ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

نابودی کامل تعدادی از تالاب‌های فارس

<p>بیژن روحانی - پنج تالاب مهم در استان فارس به کلی خشکیده است. تالاب&zwnj;های بختگان، پریشان، هرم، هیرم و کافتر به علت خشکسالی از میان رفته&zwnj;اند. اداره کل محیط زیست استان فارس ضمن اعلام این خبر،&nbsp; خشک شدن این تالاب&zwnj;ها را پیامد خشکسالی در سال&zwnj;های گذشته و همچنین گرمای هوای امسال و کاهش آب&zwnj;های زیرزمینی و سطحی اعلام کرده است. حسینعلی ابراهیمی کارنامی، مدیرکل محیط زیست فارس، دوازدهم شهریورماه به خبرگزاری ایرنا گفت به جز این پنج تالاب، تالاب&zwnj;های مهارلو وطشک نیز ۳۰ درصد آب دارند، اما وضعیت در تالاب&zwnj;های کمجان و هفت برم نسبتا خوب است.</p> <!--break--> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20120906_Environment_FarsWetlands_Rouhani.mp3"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon.jpg" style="width: 273px; height: 31px; " /></a></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><strong>تالاب بختگان</strong></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">حق&zwnj;آبه تالاب&zwnj;های بختگان و طشک از رودخانه کر تامین می&zwnj;شود و تعیین میزان این حق&zwnj;آبه و پیگیری دریافت آن بر عهده سازمان محیط زیست ایران است. در سال ۱۳۹۰ با پیگیری&zwnj;های این سازمان، وزارت نیرو پذیرفت تا ۴۰ میلیون مترمکعب آب را از سد درودزن به تالاب بختگان اختصاص دهد. اما به گفته&zwnj; مسئولان محیط زیست فارس، آن حق&zwnj;آبه نیز ناکافی بوده است و تنها بخش اندکی از تالاب را توانست آبگیری کند. همان حق&zwnj;آبه ناچیز هم با شروع فصل گرما و قطع آب تبخیر شد و در نتیجه تالاب بختگان اکنون به کلی خشک شده است.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><strong>چرا تالاب&zwnj;ها خشک می&zwnj;شوند</strong></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">خشک شدن تالاب&zwnj;ها در استان فارس و دیگر مناطق ایران اتفاقی نیست که تنها امسال آغاز شده باشد. از مدت&zwnj;ها پیش روند خشک شدن بسیاری از این تالاب&zwnj;ها آغاز شده بود و حافظان و فعالان محیط زیست نسبت به نابودی این زیست بوم&zwnj;های ارزشمند هشدار داده بودند.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <blockquote> <p dir="RTL"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/03_parishan_wetland_fars.jpeg" style="width: 180px; height: 110px; " />در دهه&zwnj;&zwnj;های اخیر ایران فعالیت&zwnj;&zwnj;های گسترده&zwnj;ای را در زمینه سد سازی آغاز کرده است. تعداد زیادی از این سدها در استان&zwnj;های جنوبی مانند استان فارس و خوزستان ساخته شده&zwnj;&zwnj;اند. این سدها بخش زیادی از آب رودخانه&zwnj;هایی که پیش از این تالاب&zwnj;ها را پر می&zwnj;کرد به خود اختصاص می&zwnj;دهند و به این ترتیب آب ورودی به تالاب&zwnj;ها کاهش یافته است.