کرونا بهانه تازه‌ای در دست سرکوب‌گران آزادی

سازمان‌های حقوق بشری و فعالان رسانه‌ها در روز جهانی آزادی مطبوعات خواستار کاهش فشار بر خبرنگاران و آزادی همه خبرنگاران زندانی شدند. عالمگیر شدن ویروس کرونای جدید به سرکوب بیشتر خبرنگاران و محدودتر شدن آزادی‌های بنیادین برای آن‌ها منجر شده است. دبیرکل سازمان ملل از دولت‌ها خواست به نقش حیاتی روزنامه‌نگاران در گردش آزاد اطلاعات و کمک به تصمیماتی که در مرگ و زندگی مردم جهان موثر است، توجه کرده و فعالیت آزادانه آن‌ها را تضمین کنند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل یکشنبه سوم ماه مه، در سخنرانی ویدیویی خود به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات، به نقش حیاتی روزنامه‌نگاران علیه اینفودمی (همه‌گیری اطلاعات نادرست) درباره بحران کووید-۱۹ اشاره کرد و گفت: «روزنامه‌نگاران و کارکنان رسانه‌ها نقش اصلی را در کمک به این سازمان، برای گرفتن تصمیم‌‌های آگاهانه ایفا می‌کنند». تصمیم‌هایی که به گفته او در دوران جنگ دنیا با بیماری کووید ۱۹، فاصله میان مرگ و زندگی را تعیین می‌کنند.

دبیرکل سازمان ملل از حکومت‌ها و بقیه مسئولان خواست فعالیت آزادانه روزنامه‌نگاران را در شرایط کنونی و پس از آن تضمین کنند.

آودری آزوله، دبیرکل سازمان یونسکو نیز در بیانیه‌ای به همین مناسبت اعلام کرد فشارها بر خبرنگاران خصوصا زنان خبرنگار برای ساکت کردن آن‌ها شدت گرفته و بحران ادامه‌دار فعلی امنیت اقتصادی خبرنگاران را به خطر انداخته است. دبیرکل یونسکو که کارزاری را تحت عنوان «روزنامه‌نگاری بدون ترس یا جانبداری» به راه انداخته است در بیانیه این سازمان به اهمیت مبارزه با اطلاعات بی‌پایه و گمراه کننده اشاره کرد که ممکن است به وخامت اوضاع کنونی بیانجامد.

خبرنگاری جرم نیست

سازمان‌های محلی دفاع از روزنامه‌نگاران و آزادی مطبوعات در کشورهای مختلف، در بیانیه‌هایی نسبت به تحدید آزادی‌های اساسی خبرنگاران هشدار دادند.

برخی از سازمان‌ها نیز خواستار آزادی خبرنگاران زندانی‌ شدند. به نوشته خبرگزاری الجزیره، یکی از این سازمان‌ها تحت عنوان «ائتلاف یک رسانه» با انتشار فهرستی از روزنامه نگارانی از کشورهای قرقیزستان،‌ یمن، بحرین، مصر، ونزوئلا، ویتنام، روسیه، پاکستان، اتیوپی خواستار آزادی آن‌ها و همچنین اعمال عدالت درباره جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار مقتول عربستانی شد.

جامعه زندانیان فلسطین نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد همزمان با فرارسیدن روز جهانی آزادی مطبوعات ۱۲ روزنامه‌نگار این کشور در حبس نیروهای اسرائیل به‌سر می‌برند.

بنابر آمار کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران سازمان ملل نزدیک به ۲۵۰ روزنامه‌نگار در جهان توسط حکومت‌ها زندانی شده‌اند. همچنین برخی از گزارش‌ها از بازداشت حدود ۴۰ خبرنگار در جهان به‌خاطر گزارش‌دهی درمورد همه‌گیری کرونا خبر داده‌اند.

سوءاستفاده حکومت‌ها، ازجمله حکومت ایران، از بحران کرونا

سازمان عفو بین‌الملل نیز روز یکشنبه نسبت به استفاده دولت‌ها و حکومت‌ها از همه‌گیری ویروس کرونا هشدار داد. عفو بین‌الملل در گزارشی با اشاره به موارد متعدد سرکوب خبرنگاران در جهان اعلام کرد حکومت‌ها از وضعیت ناشی از عالمگیری کووید ۱۹ برای جلوگیری از انتشار اطلاعات مرتبط با این بیماری که به ضرر آن‌ها تمام خواهد شد و همچنین اعمال محدودیت‌های بیشتر و سرکوب روزنامه‌نگاران سوءاستفاده می‌کنند. این سازمان گزارش مفصلی را نیز درباره نقض آزادی مطبوعات در مصر منتشر کرد که در بحران کرونا وخیم‌تر شده است.

در همین رابطه سازمان گزارشگران بدون مرز نیز مصر و  برخی دیگر از کشورها از جمله چین، فیلیپین و جمهوری اسلامی ایران را به سوءاستفاده از بحران شیوع کرونا برای سرکوب آزادی مطبوعات متهم کرده است. براساس گزارش خبرگزاری فرانسه، این سازمان که در آخرین رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها، ایران را با ۳ پله سقوط در رده ۱۷۳ از ۱۸۰ کشور نشان داد، درباره رفتار جمهوری اسلامی در دوران شیوع کرونا اعلام کرد: «رژیم ایران به جای اطلاع‌رسانی در مورد واقعیت این بیماری همه‌گیر، بیش از پیش غیرشفاف عمل کرده و از بحران سلامتی بهره گرفته تا  آتش  تبلیغات ضد آمریکایی خود را  تندتر و تحریم‌های اعمال شده توسط ایالات متحده را محکوم کند».

گزارشگران بدون مرز پیشتر در گزارشی اعلام کرده بود همه‌گیری ویروس کرونا در جهان به سایر گرفتاری‌ها روزنامه‌نگاران افزوده شده و در مجموع حق دسترسی به اطلاعات را بیش از پیش به خطر انداخته است.

کانون نویسندگان ایران نیز به همین مناسبت بیانیه‌ای را منتشر کرد و با اشاره «وضعیت اسفناک آزادی بیان» در ایران و «از دست رفتن نقش و جایگاه مطبوعات، به عنوان رسانه‌ای تاثیرگذار» اعلام کرد: نبود آزادی بیان و اعمال سانسور به عنوان عامل انحطاط فرهنگی جامعه و امری کلیدی در گسترش و همه‌گیر شدن فساد، دزدی، چپاول و رانت خواری‌، در عین حال مانع تامین معیشت و حقوق مادی اهالی قلم برای برخورداری از حداقل‌های زیست و زندگی شده ‌‌ست.

بیشتر بخوانید: