ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

جای خالی زنان در رسانه‌ها

<div dir="RTL">مریم حسین&zwnj;خواه - نگاه حاکم بر دنیای رسانه&zwnj;ها اغلب نگاهی مردانه است. با وجود تلاش&zwnj;هایی که در بسیاری از رسانه&zwnj;ها برای رعایت توازن جنسیتی می&zwnj;شود، این حضور پررنگ مردانه را که از تیترهای یک تا عکس&zwnj;ها&nbsp; و سوتیترهای خبری را دربرمی&zwnj;گیرد، به راحتی می&zwnj;توان در رسانه&zwnj;ها مشاهده کرد.</div> <!--break--> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در رسانه&zwnj;های فارسی &zwnj;زبان، نبود توازن جنسیتی اغلب به شکل آشکارتری دیده می&zwnj;شود و نیم&zwnj;نگاهی به صفحه اول روزنامه&zwnj;هایی که در کیوسک فروش مطبوعات چیده شده&zwnj;اند، جای خالی زنان و مسائل زنان را به روشنی نشان می&zwnj;دهد.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">کمتر بودن سهم زنان در عرصه های اقتصاد، سیاست، ورزش و جنگ که چهار حوزه مهم خبرساز به حساب می&zwnj;آیند، شاید یکی از مهمترین دلایل توجیه نگاه مردانه حاکم بر رسانه&zwnj;ها باشد. اغلب&nbsp; گفته می&zwnj;شود که رسانه&zwnj;ها برای ادامه حیات&zwnj;شان نیاز به مخاطب دارند و برای مخاطبان مسائل مربوط به قدرت (بخوانید مسائل مردانه) جذاب&zwnj;تر هستند و طبیعتاً نتیجه چنین روندی، حذف زنان و مسائل ویژه مربوط به آنها از صفحه&zwnj;های اصلی و تیترهای مهم رسانه است.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در واقع حادثه&zwnj;محور بودن روزنامه&zwnj;نگاری در ایران و نادیده گرفتن اتفاق هایی که گاه به صورت بی&zwnj;سر و صدا در لایه&zwnj;های میانی جامعه رخ می&zwnj;دهد، باعث بی&zwnj;توجهی یا کم توجهی به حوزه&zwnj;هایی همچون زنان&nbsp; می&zwnj;شود و اخبار این حوزه را محدود به تصمیم&zwnj;ها و واکنش&zwnj;های دولتی می&zwnj;کند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</div> <div dir="RTL">از آنجا که حضور زنان در اخبار دولتی نیز به تبع نقش آنها در مناصب دولتی بسیار محدود است، سهم آنها از رسانه نیز به همان نسبت اندک خواهد بود. در این میان دیدن فعالیت&zwnj;ها و مشکلات زنان فراتر از نقش رسمی که دولت به آنها داده و فراخ&zwnj;تر کردن قالبی که دولت برای مسائل زنان تعیین کرده، راهکاری است که اغلب نادیده گرفته می&zwnj;شود.</div> <div dir="RTL"><b>&nbsp;</b></div> <div dir="RTL"><b>صفحه زنان آری یا نه؟</b></div> <div dir="RTL"><b>&nbsp;</b></div> <div dir="RTL">راه&zwnj;اندازی صفحات و بخش&zwnj;های ویژه زنان یکی از پیشنهادهایی است که برای بیشتر شنیده شدن صدای زنان در رسانه&zwnj;ها توصیه می&zwnj;شود.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">طرفداران این دیدگاه معتقدند نگاه مردانه به اهمیت اخبار، ممکن است منجر به کنار گذاشتن برخی اخبار حوزه زنان شود و از سوی دیگر زنان، هنوز دچار مسائل ویژه&zwnj;ای هستند که دامن&zwnj;گیر مردان نیست و &nbsp;فراتر از پرداختن به آن&zwnj;ها در صفحات و بخش&zwnj;های مختلف هر رسانه&zwnj;ای، وجود یک بخش ویژه برای زنان &nbsp;نیز ضرورت دارد. به عنوان مثال نابرابری&zwnj;های حقوقی، خشونت علیه زنان و تبعیض&zwnj;های جنسیتی در زمینه&zwnj;های مختلف با اینکه قابلیت انتشار در بخش&zwnj;های مختلف هر رسانه&zwnj;ای را دارند، اما اغلب به دلیل نبود حساسیت جنسیتی در رسانه&zwnj;ها و کم بودن تعداد خبرنگاران زن، نادیده گرفته و یا به شکلی بسیار کم رنگ به آنها پرداخته می&zwnj;شود.