</p> </blockquote> <p dir="RTL">عوامل متعددی در کنار یکدیگر وضعیت تالاب&zwnj;های ایران را به سوی ناپایداری و نابودی پیش برده&zwnj;اند. به طور کلی این عوامل به دو دسته عوامل طبیعی و عوامل انسانی تقسیم می&zwnj;شود. در بخش عوامل طبیعی خشکسالی مهمترین عامل تهدید کننده این تالاب&zwnj;هاست. خشکسالی از یک سو منابع ورودی آب به تالاب&zwnj;ها را محدود می&zwnj;کند و از سوی دیگر با افزایش یافتن دمای هوا، میزان تبخیر سطحی از دریاچه&zwnj;ها و تالاب&zwnj;ها نیز افزایش می&zwnj;یابد.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">اما به جز این عامل طبیعی مهم، فعالیت&zwnj;های انسانی نیز نقش بسیار مهم و اساسی در خشکاندن تالاب&zwnj;ها دارد. کم شدن یا قطع حق&zwnj;آبه تالاب&zwnj;ها به دلیل سد ساختن روی رودخانه&zwnj;های مختلف از دیگر عوامل مهم نابود شدن آن&zwnj;هاست. در دهه&zwnj;&zwnj;های اخیر ایران فعالیت&zwnj;&zwnj;های گسترده&zwnj;ای را در زمینه سد سازی آغاز کرده است. تعداد زیادی از این سدها در استان&zwnj;های جنوبی مانند استان فارس و خوزستان ساخته شده&zwnj;&zwnj;اند. این سدها بخش زیادی از آب رودخانه&zwnj;هایی که پیش از این تالاب&zwnj;ها را پر می&zwnj;کرد به خود اختصاص می&zwnj;دهند و به این ترتیب آب ورودی به تالاب&zwnj;ها کاهش یافته است.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><strong>کشاورزی ناپایدار و چاه&zwnj;های غیر مجاز</strong></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">به غیر از سدسازی، کشاورزی ناپایدار و غیراصولی در حوزه تالاب&zwnj;ها فشار زیادی بر منابع آبی وارد می&zwnj;کند. برداشت&zwnj;های مدیریت نشده از منابع آب&zwnj;های سطحی و زیرزمینی و حفر چاه&zwnj;های غیرمجاز در حوزه تالاب&zwnj;ها باعث افت شدید سطح آب&zwnj;های زیرزمینی شده است. طبق آماری که در سال ۱۳۸۶ توسط &laquo;مدیریت امور آب شیراز&raquo; اعلام شد، تنها در محدوده شهرستان شیراز هزار و دویست و سی حلقه چاه غیر مجاز وجود داشته است. در آماری دیگر که در سال ۱۳۸۹ اعلام شد، از مجموع ۹۴۹ حلقه چاه در اطراف دریاچه پریشان، تعداد ۲۷۷ حلقه از آن&zwnj;ها چاه غیر مجاز بوده&zwnj;اند. به گفته&zwnj; کارشناسان سازمان محیط زیست، یکی از مهمترین مشکلات در طرح بین&zwnj;المللی حفاظت از تالاب&zwnj;های ایران، محدودیت منابع آبی و برداشت بی&zwnj;رویه از آن&zwnj;هاست. کارشناسان محیط زیست معتقدند تغییر الگوی کشت، اصلاح روش&zwnj;های آبیاری و ترویج کشاورزی ارگانیک باعث مصرف بهینه آب می&zwnj;شود و از این راه به نجات تالاب&zwnj;ها کمک خواهد کرد.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">ا<strong>همیت کلیدی مدیریت آب</strong></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">در زمانی که ایران و به خصوص مناطق گرمسیر آن گرفتار خشکسالی و کمبود آب در سال&zwnj;های پیاپی هستند، لزوم یک مدیریت قوی و کارآمد برای منابع آبی و چگونگی مصرف آن&zwnj;ها بیش از هر زمان دیگر احساس می&zwnj;شود.