاشته اند». شیوا نظرآهاری درباره موج اخیر سرکوب در ایران چنین می‌گوید و معتقد است که شاید این موج به کاهش کنش‌گری برای مدتی بینجامد: «فعالان می‌دانند که زندان می‌تواند بسیار نزدیک باشد و طبیعی است که بسیاری از فعالان سعی کنند چند صباحی آرام‌تر شوند تا این موج سرکوب بگذرد.»
نظرها
نظری وجود ندارد.