ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

زنبور مست آنجا است

<p>حسین نوش&zwnj;آذر در گفت&zwnj;و&zwnj;گو با شهرنوش پارسی&zwnj;پور -&nbsp; -تازه&zwnj;ترین کتاب بهروز شیدا، مجموعه&zwnj;ای است از ۱۰ جستار و ترجمه&zwnj; ۱۰ شعر از شاعر لهستانی، آدام زاگايوسکی و ۱۰ تصویر که در یک پیوند درونی و بینامتنی در کنار هم آمده&zwnj;اند. این کتاب یک اثر پژوهشی در زمینه نقد ادبی است.&nbsp;</p> <!--break--> <p>باید گفت که برای نخستين بار در ایران ترجمه ۱۰ شعر از آدام زاگايوسکی به زبان فارسی&nbsp; در کتابی منتشر می&zwnj;شود. بهروز شیدا با زبان زاگایوسکی و دنیای شعری او به&zwnj;خوبی آشنایی دارد و ترجمه&zwnj;های دقیق، روان و پاکیزه&zwnj;ای از کار درآورده است. او اين اشعار را از منتخب اشعار اين شاعر لهستانی که با نام &laquo;آنتن&zwnj;ها در باران&raquo; منتشر شده، برگزيده و هر شعر را مانند پيش&zwnj;گفتاری بر جستارهای اين کتاب آورده است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>بهروز شيدا می&zwnj;گويد هدفش از هم&zwnj;نشينی شعرهای زاگايوسکی با جستارهای &laquo;زنبور مست آنجاست&raquo; اين بوده که آن شعر با آن جستار در گفت&zwnj;و&zwnj;گو باشد و شايد آن جستار را در ابهام محض منعکس، تکميل، تأييد، مکرر يا پيچيده &zwnj;کند - نوعی رابطه&zwnj; بينامتنی.</p> <p>درباره این کتاب با خانم شهرنوش پارسی&zwnj;پور گفت&zwnj;&zwnj;وگو کرده&zwnj;ام.</p> <p>&nbsp;</p> <p>از خانم پارسی&zwnj;پور می&zwnj;پرسم:</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>&nbsp;شما این اثر را در بین آثار نقد ادبی چگونه ارزیابی می&zwnj;کنید؟</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>پيش از هر چيز بايد بگويم كه بهروز شيدا انسانى&zwnj;ست كه كار خود را به&zwnj;خوبى مى&zwnj;شناسد.&nbsp; او آنقدر كار را جدى مى گيرد كه به&zwnj;راستى در انسان احساس احترام ايجاد مى&zwnj;كند. در &laquo;زنبور مست آن جا است&raquo; نيز با يك انسان جدى رودررو هستيم كه دست به كار نقد شده است. اين&zwnj;را مى&zwnj;دانيم كه حديث نقد و تفسير آثار ادبى در ايران رشد چندانى نكرده است. بهروز شيدا از معدود افرادى&zwnj;ست كه به اين كار مشغول&zwnj;اند. او البته مقيم سوئد است، اما از&nbsp; سوئد يكسره وقت خود را صرف كارش مى&zwnj;كند.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>&laquo;زنبور مست آنجا است&raquo; مجموعه&zwnj;ای از چند مقاله است. نویسنده در این مقالات به چه موضوعاتی پرداخته؟</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>&laquo;زنبور&nbsp; مست آن جا است&raquo; به صورت پراكنده به مسائل متعددى مى پردازد. &laquo;پاسخ به هفت پرسش&raquo; در برگيرنده تصوير روشنفكران در دوازده رمان است. همچنين در &laquo;نگاهى كوتاه به پانزده ترانه&nbsp; جنبش اين دوران در آينه&nbsp; دو ترانه دوران مشروطيت و سه ترانه دوران انقلاب اسلامى&raquo; مى&zwnj;كوشد تفاوت&zwnj;هاى روانى ترانه&zwnj;سرايى در اين سه مقطع را مورد بررسى قرار دهد. بهروز شيدا همچنين بر كار منصور خاكسار در &laquo;سحرخيزان&raquo; انگشت گذاشته و حق اين شاعر خوب را ادا كرده است.