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <blockquote> <p dir="RTL"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/04_parishan_fars.jpeg" style="width: 180px; height: 109px; " />کشاورزی غیراصولی، برداشت&zwnj;های مدیریت نشده از منابع آب&zwnj;های سطحی و زیرزمینی و حفر چاه&zwnj;های غیرمجاز در حوزه تالاب&zwnj;ها باعث افت شدید سطح آب&zwnj;های زیرزمینی شده است.</p> </blockquote> <p dir="RTL">مسئولان سازمان محیط زیست در استان فارس از نبود هماهنگی در&nbsp; پروژ&zwnj;هایی که در مناطق تحت مدیریت آن&zwnj;ها اجرا می&zwnj;شود، ناخرسند هستند. پیشتر، معاون طبیعی ادراه محیط زیست استان فارس اعلام کرده بود این پرو&zwnj;ژه&zwnj;ها که بدون تحقیقات کافی به اجرا درمی&zwnj;آیند، محیط زیست را با&nbsp; تخریب غیرقابل جبران رو به رو کرده و به منابع آبی آسیب&zwnj;های فراوان زده است. در مدیریت منابع آبی برنامه&zwnj;ریزی&zwnj;ها باید به گونه&zwnj;ای باشد که حداقل نیاز آبی تالاب&zwnj;ها برای احیاء آن&zwnj;ها در نظر گرفته و اعمال شود. محسن جعفرنژاد، معاون طبیعی اداره کل محیط زیست فارس، به لزوم اجرای برنامه&zwnj;های وسیع آموزشی برای مدیریت آب در سطح استان اشاره کرده و گفته در حوزه آموزش و اطلاع رسانی هیچ بودجه مشخصی پیش بینی نشده است.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><strong>تاثیرات منفی خشک شدن تالاب&zwnj;ها</strong></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">تالاب&zwnj;ها جزو زیست&zwnj;بوم&zwnj;های مهم و ارزشمندی هستند که در حفظ تنوع زیستی و برقراری تعادل در چرخه حیات نقش مهمی ایفا می&zwnj;کنند. این اکوسیستم&zwnj;ها همچنین کارکردهای مهم اقتصادی و اجتماعی دارند و زندگی انسان&zwnj;های فراوانی وابسته به وجود آن&zwnj;هاست. از میان رفتن تالاب&zwnj;ها می&zwnj;توانند تاثیرات اقلیمی ناگوار داشته باشد و باعث تغییرات ناخواسته در اقلیم و آب و هوای یک منطقه شود. با از میان رفتن تالاب&zwnj;ها، زمین&zwnj;های کشاورزی در محدوده آن&zwnj;ها نیز بایر می&zwnj;شود و پدیده گرد و غبار محلی افزایش می&zwnj;یابد.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">به گفته&zwnj;ی مدیرکل محیط زیست استان فارس، ضرر و زیان ناشی از خشک شدن تالاب&zwnj;های این استان را نمی&zwnj;توان به راحتی محسابه کرد زیرا بر تمام حوزه&zwnj;های مختلف تاثیر منفی برجای می&zwnj;گذارد. اما به طور تقریبی برای هر هکتار از تالاب ارزش مادی معادل هشت تا بیست و یک هزار دلار در نظر می&zwnj;گیرند که با این ترتیب خسارت&zwnj;های مادی وارد شده به استان فارس مبلغ بسیار سنگینی است.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><strong>در همین زمینه</strong>:</p> <p dir="RTL"><a href="#http://radiozamaneh.com/science/2012/02/02/10709?page=1">روز جهانی تالاب&zwnj;ها</a></p> <p dir="RTL"><a href="http://zamaaneh.com/rohani/2009/02/post_55.html">تالاب&zwnj;های ایران سی و هشت پس از پیمان رامسر</a></p> <p dir="RTL"><a href="http://zamaaneh.com/special/2010/04/post_1173.html">تشنگی دشت&zwnj;&zwnj;ها و چاه&zwnj;های غیر مجاز</a></p>

