سکوت هنرمندان ایرانی درباره «آمران و مباشران» کشتار آبان ۹۸
سکوت شکست اما در حد اعتراض به کشتار مردم معترض. یک گام عقب‌تر از میر حسین موسوی که خواهان «توضیح بی‌لکنت دلایل جنایت آشکار» شد.
الاهه نجفی
گور عده‌ای از کشته‌شدگان در اعتراضات آبان ۹۸ که شبانه دفن شده‌اند. احتمالاً در مریوان (عکس: توییتر معترضان)
سرانجام سکوت شکست: گروهی از هنرمندان سرشناس ایرانی که در زمینه سینما و تئاتر و موسیقی آثاری پدید آورده‌اند با انتشار بیانیه‌ای به «فاجعه کشتار مردم معترض» اعتراض کردند. این بیانیه چند ساعت بعد از بیانیه میرحسین موسوی منتشر شد اما یک گام از بیانیه موسوی جا ماند.
جمعه ۲۴ آبان در اعتراض به افزایش قیمت بنزین تجمعات اعتراضی در اهواز، مشهد، سیرجان، گچساران، آبادان، اصفهان و خرمشهر برگزار شد که به زودی به بیش از یکصد شهر ایران سرایت کرد. میر حسین موسوی، نخست‌وزیر سابق ایران و از رهبران نهضت سبز، کشتار در آخرین هفته آبان را با کشتار معترضان در میدان ژاله تهران در شهریور ۵۷ مقایسه کرد. این مقایسه بی‌راه نیست:
در وقایع میدان ژاله مانند وقایع هفته آخر آبان ۹۸ هنوز هم درباره تعداد کشته‌شدگان ابهام وجود دارد. در آن زمان حتی ادعا می‌شد که کشتار به دستور افسران اسرائیلی انجام شد، اما بعداً گفته شد عده‌ای از چریک‌های فلسطینی در صفوف انقلابیون حضور داشتند. در کشتار آبان ۹۸ هم فرماندهان سپاه از یک جنگ جهانی تمام‌عیار در خیابان‌های شهرهای ایران و توطئه دشمن صحبت می‌کنند. وقایع میدان ژاله اندیشه امید به اصلاح حکومت پهلوی را برای همیشه از بین برد و راه ملی‌گرایان از راه حکومت پهلوی جدا شد.
گروهی از هنرمندان ایران در بیانیه خود با انتقاد از انتساب جوانان معترض به بیگانگان و کشتار آنها و «نادیده گرفتن خون‌شان به بهانه وابستگی به «دشمن» نوشته‌اند:
«با مردم چه می‌کنید؟ کدام روزن را برای شنیدن صدای مردم باز گذاشته‌اید؟ کدام تجمع اعتراضیِ مردم را تاب آورده‌اید؟ کدام حزب و تشکیلاتی که بتواند بیانگر خواست‌های مردم باشد را باقی گذاشته‌اید؟ همچنان برآنید تا با خشونت، مردم را از ابتدایی‌ترین حقوق انسانی و بدیهی‌ترین نیازهای شهروندی‌شان محروم کنید؟»
میرحسین موسوی در بیانیه خود خواهان معرفی «آمرین و مباشرین این کشتار [آبان ۹۸] و «محاکمه علنی آنها و توضیح بدون لکنت دلایل این جنایت آشکار» شده بود. هنرمندان ایرانی در بیانیه خود درباره آمرین و مباشران کشتار سکوت کرده‌اند.
فرج سرکوهی، روزنامه‌نگار و منتقد در مقاله‌ای که در تحلیل بیانیه میرحسین موسوی در اخبار روز منتشر کرده، می‌نویسد:
«تحقق خواست آقای موسوی در این اطلاعیه «معرفی آمرین و مباشرین این کشتار و محاکمه علنی آنها»، جز با سرنگونی جمهوری اسلامی ممکن نیست چرا که همه دولتمردان جمهوری اسلامی، از رهبر و فرماندهان سپاه و روسای نهادی امنیتی و پلیسی تا رئیس جمهور و روسای قوه قضائیه و مجلس و… به صراحت و روشن و واضح، گرچه با بیان‌های گوناگون، از کشتار مردم معترض حمایت کردند. «آمرین و مباشران» این کشتار، و کشتارهای قبلی، همه دولتمردان سیاسی و نظامی و امنیتی و… نظام اسلامی هستند و محاکمه آنها، که خواستی به حق است ، جز با سرنگونی این نظام ممکن نیست.»