</p> <p>&nbsp;</p> <blockquote> <p><img align="middle" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/zanbsheb01.jpg" style="height: 270px; width: 196px;" />&quot;زنبور مست آنجا است&quot;، ۱۰ جستار، ۱۰ شعر از بهروز شیدا</p> </blockquote> <p><strong>این کتاب را چگونه خواندید؟</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>بايد بگويم كه بهروز شیدا اندكى مشكل&zwnj;نويس است، و در عين حال خواننده را از زاويه&zwnj;اى وارد ميدان بحث و گفت&zwnj;وگو مى&zwnj;كند كه اندكى مشكل&zwnj;زاست. او دغدغه&zwnj;هایى ذهنى دارد كه چون به ميدان مى&zwnj;آيد تا آنها را پاسخ بگويد خواننده&zwnj;اش را اندكى گيج و گول مى&zwnj;كند.&nbsp; شايد اين به دليل نثر ويژه شيدا باشد كه چنين حالتى را به&zwnj;وجود مى&zwnj;آورد.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>آقای شیدا اصولاً زبان شاعرانه را با زبان نقد ادبی درمی&zwnj;آمیزد و این یکی از مهم&zwnj;ترین ویژگی&zwnj;های زبان اوست. در هر حال، یکی از جستارهای بسیار قابل تأمل در این کتاب، نخستین جستار این کتاب است که نویسنده تلاش می&zwnj;کند تصویری از روشنفکران در ایران با بررسی دوازده رمان به دست دهد.&nbsp;</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>در مورد روشنفكرى بهروز شیدا كار سترگى را به انجام مى&zwnj;رساند.&nbsp; او يك&zwnj;بار براى هميشه مى&zwnj;كوشد مسئله روشنفكر را نقد و بررسى كند. اما در جایى كه مى&zwnj;كوشد نقش روشنفكر را در آثار ادبى پارسى بررسى كند، كارش گيج&zwnj;كننده مى شود.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>از چه نظر؟</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>من مقاله شيدا در باب روشنفكرى را درك كردم، اما نتوانستم چهره روشنفكر را در آثار ادبى پارسى درك كنم. در اينجا شيدا تلگرافى مى&zwnj;نويسد و توضيحاتش روشنگر مسئله نيست. اما حتى با وجود اين اشكال در خواندن متوجه مى&zwnj;شويم كه بسيار كار كرده است.&nbsp; شيدا مى&zwnj;كوشد معناى روشنفكر را در اين دوازده اثر پيدا كند. هنگامى كه من اين بخش از مقالات را مى&zwnj;خواندم به اين نتيجه مى&zwnj;رسيدم كه چندان روشن نيست. شايد البته بيرون كشيدن تصوير روشنفكر در اين آثار كار سختى باشد، چون هيچ&zwnj;يك از اين نويسندگان به طور مستقيم روشنفكرى را وارد ميدان نكرده&zwnj;اند، بلكه در حاشيه حرف&zwnj;هایى زده&zwnj;اند كه شيدا مى&zwnj;كوشد از ميانه آن&zwnj;ها اين تصوير را بيرون بكشد.&nbsp;</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>بهروز شیدا بسیار موجز و گزیده می&zwnj;نویسد. ممکن است ذهن خواننده که به بریز و بپاش&zwnj;های زبانی و پرگویی عادت دارد، در ابتدا قلم او را دشوار بیابد. برگردیم به مدخل بحث: آقای شیدا در مجموع چه تصویری از روشنفکری ایران به&zwnj;دست می&zwnj;دهد؟</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>شيدا تصويرهاى مختلفى به&zwnj;دست مى&zwnj;دهد. از نظر او هر نويسنده جداگانه تصويرى به دست داده است. گزينش او نيز مؤيد همين امر است. اين نويسندگان از انواع مختلف ميدان&zwnj;هاى فكرى هستند. مثلاً احمد محمود در كنار صادق هدايت. پس روشن است كه آنها تصويرهاى مختلفى از روشنفكر به دست مى&zwnj;دهند.&nbsp; اما همان&zwnj;طور كه گفتم شيدا به صورت تلگرافى اين تصويرها را بررسى مى&zwnj;كند. ضمناً كار او متوجه پس از انقلاب نيز هست و از نويسندگان جوان&zwnj;تر نيز نقل معنا دارد. او همين روش تلگرافى&zwnj;نويسى را در نقدهاى ديگرش به كار گرفته است. مثلاً در نقد ترانه&zwnj;ها در سه مقطع زمانى؛ يا در &laquo;چند پرسش در گذر از رمان &laquo;داستان مادرى كه دختر پسرش شد&raquo;، نوشته قلى خياط.&nbsp; در خلاصه&zwnj;اى كه شيدا از رمان به دست مى&zwnj;دهد چيز زيادى دستگير ما نمى&zwnj;شود، در نتيجه اگر خود رمان را نخوانده باشيم دركى از معناى گتفتار شيدا پيدا نخواهيم كرد.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>من البته با شما هم&zwnj;عقیده نیستم. اتفاقاً در همین مثالی که آوردید، نویسنده به دقت و با ایجاز خلاصه&zwnj;ای از یک رمان بسیار پیچیده را عرضه می&zwnj;کند. معلوم است که بارها کتاب را خوانده و عمیقاً آن را درک کرده. از دیگر جستارهای مهم این کتاب، حاشیه&zwnj;ای&zwnj;ست بر &laquo;سحرخیزان&raquo; از زنده&zwnj;یاد منصور خاکسار.&nbsp;</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>شيدا در آغاز اين مقال مى&zwnj;نويسد: &laquo;اين حاشيه را به سرعت تمام بر آخرين كتاب شعر منصور خاكسار از سحرخيزان مى&zwnj;نويسم؛ به حرمت ماناى شاعرى دردآشنا، آرزومند، انسان&zwnj;دوست كه خود را كشت. اين سه صفت را نيز به اعتبار متن&zwnj;هاى منصور خاكسار مى&zwnj;نويسم؛ چه هرگز بخت ديدار او را نداشته&zwnj;ام. در چشم خواننده&zwnj;اى كه من باشم متن&zwnj;هاى منصور خاكسار او را چنين نوشته&zwnj;اند: درد آشنا، آرزومند، انسان&zwnj;دوست. خوانش از سحرخيزان آيا چيزى به اين سه صفت اضافه خواهد كرد؟&nbsp; گمان نمى&zwnj;كنم. خودكشى او اما صفت پررنگ ديگرى به او بخشيده است: خسته.&nbsp; انگار منصور خاكسار صداى آرزوهاى منصور خاكسار را نشنيده است.&raquo;</p> <p>اين مقدمه برگرفته از اين كتاب است و به خوبى حق مطلب را در مورد خاكسار ادا مى&zwnj;كند.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>برجسته&zwnj;ترین ویژگی این کتاب چیست به نظر شما؟</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>در آن نوآورى به چشم مى&zwnj;خورد و روش نوينى در نقد&zwnj;نويسى را عرضه مى&zwnj;كند. اگر موافق باشيد يكى از اشعار آدام زاگايوفسكى را زينت&zwnj;بخش پايان برنامه مى&zwnj;كنيم. نام شعر: &laquo;كودكى&zwnj;&zwnj;ای که نبود&raquo;:</p> <p>&nbsp;</p> <p>روزنامه&zwnj;نگار كم&zwnj;حوصله سرانجام مى&zwnj;پرسد<br /> كودكى شما چگونه بود؟<br /> كودكى&zwnj;اى نبود<br /> تنها كلاغ&zwnj;هاى سياه بودند و ريل&zwnj;هاى تشنه برق<br /> لباده&zwnj;هاى سنگين بر دوش كشيش&zwnj;هاى فربه<br /> آموزگارانى با چهره&zwnj;هاى سنگى<br /> كودكى&zwnj;اى نبود<br /> تنها انتظار<br /> شب&zwnj;ها برگ&zwnj;هاى افرا چون فسفر مى&zwnj;درخشيدند<br /> باران&zwnj;هاى تاريك آوازخوانان را خيس مى&zwnj;كرد.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>خانم پارسی&zwnj;پور از شما سپاسگزارم</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>&nbsp;</p> <p>&nbsp;در همین زمینه:</p> <p><a href="#http://radiozamaneh.com/taxonomy/term/12211">مجموعه &quot;با خانم نویسنده&quot; در رادیو زمانه</a></p> <p><a href="#http://radiozamaneh.com/taxonomy/term/2271">برنامه&zwnj;های رادیویی شهرنوش پارسی&zwnj;پور در رادیو زمانه</a><br /> <a href="http://shahrnushparsipur.com/">وب&zwnj;سایت شهرنوش پارسی&zwnj;پور</a></p>