بیژن روحانی - پنج تالاب مهم در استان فارس به کلی خشکیده است. تالاب‌های بختگان، پریشان، هرم، هیرم و کافتر به علت خشکسالی از میان رفته‌اند. اداره کل محیط زیست استان فارس ضمن اعلام این خبر،  خشک شدن این تالاب‌ها را پیامد خشکسالی در سال‌های گذشته و همچنین گرمای هوای امسال و کاهش آب‌های زیرزمینی و سطحی اعلام کرده است. حسینعلی ابراهیمی کارنامی، مدیرکل محیط زیست فارس، دوازدهم شهریورماه به خبرگزاری ایرنا گفت به جز این پنج تالاب، تالاب‌های مهارلو وطشک نیز ۳۰ درصد آب دارند، اما وضعیت در تالاب‌های کمجان و هفت برم نسبتا خوب است.

تالاب بختگان

حق‌آبه تالاب‌های بختگان و طشک از رودخانه کر تامین می‌شود و تعیین میزان این حق‌آبه و پیگیری دریافت آن بر عهده سازمان محیط زیست ایران است. در سال ۱۳۹۰ با پیگیری‌های این سازمان، وزارت نیرو پذیرفت تا ۴۰ میلیون مترمکعب آب را از سد درودزن به تالاب بختگان اختصاص دهد. اما به گفته‌ مسئولان محیط زیست فارس، آن حق‌آبه نیز ناکافی بوده است و تنها بخش اندکی از تالاب را توانست آبگیری کند. همان حق‌آبه ناچیز هم با شروع فصل گرما و قطع آب تبخیر شد و در نتیجه تالاب بختگان اکنون به کلی خشک شده است.

چرا تالاب‌ها خشک می‌شوند

خشک شدن تالاب‌ها در استان فارس و دیگر مناطق ایران اتفاقی نیست که تنها امسال آغاز شده باشد. از مدت‌ها پیش روند خشک شدن بسیاری از این تالاب‌ها آغاز شده بود و حافظان و فعالان محیط زیست نسبت به نابودی این زیست بوم‌های ارزشمند هشدار داده بودند.

عوامل متعددی در کنار یکدیگر وضعیت تالاب‌های ایران را به سوی ناپایداری و نابودی پیش برده‌اند. به طور کلی این عوامل به دو دسته عوامل طبیعی و عوامل انسانی تقسیم می‌شود. در بخش عوامل طبیعی خشکسالی مهمترین عامل تهدید کننده این تالاب‌هاست. خشکسالی از یک سو منابع ورودی آب به تالاب‌ها را محدود می‌کند و از سوی دیگر با افزایش یافتن دمای هوا، میزان تبخیر سطحی از دریاچه‌ها و تالاب‌ها نیز افزایش می‌یابد.

اما به جز این عامل طبیعی مهم، فعالیت‌های انسانی نیز نقش بسیار مهم و اساسی در خشکاندن تالاب‌ها دارد. کم شدن یا قطع حق‌آبه تالاب‌ها به دلیل سد ساختن روی رودخانه‌های مختلف از دیگر عوامل مهم نابود شدن آن‌هاست. در دهه‌‌های اخیر ایران فعالیت‌‌های گسترده‌ای را در زمینه سد سازی آغاز کرده است. تعداد زیادی از این سدها در استان‌های جنوبی مانند استان فارس و خوزستان ساخته شده‌‌اند. این سدها بخش زیادی از آب رودخانه‌هایی که پیش از این تالاب‌ها را پر می‌کرد به خود اختصاص می‌دهند و به این ترتیب آب ورودی به تالاب‌ها کاهش یافته است.