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <blockquote> <div dir="RTL"><img border="10" align="right" width="200" vspace="10" hspace="10" height="186" src="http://radiozamaneh2.vps.redbee.nl/sites/default/files/%25b%25f/userfiles/%25u/zanan.jpg" alt="" /></div> <div dir="RTL">حادثه&zwnj;محور بودن روزنامه&zwnj;نگاری در ایران و نادیده گرفتن اتفاقاتی که گاه به صورت بی&zwnj;سر و صدا در لایه&zwnj;های میانی جامعه رخ می&zwnj;دهد، باعث بی&zwnj;توجهی یا کم توجهی به حوزه&zwnj;هایی همچون زنان&nbsp; می&zwnj;شود و اخبار این حوزه را محدود به تصمیم&zwnj;ها و واکنش&zwnj;های دولتی می&zwnj;کند</div> </blockquote> <div dir="RTL">با این حال مخالفان صفحه&zwnj; زنان، با بیان اینکه مسائل &nbsp;این حوزه را باید به جای یک صفحه خاص در تمام صفحات مطرح کرد، معتقدند که متمرکز کردن نوشتن درباره زنان در یک صفحه باعث می&zwnj;شود که شمار زیادی از مخاطبان، با دیدن عنوان صفحه، از آن رد شوند و بگویند &quot;خب، این که مسئله ما نیست&quot; و در نتیجه در چنین صفحاتی، زنان فقط برای زنان بنویسند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">به اعتقاد این گروه نوشتن درباره مسائل زنان در صفحه&zwnj;های مختلف روزنامه باعث می&zwnj;شود که مخاطب آن صفحه&zwnj;ها هنگام خواندن مطالب مورد علاقه خود، مطالبی را نیز بخوانند که مثلا درباره نقش سیاسی زنان یا تاثیر اشتغال زنان در اقتصاد، یا فلان مسابقه ورزشی زنان منتشر شده است و از همین رو نوشتن درباره زنان در سرویس&zwnj;های مختلف رسانه ها به اضافه رعایت حساسیت جنسیتی در تمامی مطالب، بهترین راه برای داشتن توازن جنسیتی در رسانه&zwnj;ها است.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">با وجود اینکه چنین رویکردی به مسئله جنسیت در رسانه ها یک شرایط ایده&zwnj;آل است، اما با توجه به شرایط فعلی روزنامه&zwnj;نگاری در ایران، ترکیب جنسیتی رسانه&zwnj;ها و حساسیت جنسیتی مدیران و سردبیران رسانه&zwnj;ها، همچنان انتشار صفحات ویژه زنان، برای پرداختن &quot;ویژه&quot; به مسائل زنان ضرورت دارد.</div> <div dir="RTL"><b>&nbsp;</b></div> <div dir="RTL">فارغ از ضرورت یا عدم ضرورت وجود صفحه زنان در یک رسانه، چگونه می&zwnj;توان به شکلی متفاوت از شیوه رایج و با داشتن حساسیت جنسیتی، مسائل حوزه زنان را رسانه&zwnj;ای کرد؟</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">یکی از مهمترین راهکار&zwnj;ها می&zwnj;تواند &nbsp;توجه به آن بخش از خبرهای مربوط به زنان باشد که اغلب نادیده گرفته یا به صورت بسیار کمرنگ به آنها پرداخته می&zwnj;شود. به عنوان مثال یک خبرنگار پارلمانی، بیشتر توجه خود را معطوف به مباحث بودجه، استیضاح&zwnj;ها، درگیری های مجلس و دولت، سئوال از فلان وزیر و دعوای جناح&zwnj;های مختلف نمایندگان با یکدیگر می&zwnj;کند که طبیعتا مخاطب بیشتری را هم جذب می&zwnj;کنند. در این میان اخباری همچون کاهش ساعات کار زنان، تصویب لایحه حمایت از خانواده و برابری بیمه تصادف برای زنان اغلب در حاشیه قرار می&zwnj;گیرند و تنها در حد چند پاراگراف به آنها پرداخته می&zwnj;شود. در صورت پررنگ بودن حساسیت جنسیتی خبرنگار اما او می&zwnj;تواند با پرداختن مفصل به این موضوعات آنها را حتی تبدیل به تیترهای اصلی روزنامه و حتی تیتر یک آن کند. تمرکز رسانه&zwnj;ای بر&nbsp; لایحه حمایت از خانواده در سال ۱۳۸۶ و در نهایت خروج آن از دستور کار مجلس، یکی از این تجربه&zwnj;های موفق بود.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">نوشتن درباره آن بخش از تجربه&zwnj;های زنانه که کمتر دیده می&zwnj;شود و در چارچوب&zwnj;های رسمی رسانه&zwnj;ای فضایی به آن داده نمی&zwnj;شود نیز شیوه&zwnj;ای دیگر برای زدودن غبار بی&zwnj;توجهی به حوزه زنان است. عادت ماهیانه، بارداری، مادری و سقط جنین از جمله مواردی هستند که فقط زنان آن را تجربه می&zwnj;کنند و با آنکه می&zwnj;توان در صفحات بهداشت، پزشکی و حتی روان&zwnj;شناسی نیز درباره آن نوشت، اما همچنان نیازمند&nbsp; تحلیل و بررسی از دیدگاه فمینیستی و با تمرکز بر تجربه&zwnj;های زنانه هستند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">مدنظر قرار دادن &nbsp;نقش ترویجی رسانه یکی دیگر از گام&zwnj;های مثبت در این حوزه است و این فضا را به خبرنگار می&zwnj;دهد که فراتر از محدوده خبرهای دولتی در حوزه زنان گام بردارد. به عنوان مثال موفقیت یک کارخانه بزرگ ارزش خبری بیشتری در حوزه اقتصاد دارد، اما پرداختن به موفقیت&zwnj;های یک کارگاه کوچک اقتصادی که از سوی زنان اداره می&zwnj;شود با وجود داشتن ارزش خبری کمتر، می&zwnj;تواند نقش ترویجی برای فعالیت اقتصادی زنان داشته باشد و در واقع با نوعی تبعیض مثبت زمینه را برای تغییر در جامعه فراهم کند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL"><b>&nbsp;رسانه&zwnj;های مستقل، ابزاری برای &nbsp;بلند کردن صدای زنان</b></div> <div dir="RTL"><b>&nbsp;</b></div> <div dir="RTL">در دوران اصلاحات، امید می&zwnj;رفت که بخشی از این راهکارها کم کم جامه عمل بپوشد و خلاء رسانه&zwnj;ای موجود در حوزه زنان با گسترش توازن جنسیتی در نشریات مستقل و اختصاص بخش&zwnj;های ویژه به مسائل زنان &nbsp;جبران شود. با روی کار آمدن دولت محمود احمدی&zwnj;نژاد&nbsp; نشریات مستقل زنان و روزنامه&zwnj;هایی که به صورت جدی به &nbsp;این حوزه می&zwnj;پرداختند، یکی پس از دیگری توقیف شدند یا به دلیل محدودیت<span dir="LTR">&lrm;</span>های ایجاد شده از انتشار بازماندند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <blockquote> <div dir="RTL"> <div dir="RTL">وب&zwnj;سایت&zwnj;های زنان با بهره گیری از شیوه&zwnj;های روزنامه&zwnj;گیری شهروندی تلاش می&zwnj;کنند تا&nbsp;&nbsp;فارغ از چارچوب&zwnj;های دست و پاگیر رسانه&zwnj;های جریان اصلی که اخبار حوزه زنان را واجد اهمیت تیتر یک شدن نمی&zwnj;دانند، برای طرح هرچه بیشتر مسائل زنان در جامعه تلاش کنند&nbsp;</div> </div> </blockquote> <div dir="RTL">در چنین شرایطی رسانه&zwnj;های ویژه زنان که اغلب به صورت اینترنتی و از سوی فعالان حقوق زنان منتشر می&zwnj;شوند، بخش اندکی از بار این خلاء رسانه&zwnj;ای را بر دوش گرفتند، تا مسائل زنان با سکوت کامل یا دیدگاه&zwnj;های کلیشه&zwnj;ای ترویج شده از سوی حاکمیت روبه رو نشود.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در حال حاضر، با توقیف ماهنامه زنان و روزنامه&zwnj;های اصلاح&zwnj;طلبی که صفحه زنان داشتند، رسانه&zwnj;های آنلاین حوزه زنان که با تکیه بر روزنامه&zwnj;نگاری شهروند به پیش می&zwnj;روند، تنها رسانه&zwnj;های فعال در حوزه زنان هستند. این رسانه&zwnj;ها در ۱۰سال گذشته حجم انبوهی از مطالب غنی را در این حوزه تولید کرده&zwnj;اند و با وجود محدودیت&zwnj;هایی که هر روز بیشتر می&zwnj;شود، همچنان با استفاده از مزایای روزنامه نگاری شهروندی (فارغ بودن از مشکلات مربوط به مسائل مالی، توقیف، عدم صدور مجوز و جابجایی های تحریریه) به کار خود ادامه می دهند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">این رسانه&zwnj;ها از سویی اخبار فعالیت&zwnj;های گروه&zwnj;های مختلف جنبش زنان را منعکس می&zwnj;کنند و از سوی دیگر بازتاب دهنده دیدگاه&zwnj;های کمتر سانسور شده آنان هستند. تبدیل شدن به یک منبع خبری معتبر در حوزه زنان، انعکاس فعالیت&zwnj;های گروه&zwnj;های مختلف جنبش زنان، هماهنگی برای&nbsp; کنش&zwnj;های جمعی در جنبش زنان و سازماندهی اعتراض ها و کمپین&zwnj;های زنان از دیگر نقش&zwnj;هایی است که رسانه&zwnj;های اینترنتی زنان در ایران بر عهده گرفته&zwnj;اند؛ نقشی که بخشی از آن شاید در قالب روزنامه&zwnj;نگاری حرفه&zwnj;ای نگنجد، اما به هر حال یکی از انواع روزنامه&zwnj;نگاری در رسانه&zwnj;های ایران است که ژورنالیست -اکتیوست&zwnj;ها آن را بر عهده گرفته&zwnj;اند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در واقع وب&zwnj;سایت&zwnj;های زنان با بهره گیری از شیوه&zwnj;های روزنامه&zwnj;گیری شهروندی تلاش می&zwnj;کنند تا <span dir="LTR">&nbsp;</span>فارغ از چارچوب&zwnj;های دست و پا گیر رسانه&zwnj;های جریان اصلی که اخبار حوزه زنان را واجد اهمیت تیتر یک شدن نمی&zwnj;دانند، برای طرح هرچه بیشتر مسائل زنان در جامعه (به اندازه توان و محدودیت&zwnj;ها خود) تلاش کنند و در مواردی نیز توانسته&zwnj;اند، مطالبات زنان را به رسانه&zwnj;های جریان اصلی نیز بکشانند و &nbsp;تبدیل به &quot;منبع خبری&quot; آنها شوند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <p>در هرحال وجود این وب&zwnj;سایت&zwnj;ها&nbsp; فقط در حد تلنگری برای دیده شدن مسائل زنان است و نمی&zwnj;تواند نبود توازن و حساسیت جنسیتی در رسانه&zwnj;های اصلی را پر کند. این توازن جنسیتی، شاید بیش از هرچیز نیاز به بازنگری شیوه کار رسانه&zwnj;ای دارد و نبود آن به ویژه در رسانه&zwnj;های خارج از ایران و تربیون&zwnj;های خبری به نسبت مستقل داخل، از بی&zwnj;توجهی به این مسئله و نبود آموزش صحیح در این حوزه حکایت می&zwnj;کند.&nbsp;</p>

در هرحال وجود این وب‌سایت‌ها  فقط در حد تلنگری برای دیده شدن مسائل زنان است و نمی‌تواند نبود توازن و حساسیت جنسیتی در رسانه‌های اصلی را پر کند. این توازن جنسیتی، شاید بیش از هرچیز نیاز به بازنگری شیوه کار رسانه‌ای دارد و نبود آن به ویژه در رسانه‌های خارج از ایران و تربیون‌های خبری به نسبت مستقل داخل، از بی‌توجهی به این مسئله و نبود آموزش صحیح در این حوزه حکایت می‌کند. 

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

  • کاربر مهمان

    چرا زن ها حضور ندارند ؟ تا دلت بخواد از بدن زنان برای ایجاد جاذبه و بالا بردن تیراژ استفاده میشه. شما هم چقدر پرتوقعی خانم !! مگر از اکثریت زنها انتظار چیزی به جز جاذبه جنسی هم هست ؟!