حسین نوش‌آذر در گفت‌و‌گو با شهرنوش پارسی‌پور -  -تازه‌ترین کتاب بهروز شیدا، مجموعه‌ای است از ۱۰ جستار و ترجمه‌ ۱۰ شعر از شاعر لهستانی، آدام زاگايوسکی و ۱۰ تصویر که در یک پیوند درونی و بینامتنی در کنار هم آمده‌اند. این کتاب یک اثر پژوهشی در زمینه نقد ادبی است. 

باید گفت که برای نخستين بار در ایران ترجمه ۱۰ شعر از آدام زاگايوسکی به زبان فارسی  در کتابی منتشر می‌شود. بهروز شیدا با زبان زاگایوسکی و دنیای شعری او به‌خوبی آشنایی دارد و ترجمه‌های دقیق، روان و پاکیزه‌ای از کار درآورده است. او اين اشعار را از منتخب اشعار اين شاعر لهستانی که با نام «آنتن‌ها در باران» منتشر شده، برگزيده و هر شعر را مانند پيش‌گفتاری بر جستارهای اين کتاب آورده است.

بهروز شيدا می‌گويد هدفش از هم‌نشينی شعرهای زاگايوسکی با جستارهای «زنبور مست آنجاست» اين بوده که آن شعر با آن جستار در گفت‌و‌گو باشد و شايد آن جستار را در ابهام محض منعکس، تکميل، تأييد، مکرر يا پيچيده ‌کند - نوعی رابطه‌ بينامتنی.

درباره این کتاب با خانم شهرنوش پارسی‌پور گفت‌‌وگو کرده‌ام.

از خانم پارسی‌پور می‌پرسم:

 شما این اثر را در بین آثار نقد ادبی چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پيش از هر چيز بايد بگويم كه بهروز شيدا انسانى‌ست كه كار خود را به‌خوبى مى‌شناسد.  او آنقدر كار را جدى مى گيرد كه به‌راستى در انسان احساس احترام ايجاد مى‌كند. در «زنبور مست آن جا است» نيز با يك انسان جدى رودررو هستيم كه دست به كار نقد شده است. اين‌را مى‌دانيم كه حديث نقد و تفسير آثار ادبى در ايران رشد چندانى نكرده است. بهروز شيدا از معدود افرادى‌ست كه به اين كار مشغول‌اند. او البته مقيم سوئد است، اما از  سوئد يكسره وقت خود را صرف كارش مى‌كند.

«زنبور مست آنجا است» مجموعه‌ای از چند مقاله است. نویسنده در این مقالات به چه موضوعاتی پرداخته؟

«زنبور  مست آن جا است» به صورت پراكنده به مسائل متعددى مى پردازد. «پاسخ به هفت پرسش» در برگيرنده تصوير روشنفكران در دوازده رمان است. همچنين در «نگاهى كوتاه به پانزده ترانه  جنبش اين دوران در آينه  دو ترانه دوران مشروطيت و سه ترانه دوران انقلاب اسلامى» مى‌كوشد تفاوت‌هاى روانى ترانه‌سرايى در اين سه مقطع را مورد بررسى قرار دهد. بهروز شيدا همچنين بر كار منصور خاكسار در «سحرخيزان» انگشت گذاشته و حق اين شاعر خوب را ادا كرده است.

"زنبور مست آنجا است"، ۱۰ جستار، ۱۰ شعر از بهروز شیدا

این کتاب را چگونه خواندید؟

بايد بگويم كه بهروز شیدا اندكى مشكل‌نويس است، و در عين حال خواننده را از زاويه‌اى وارد ميدان بحث و گفت‌وگو مى‌كند كه اندكى مشكل‌زاست. او دغدغه‌هایى ذهنى دارد كه چون به ميدان مى‌آيد تا آنها را پاسخ بگويد خواننده‌اش را اندكى گيج و گول مى‌كند.  شايد اين به دليل نثر ويژه شيدا باشد كه چنين حالتى را به‌وجود مى‌آورد.

آقای شیدا اصولاً زبان شاعرانه را با زبان نقد ادبی درمی‌آمیزد و این یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های زبان اوست. در هر حال، یکی از جستارهای بسیار قابل تأمل در این کتاب، نخستین جستار این کتاب است که نویسنده تلاش می‌کند تصویری از روشنفکران در ایران با بررسی دوازده رمان به دست دهد. 

در مورد روشنفكرى بهروز شیدا كار سترگى را به انجام مى‌رساند.  او يك‌بار براى هميشه مى‌كوشد مسئله روشنفكر را نقد و بررسى كند. اما در جایى كه مى‌كوشد نقش روشنفكر را در آثار ادبى پارسى بررسى كند، كارش گيج‌كننده مى شود.

از چه نظر؟

من مقاله شيدا در باب روشنفكرى را درك كردم، اما نتوانستم چهره روشنفكر را در آثار ادبى پارسى درك كنم. در اينجا شيدا تلگرافى مى‌نويسد و توضيحاتش روشنگر مسئله نيست. اما حتى با وجود اين اشكال در خواندن متوجه مى‌شويم كه بسيار كار كرده است.  شيدا مى‌كوشد معناى روشنفكر را در اين دوازده اثر پيدا كند. هنگامى كه من اين بخش از مقالات را مى‌خواندم به اين نتيجه مى‌رسيدم كه چندان روشن نيست. شايد البته بيرون كشيدن تصوير روشنفكر در اين آثار كار سختى باشد، چون هيچ‌يك از اين نويسندگان به طور مستقيم روشنفكرى را وارد ميدان نكرده‌اند، بلكه در حاشيه حرف‌هایى زده‌اند كه شيدا مى‌كوشد از ميانه آن‌ها اين تصوير را بيرون بكشد. 

بهروز شیدا بسیار موجز و گزیده می‌نویسد. ممکن است ذهن خواننده که به بریز و بپاش‌های زبانی و پرگویی عادت دارد، در ابتدا قلم او را دشوار بیابد. برگردیم به مدخل بحث: آقای شیدا در مجموع چه تصویری از روشنفکری ایران به‌دست می‌دهد؟

شيدا تصويرهاى مختلفى به‌دست مى‌دهد. از نظر او هر نويسنده جداگانه تصويرى به دست داده است. گزينش او نيز مؤيد همين امر است. اين نويسندگان از انواع مختلف ميدان‌هاى فكرى هستند. مثلاً احمد محمود در كنار صادق هدايت. پس روشن است كه آنها تصويرهاى مختلفى از روشنفكر به دست مى‌دهند.  اما همان‌طور كه گفتم شيدا به صورت تلگرافى اين تصويرها را بررسى مى‌كند. ضمناً كار او متوجه پس از انقلاب نيز هست و از نويسندگان جوان‌تر نيز نقل معنا دارد. او همين روش تلگرافى‌نويسى را در نقدهاى ديگرش به كار گرفته است. مثلاً در نقد ترانه‌ها در سه مقطع زمانى؛ يا در «چند پرسش در گذر از رمان «داستان مادرى كه دختر پسرش شد»، نوشته قلى خياط.  در خلاصه‌اى كه شيدا از رمان به دست مى‌دهد چيز زيادى دستگير ما نمى‌شود، در نتيجه اگر خود رمان را نخوانده باشيم دركى از معناى گتفتار شيدا پيدا نخواهيم كرد.

من البته با شما هم‌عقیده نیستم. اتفاقاً در همین مثالی که آوردید، نویسنده به دقت و با ایجاز خلاصه‌ای از یک رمان بسیار پیچیده را عرضه می‌کند. معلوم است که بارها کتاب را خوانده و عمیقاً آن را درک کرده. از دیگر جستارهای مهم این کتاب، حاشیه‌ای‌ست بر «سحرخیزان» از زنده‌یاد منصور خاکسار. 

شيدا در آغاز اين مقال مى‌نويسد: «اين حاشيه را به سرعت تمام بر آخرين كتاب شعر منصور خاكسار از سحرخيزان مى‌نويسم؛ به حرمت ماناى شاعرى دردآشنا، آرزومند، انسان‌دوست كه خود را كشت. اين سه صفت را نيز به اعتبار متن‌هاى منصور خاكسار مى‌نويسم؛ چه هرگز بخت ديدار او را نداشته‌ام. در چشم خواننده‌اى كه من باشم متن‌هاى منصور خاكسار او را چنين نوشته‌اند: درد آشنا، آرزومند، انسان‌دوست. خوانش از سحرخيزان آيا چيزى به اين سه صفت اضافه خواهد كرد؟  گمان نمى‌كنم. خودكشى او اما صفت پررنگ ديگرى به او بخشيده است: خسته.  انگار منصور خاكسار صداى آرزوهاى منصور خاكسار را نشنيده است.»

اين مقدمه برگرفته از اين كتاب است و به خوبى حق مطلب را در مورد خاكسار ادا مى‌كند.

برجسته‌ترین ویژگی این کتاب چیست به نظر شما؟

در آن نوآورى به چشم مى‌خورد و روش نوينى در نقد‌نويسى را عرضه مى‌كند. اگر موافق باشيد يكى از اشعار آدام زاگايوفسكى را زينت‌بخش پايان برنامه مى‌كنيم. نام شعر: «كودكى‌‌ای که نبود»:

روزنامه‌نگار كم‌حوصله سرانجام مى‌پرسد
كودكى شما چگونه بود؟
كودكى‌اى نبود
تنها كلاغ‌هاى سياه بودند و ريل‌هاى تشنه برق
لباده‌هاى سنگين بر دوش كشيش‌هاى فربه
آموزگارانى با چهره‌هاى سنگى
كودكى‌اى نبود
تنها انتظار
شب‌ها برگ‌هاى افرا چون فسفر مى‌درخشيدند
باران‌هاى تاريك آوازخوانان را خيس مى‌كرد.

خانم پارسی‌پور از شما سپاسگزارم

 در همین زمینه:

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

نظری وجود ندارد.