کشاورزی ناپایدار و چاه‌های غیر مجاز

به غیر از سدسازی، کشاورزی ناپایدار و غیراصولی در حوزه تالاب‌ها فشار زیادی بر منابع آبی وارد می‌کند. برداشت‌های مدیریت نشده از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی و حفر چاه‌های غیرمجاز در حوزه تالاب‌ها باعث افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی شده است. طبق آماری که در سال ۱۳۸۶ توسط «مدیریت امور آب شیراز» اعلام شد، تنها در محدوده شهرستان شیراز هزار و دویست و سی حلقه چاه غیر مجاز وجود داشته است. در آماری دیگر که در سال ۱۳۸۹ اعلام شد، از مجموع ۹۴۹ حلقه چاه در اطراف دریاچه پریشان، تعداد ۲۷۷ حلقه از آن‌ها چاه غیر مجاز بوده‌اند. به گفته‌ کارشناسان سازمان محیط زیست، یکی از مهمترین مشکلات در طرح بین‌المللی حفاظت از تالاب‌های ایران، محدودیت منابع آبی و برداشت بی‌رویه از آن‌هاست. کارشناسان محیط زیست معتقدند تغییر الگوی کشت، اصلاح روش‌های آبیاری و ترویج کشاورزی ارگانیک باعث مصرف بهینه آب می‌شود و از این راه به نجات تالاب‌ها کمک خواهد کرد.

اهمیت کلیدی مدیریت آب

در زمانی که ایران و به خصوص مناطق گرمسیر آن گرفتار خشکسالی و کمبود آب در سال‌های پیاپی هستند، لزوم یک مدیریت قوی و کارآمد برای منابع آبی و چگونگی مصرف آن‌ها بیش از هر زمان دیگر احساس می‌شود.

مسئولان سازمان محیط زیست در استان فارس از نبود هماهنگی در  پروژ‌هایی که در مناطق تحت مدیریت آن‌ها اجرا می‌شود، ناخرسند هستند. پیشتر، معاون طبیعی ادراه محیط زیست استان فارس اعلام کرده بود این پرو‌ژه‌ها که بدون تحقیقات کافی به اجرا درمی‌آیند، محیط زیست را با  تخریب غیرقابل جبران رو به رو کرده و به منابع آبی آسیب‌های فراوان زده است. در مدیریت منابع آبی برنامه‌ریزی‌ها باید به گونه‌ای باشد که حداقل نیاز آبی تالاب‌ها برای احیاء آن‌ها در نظر گرفته و اعمال شود. محسن جعفرنژاد، معاون طبیعی اداره کل محیط زیست فارس، به لزوم اجرای برنامه‌های وسیع آموزشی برای مدیریت آب در سطح استان اشاره کرده و گفته در حوزه آموزش و اطلاع رسانی هیچ بودجه مشخصی پیش بینی نشده است.

تاثیرات منفی خشک شدن تالاب‌ها

تالاب‌ها جزو زیست‌بوم‌های مهم و ارزشمندی هستند که در حفظ تنوع زیستی و برقراری تعادل در چرخه حیات نقش مهمی ایفا می‌کنند. این اکوسیستم‌ها همچنین کارکردهای مهم اقتصادی و اجتماعی دارند و زندگی انسان‌های فراوانی وابسته به وجود آن‌هاست. از میان رفتن تالاب‌ها می‌توانند تاثیرات اقلیمی ناگوار داشته باشد و باعث تغییرات ناخواسته در اقلیم و آب و هوای یک منطقه شود. با از میان رفتن تالاب‌ها، زمین‌های کشاورزی در محدوده آن‌ها نیز بایر می‌شود و پدیده گرد و غبار محلی افزایش می‌یابد.

به گفته‌ی مدیرکل محیط زیست استان فارس، ضرر و زیان ناشی از خشک شدن تالاب‌های این استان را نمی‌توان به راحتی محسابه کرد زیرا بر تمام حوزه‌های مختلف تاثیر منفی برجای می‌گذارد. اما به طور تقریبی برای هر هکتار از تالاب ارزش مادی معادل هشت تا بیست و یک هزار دلار در نظر می‌گیرند که با این ترتیب خسارت‌های مادی وارد شده به استان فارس مبلغ بسیار سنگینی است.

در همین زمینه:

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

  • حسن

    لطفا به آقای خامنه ای بگویید اول آب این مناطق را تامین کند و جلوی کمی آبی و خشکسالی را بگیرد سپس در مورد افزایش جمعیت تا 200 میلیون سخن بگوید.