آیا شما چاق هستید؟

<p>مازیار مهدوی&zwnj;فر - قبل از اینکه هرگونه قضاوتی در مورد خودتان داشته باشید یک قلم و کاغذ بردارید یا ماشین حساب کامپیوتر یا موبایل&zwnj;تان را روشن کنید تا به شما بگویم چاق هستید یا نه!</p> <!--break--> <div dir="RTL"> &nbsp;</div> <div dir="RTL"> <a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20120718_AreYouObese_Mazyar.mp3"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon.jpg" /></a></div> <div dir="RTL"> &nbsp;</div> <div dir="RTL"> ابتدا عدد وزن&zwnj;تان را به کیلوگرم یادداشت کنید. حالا عدد قدتان به متر را محاسبه و آن را در خودش ضرب کنید. یعنی عدد مجذور قدتان را محاسبه کنید. حالا دو عدد دارید. عدد اول یعنی وزن به کیلوگرم را تقسیم کنید بر عدد دوم یعنی مجذور قد. آن&zwnj;چه به دست می&zwnj;آورید شاخص توده بدن یا به اختصار <span dir="LTR">BMI</span> نام دارد. حالا <span dir="LTR">BMI</span> خود را محاسبه کنید تا بگویم به چه دردی می&zwnj;خورد.</div> <div dir="RTL"> &nbsp;</div> <div dir="RTL"> <span dir="LTR">BMI</span> یا شاخص توده بدن برای محاسبه طبیعی یا غیرطبیعی بودن وزن بدن انسان استفاده می&zwnj;شود. اگر عدد به دست آمده کوچکتر از 18.5 بود وزن شما زیر وزن طبیعی است. اگر عددی بین 18.5 تا ۲۵ بود یعنی وزنتان طبیعی است. اما اگر <span dir="LTR">BMI</span> شما عددی بین ۲۵ تا ۳۰ است یعنی اضافه وزن دارید اما هنوز از لحاظ علمی فردی چاق محسوب نمی&zwnj;شوید. این یعنی اینکه هنوز راه برگشت وجود دارد و می&zwnj;توانید با استفاده از روش&zwnj;های ساده&zwnj;تری وزن خودتان را به حد نرمال برگردانید. اما اگر <span dir="LTR">BMI</span> شما عددی بالاتر از ۳۰ را نشان داد متأسفانه باید بگویم که شما رسماً فردی چاق به حساب می&zwnj;آیید و اگر هرچه زودتر فکر اساسی به حال خودتان نکنید باید منتظر عوارض و خطرات ناشی از چاقی باشید.&nbsp;</div> <div dir="RTL"> &nbsp;</div> <div dir="RTL"> <b>دلایل بروز چاقی</b></div> <div dir="RTL"> <b>&nbsp;</b></div> <div dir="RTL"> به صورت کلی دو مکانیسم برای ایجاد چاقی تعریف شده است. یکی افزایش دریافت انرژی و دیگری کاهش مصرف انرژی که البته در اغلب موارد مخلوطی از این دو مکانیسم سبب افزایش وزن و چاقی می&zwnj;شود.&nbsp;</div> <blockquote> <div dir="RTL"> &nbsp;</div> <div dir="RTL"> خوردن غذاهای پرکالری مثل فست&zwnj;فودها و غذاهای آماده و پر از روغن باعث جذب بیش از اندازه انرژی یا همان کالری می&zwnj;شود. از طرف دیگر کاهش فعالیت&zwnj;های روزانه که نتیجه زندگی مدرن و شهرنشینی است باعث کاهش مصرف انرژی شده و این دو مکانیسم در کنار هم سبب&zwnj;ساز اغلب اضافه وزن&zwnj;ها و چاقی&zwnj;های عصر امروز هستند.</div> </blockquote> <div dir="RTL"> تجمع چربی در بدن می&zwnj;تواند به علت عوامل ژنتیکی یا محیطی باشد. حتما&zwnj;ً این جمله را شنیده&zwnj;اید که می&zwnj;گویند: &laquo;فلانی استعداد چاقی دارد. غذای زیادی نمی&zwnj;خورد، اما چاق است.&raquo; واقعیت این است که این جمله تاحدی درست است. چون ۳۰ تا ۵۰ درصد تغییرپذیری ذخایر چربی بدن به صورت ژنتیکی تعیین می&zwnj;شود و این نقشی تعیین&zwnj;کننده در ایجاد چاقی دارد. بعضی از بیماری&zwnj;ها هم می&zwnj;توانند سبب بروز اضافه وزن و چاقی شوند. مثل بیماری کم&zwnj;کاری غده تیروئید و آسیب&zwnj;دیدگی غده هیپوتالاموس. مصرف بعضی داروها مثل داروهای دیابت و قرص&zwnj;های ضد افسردگی هم به صورت ثانویه می&zwnj;تواند سبب&zwnj;ساز بروز چاقی شود.