همزمان با بیانیه گروهی از هنرمندان ایرانی، کانون صنفی معلمان با انتشار بیانیه‌ای درباره نوجوانانی که در اعتراضات آبان ۹۸ کشته شده‌اند نوشت:
«به عنوان معلم، جای خالی همه آنها را در میان میز و نیمکت‌ها می‌بینیم و نیز روان‌های رنجیده و روح‌های عزادار و مضطرب دانش آموزان حاضر را در پسِ هفته‌ای خشونت‌بار و خونین با هزاران سوالی که از ما می‌پرسند در مغایرت آنچه دیده‌اند با آنچه در مدرسه و کتاب و درس و مذهب آموخته بودند.»
سازمان عفو بین‌الملل تعداد کشته‌شدگان در اعتراضات آبان ۹۸ را ۱۶۱ نفر اعلام کرده است. اما برخی از منابع غیر رسمی تخمین زده‌اند که دست کم ۳۶۶ نفر در این اعتراضات جان خود را از دست دادند. ابعاد کشتار اما همچنان مشخص نیست. محمد رضا یزدی، فرمانده سپاه تهران یکشنبه ۱۰ آذر در جلسه شورای شهر تهران تأیید کرد که عده‌ای از پشت تیر خورده‌اند.
رخشان بنی‌اعتماد، اصغر فرهادی، فرهاد توحیدی، مجتبا میرتهماسب، حسین علیزاده، کیهان کلهُر، لی‌لی گلستان، بهمن فرمان‌آرا، داریوش مهرجویی، رضا دُرمیشیان، جعفر پناهی، مصطفا آل‌احمد، محمد رسول‌اف، حسین سناپور، ارشد طهماسبی، امیر اثباتی، فاطمه معتمدآریا، نغمه ثمینی، محسن امیریوسفی، مجید برزگر، منیژه حکمت، نگار اسکندرفر، امیرشهاب رضویان، جابر قاسمعلی، کتایون شهابی، تهمینه میلانی، محمد رضایی‌راد، باران کوثری، پگاه آهنگرانی، مصطفا خرقه‌پوش، مهتاب نصیرپور، محمد رحمانیان، فیروزه صابر، حبیب رضایی، محمدرضا موئینی، میثم موئینی و جمال رحمتی، بیانیه هنرمندان ایرانی در واکنش به کشتار آبان ۹۸ را امضا کرده‌اند. از بین نویسندگان ایرانی فقط حسین سناپور در این جمع حضور دارد.
پانویس:
کانون نویسندگان ایران ۲۹ آبان ۱۳۸۹ با انتشار بیانیه‌ای مقابله خشونت‌بار با مردم را محکوم کرده و خواهان آزادی همه بازداشت‌شدگان شده و هشدار داده بود: حاکمان به جای تحقیر، تهدید و سرکوب معترضانی که جز فریاد سلاحی ندارند، از حق آزادی بیان آنها تمکین کنند.
نظرها
کارو
هم بیانیۀ نخست وزیر خمینی و هم بیانیۀ هنربندان معاف از مالیاتی سابقاً سبز و بنفش، هیچکدام آنقدر اهمیت ندارد که این روزها رسانه های مختلف میانه رو و چپ های صورتی آن را در بوق و کرنا می کنند. این افراد گویا به خاطر آنکه این بار دیگر نمی توانند سرخی خون مردم را نبینند، جایزه و تشویقی هم می خواهند. همین افراد بوده اند که تا کنون با هر ناز و غمزۀ دیکتاتورها و جلادان این رژیم رقصیده اند و 41 سال تمام این ماشین سرکوب را تأمین کرده اند. چه اهمیتی دارد که میرحسین موسوی از آمریان کشتار 67 و اصلی ترین مسئول تصفیه های انقلاب سرهنگی، اکنون مدعی خون مردم شده است؟! در دهۀ 60 و 70 زبان نداشت؟ یا سواد نداشت بیانیه بنویسد؟ وقتی در کردستان مردم را به خاک و خون کشیدند طفل و صغیر بود؟!؟ این هنربندان نان به نرخ روز خور خبر نداشتند جمهوری اسلامی تنها در دهۀ 60 نزدیک به 100 هزار نفر را به روش های گوناگون قتل عام کرده است؟!؟ آیا باید به این افراد به خاطر این کشف اخیرشان که تظاهر می کنند که فهمیده اند که رژیم اصلاح ناپذیر است، جایزه داد؟!؟ آیا کسی چیزی به این اطفال نوپا بدهکار است؟؟
"کانون نویسندگان ایران"
"کانون نویسندگان ایران" نیز بیانه ای در مورد قیام آبان منتشر کرده, بد نبود در اینجا نیز ذکر می شد.