سازمان گزارشگران بدون مرز بیلان آزادی رسانهها در سال ٢٠١٢ را منتشر کرد. در این گزارش به روزنامهنگاران زندانی در ایران، فشارهای گوناگون بر آنها و خانوادههایشان بهعنوان بخشی از محدودیتهای جهانی علیه روزنامهنگاران اشاره شده است.
در بیلان گزارشگران بدون مرز آمده است در ایران هماکنون ٢۶ روزنامهنگار و ١٧ وبنگار زندانی هستند.
گزارش میافزاید: "از سال ١٣٨٨ با سرکوب گسترده جنبش اعتراضی به انتخاب مجدد محمود احمدینژاد به ریاست جمهوری اسلامی در انتخاباتی مخدوش، وضعیت آزادی رسانهها به شکل جدی روی به وخامت نهاد."
گزارشگران بدون مرز گفته است: "از آن پس قدرت حاکم به شکل نظاممند فعالان رسانهای را که بهزعم خود از خطهای قرمز عبور میکنند، زندانی میکند."
این گزارش ضمن اعلام نگرانی از وضعیت سلامت بسیاری از این زندانیان آورده است که روزنامهنگاران زندانی از یک سو از آزادی محروم شدهاند و از سوی دیگر خانوادههایشان به شکل مداوم هدف تهدید قرار میگیرند.
بهگفته این نهاد بینالمللی مدافع آزادی رسانهها، برخی از روزنامهنگاران ایرانی که از زندان آزاد شدهاند، افزون بر تهدید و احضارهای متعدد در اغلب موارد با فشار نهادهای امنیتی از حق اشتغال به حرفه خود محروم میشوند.
در سال ٢٠١٢، ٣٣ درصد بر تعداد روزنامهنگارانی که به هنگام انجام وظیفه کشته شدهاند، افزوده شده است
سازمان گزارشگران بدون مرز در بیلان خود سال ٢٠١٢ را با مرگ ٨٨ روزنامهنگار و ۴۷ شهروند – خبرنگار، مرگبارترین سال برای روزنامهنگاران از ١٩٩۵، زمان انتشار نخستین بیلان این نهاد تاکنون دانسته است.
بدین ترتیب در سال ٢٠١٢، ٣٣ درصد بر تعداد روزنامهنگارانی که به هنگام انجام وظیفه کشته شدهاند، افزوده شده است.
از این میان، خاورمیانه و آفریقای شمالی با ٢٩ کشته، آسیا با ٢۴ کشته و آفریقای جنوبی با ٢١ کشته پرمرگترین مناطق جهان برای روزنامهنگاران بودهاند.
این گزارش میافزاید تنها در قاره آمریکا تعداد روزنامهنگاران کشتهشده با کاهش نسبی مواجه بوده است.
در بیلان سالهای گذشته این سازمان مدافع حقوق بشر، ۶٧ روزنامهنگار در سال ٢٠١١، ۵۸ تن در سال ٢٠١٠، ٧۵ تن در سال ٢٠٠٩، ۶٠ نفر در سال ٢٠٠٨ و ٨٧ نفر در سال ٢٠٠٧ کشته شده بودند.
٨٨ روزنامهنگاری که در سال ٢٠١٢ در ارتباط با فعالیتشان جان باختهاند، در بیشترین موارد به هنگام پوشش خبری حملات و درگیریها و توسط باندهای جنایات سازمانیافته مانند مافیا و قاچاق مواد مخدر و همچنین شبهنظامیان اسلامی و یا به دستور مسئولان فاسد دولتی، قربانی شدهاند.
علتهای اصلی افزایش روزنامهنگاران کشتهشده "درگیریهای سوریه، وضعیت فاجعهبار سومالی و خشونت قومی و بومی و طالبان در پاکستان" عنوان شده است.
بهگفته گزارشگران بدون مرز مصونیت از مجازات که عاملان تعدی از آن بهرهمند میشوند، یکی از علتهای اصلی دوامداری نقض حقوق بشر و بهویژه نقض آزادی اطلاعرسانیست."
سوریه، سومالی، پاکستان، مکزیک و برزیل کشورهایی هستند که در آنها بیشترین تعداد روزنامهنگاران و خبرنگاران کشته شدهاند.
بیلان سالانه گزارشگران بدون مرز همچنین از بازداشت و زندانی شدن ٨٧٩ روزنامهنگار در سال جاری میلادی، ربوده شدن ٣٨ نفر، تعرض و تهدید ١٩٩٣ نفر و ترک کشور ٧٣ فعال رسانهای خبر داده است.
در این گزارش از شهروند – وبنگارها و شهروند – خبرنگاران نیز آمار داده شده است که بر اساس آن در سال ۲۰۱۲، ۴۷ تن از آنان کشته و ۱۴۴ نفر بازداشت شدهاند.
افزون بر ایران؛ ترکیه، چین، اریتره و سوریه بزرگترین زندانهای جهان برای روزنامهنگاران بهشمار میروند.
گزارشگران بدون مرز گفته است برای تهیه این بیلان بر دادههای دقیقی که در طی سال گذشته با دیدهبانی از نقض آزادی اطلاعرسانی در جهان، جمعآوری نموده استفاده کرده است.
این آمارها روزنامهنگاران و شهروند – وبنگارانی را که در چارچوب فعالیت سیاسی یا کنشگری مدنی و بدون ارتباط با امر اطلاعرسانی به قتل رسیدهاند، در بر نمیگیرد.