</div> <div dir="RTL"> &nbsp;</div> <div dir="RTL"> اگر تمامی موارد ذکر شده را کنار بگذاریم به عوامل محیطی یا همان عوامل مرتبط با شیوه زندگی می&zwnj;رسیم. شیوه زندگی ما روی هر دو مکانیسم اصلی ایجادکننده چاقی یعنی افزایش دریافت و کاهش مصرف انرژی تأثیرگذار است. خوردن غذاهای پرکالری مثل فست&zwnj;فودها و غذاهای آماده و پر از روغن باعث جذب بیش از اندازه انرژی یا همان کالری می&zwnj;شود. از طرف دیگر کاهش فعالیت&zwnj;های روزانه که نتیجه زندگی مدرن و شهرنشینی است باعث کاهش مصرف انرژی شده و این دو مکانیسم در کنار هم سبب&zwnj;ساز اغلب اضافه وزن&zwnj;ها و چاقی&zwnj;های عصر امروز هستند.</div> <div dir="RTL"> &nbsp;</div> <div dir="RTL"> <b>درمان</b></div> <div dir="RTL"> چاقی یک وضعیت مزمن هست که نیاز به پیشگیری و درمان دارد. درمان چاقی یا اضافه وزن کار آسانی نیست. به همین دلیل تداوم در استفاده از روش&zwnj;های پیش&zwnj;گیرنده و درمانی مهم&zwnj;ترین نکته در مبارزه با چاقی است. درمان بر سه رکن اساسی بنا شده که همگی بر پایه ایجاد تغییر در شیوه زندگی فرد استوارند.&nbsp;</div> <div dir="RTL"> &nbsp;</div> <blockquote> <div dir="RTL"> <img align="middle" alt="" height="133" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/chaghi1.jpg" width="200" /></div> <div dir="RTL"> اگر در روز فقط ۱۰۰ کیلو کالری از میزان انرژی دریافتی خود کم کنید بعد از یک سال توانسته&zwnj;اید پنج کیلوگرم وزن کم کنید. این نکته وقتی جالب&zwnj;تر می&zwnj;شود که بدانید 100 کیلو کالری معادل انرژی موجود در سه قاشق برنج است. حالا فکر می&zwnj;کنید می&zwnj;توانید روزی فقط سه قاشق کمتر برنج بخورید؟</div> </blockquote> <div dir="RTL"> خط اول درمانی تغییر در رژیم غذایی است. تغییراتی که بر اساس مصرف غذاهای کم&zwnj;کالری و پرفیبر برنامه ریزی می&zwnj;شوند.&nbsp;خط دوم درمانی هم افزایش فعالیت&zwnj;های روزانه است تا میزان مصرف انرژی افزایش پیدا کند. حدود ۱۵۰ دقیقه فعالیت متوسط هفتگی حداقل زمانی است که پزشکان برای کاهش وزن&zwnj;های اضافه توصیه می&zwnj;کنند.&nbsp;</div> <div dir="RTL"> &nbsp;</div> <div dir="RTL"> روش سوم استفاده از شیوه &laquo;رفتار&zwnj;درمانی&raquo; است. این روش شامل مشاوره گروهی، استفاده از دفترچه یادداشت رژیم غذایی روزانه و مهم&zwnj;تر از همه تغییر الگوی غذا خوردن است. طی جلسات مشاوره فرد یاد می&zwnj;گیرد که باید رفتارهای خود در پیوند با خوردن غذا را تغییر دهد. عادت&zwnj;هایی مثل رفتن به مکان&zwnj;های عرضه غذاهای فوری یا فست&zwnj;فود از این دسته&zwnj;اند. در این جلسات افراد یاد می&zwnj;گیرند تعداد وعده&zwnj;های غذای بیشتر با حجم کمتر را جایگزین وعده&zwnj;های پرحجم کنند.&nbsp;</div> <div dir="RTL"> &nbsp;</div> <div dir="RTL"> در افراد خیلی چاق ممکن است از دارو برای درمان چاقی استفاده شود، اما اگر پس از مدتی هیچکدام از روش&zwnj;های ذکر شده منجر به ایجاد پاسخ مناسب نشد پزشک از روش جراحی برای حذف چربی&zwnj;های اضافه استفاده می&zwnj;کند. جراحی که معمولاً با هدف کاهش حجم معده و جلوگیری از جذب مواد غذایی صورت می&zwnj;گیرد معمولاً ظرف مدت کوتاهی حدود 30 درصد کاهش وزن ایجاد می&zwnj;کند و در مجموع برای بیماران مبتلا به چاقی شدید که قدرت تحمل جراحی را دارند روش مناسبی است.</div> <div dir="RTL"> &nbsp;</div> <div dir="RTL"> با تمام اینها شاید به نظر برسد کم کردن کالری&zwnj;های اضافه و کاهش وزن کار چندان آسانی نباشد، اما بد نیست بدانید اگر در روز فقط ۱۰۰ کیلو کالری از میزان انرژی دریافتی خود کم کنید بعد از یک سال توانسته&zwnj;اید پنج کیلوگرم وزن کم کنید. این نکته وقتی جالب&zwnj;تر می&zwnj;شود که بدانید 100 کیلو کالری معادل انرژی موجود در سه قاشق برنج است. حالا فکر می&zwnj;کنید می&zwnj;توانید روزی فقط سه قاشق کمتر برنج بخورید؟</div>