سازمان ملل: ۱۱۲ شرکتی که شهرک‌های اسرائیلی را رونق دادند

دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد فهرستی از ۱۱۲ شرکت را منتشر کرده که در رونق اقتصادی شهرک‌های یهودیان در کرانه باختری نقش دارند. ارائه این فهرست از سوی سازمان ملل خشم مقامات اسرائیل را برانگیخته، اما همزمان فلسطینیان را ترغیب کرده که این شرکت‌ها را تهدید به پیگرد قضایی کنند.

سازمان ملل چهارشنبه ۱۲ فوریه/۲۳ بهمن با تاخیری طولانی گزارشی در ژنو منتشر کرد که در آن اسامی ۹۴ شرکت مستقر در اسرائیل و ۱۸ شرکت مستقر در شش کشور دیگر (ایالات متحده، بریتانیا، لوکزامبورگ، هلند، تایلند، و فرانسه) افشا شده. بر این اساس این شرکت‌ها برای رونق و شکوفایی شهرک‌های غیرقانونی یهودی‌نشین در کرانه باختری همکاری کرده‌اند.

سخنگوی میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل گفت که فهرست منتشر شده فهرست سیاه نیست و قرار نیست که هیچ کدام از این شرکت‌ها را متهم به فعالیت تجاری غیرقانونی کند.

اما این مسئله حساسی است زیرا شرکت‌های مطرح شده ممکن است که بایکوت شوند یا سرمایه‌‌گذارها از آنها رویگردان شوند. در سال‌های اخیر جنبش بایکوت علیه اسرائیل در سرتاسر جهان تاثیرگذار بوده و موجی از همراهی در پی داشته است. اسرائیل بیم آن را دارد که افراد و گروه‌های بیشتری به خاطر ساخت‌ شهرک‌های غیرقانونی در اراضی فلسطینی و برای فشار آوردن به اسرائیل به این جنبش بپیوندند.

همچنین با وجود سخنان سخنگوی باشله، انتشار این فهرست ممکن است برای شرکت‌های مزبور تبعات حقوقی در پی داشته باشد.

محمد اشتیه نخست وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین در صفحه فیسبوک خود نوشت:

«از شرکت‌ها می‌خواهیم که فوراً دفاتر خود در شهرک‌های غیرقانونی اسرائیلی را ببندند زیرا حضور آنها در تضاد با قطع‌نامه‌های بین‌المللی و سازمان ملل است.»

اشتیه گفت که این شرکت‌ها در محکمه‌های کشورهای خودشان برای همکاری در نقض حقوق بشر در فلسطین تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت. نخست وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین افزود که فلسطینیان می‌توانند بابت استفاده نامشروع این شرکت‌ها از سرزمین اشغالی طلب غرامت کنند.

نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو این گزارش را محصول یک مجموعه «متعصب و غیرتاثیرگذار» دانست. نتانیاهو در بیانیه‌ای نوشت:

«این مجموعه به جای رسیدگی به حقوق بشر در تلاش است که نام اسرائیل را لکه‌دار کند. ما هر گونه تلاشی از این دست را به شدیدترین شکل و با انزجار رد می‌کنیم.»

وزیر خارجه اسرائیل هم گزارش سازمان ملل را «تسلیم شرم‌آور» در برابر گروه‌های ضد اسرائیلی نامید.

اسرائیل کرانه باختری را در جنگ ۱۹۶۷ اشغال کرد. فلسطینیان و بسیاری از مردم جهان شهرک‌های یهودی‌نشین در این منطقه را بر اساس قوانین بین‌المللی نامشروع می‌دانند، اما ایالات متحده و اسرائیل موضعی متفاوت دارند.

برنامه دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا برای صلح در خاورمیانه تحت عنوان «معامله قرن» به اسرائیل اجازه می‌دهد که کنترل خود بر شهرک‌های کرانه باختری را حفظ کند اما همزمان فرصت ایجاد دولت فلسطینی را نیز فراهم می‌کند.

فلسطینیان این معامله را که بخش زیادی از اراضی فلسطینی شامل شهرک‌های غیرقانونی و زمین‌های قابل کشت را به دولت اسرائیل اعطا می‌کند رد کرده‌اند و خواستار بازگشتن به مرزهای ۱۹۶۷ یا حتی قبل از آن شده‌اند. فلسطینیان همچنین اصرار دارند که پایتخت آینده آنها بیت‌المقدس (اورشلیم) باشد. در طرح پیشنهادی کاخ سفید، اورشلیم پایتخت اسرائیل است.

یکی از شرکت‌هایی که در گزارش سازمان ملل مطرح شده، شرکت اجاره خانه به نام «ایربی‌ان‌بی» (Airbnb) است. این شرکت عرضه برخی خانه‌های اجاره‌ای در شهرک‌ها را تایید کرده بود اما در آوریل گذشته اعلام کرد که هر درآمدی که بابت اجاره خانه در این منطقه نصیب شرکت شده به سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری داده خواهد شد و صرف کمک‌های بشر دوستانه می‌شود.

یک شرکت دیگر به نام «جنرال میلز» که سازنده غلات فراوری شده است اعلام کرده که بابت «استفاده از منابع طبیعی به خصوص آب و زمین در جهت مقاصد تجاری» در این فهرست قرار گرفته است.

این شرکت گفته که حدود ۵۰ درصد کارگران آن فلسطینی هستند و این کارگران از کار خود رضایت دارند.

در همین زمینه: