کشف سیاره جدیدی که شبیه زمین است

دانشمندان سیاره جدیدی را شناسایی کرده‌اند که بر مدار یک ستاره می‌چرخد و نسبتا نزدیک منظومه شمسی واقع شده است.

پژوهشگران روز پنج‌شنبه ۴ مارس، اعلام کردند این سیاره که با نام «گلیس ۴۸۶ ب» یا Gliese 486 b شناخته می‌شود در رده بندی «ابر زمین» جای می‌گیرد. به گفته این دانشمندان این سیاره خودش نمی تواند لزوما کاندیدای برای حیات باشد. 

سیاره جدید ظاهرا شرایط مساعدی برای زندگی ندارد، زیرا همانند ونوس (زهره) داغ و خشک است، و احتمالا رودخانه‌هایی از گدازه‌ها (لاوا) بر سطح آن جریان دارد.

سیاره «گلیس ۴۸۶ ب»، نسبتا به زمین نزدیک است و ویژگی‌های فیزیکی‌اش آن را تبدیل به مورد مناسبی برای مطالعه جو اطرافش می‌کند. مطالعه بر روی این سیاره با استفاده از نسل بعدی تلسکوپ‌های فضایی ممکن است، از جمله تلسکوپ فضایی جیمز وب که قرار است ناسا آن را ماه اکتبر راه اندازی کند.

با مطالعه بر روی این سیاره دانشمندان می‌توانند داده‌هایی را جمع‌آوری کرده و با آن جو سیاره‌های فراخورشیدی- از جمله‌ آنهایی که قابل زیست هستند-  را مطالعه کنند. 

خوزه کابالرو، اختر فیزیکدان و یکی از دانشمندانی که بر روی این سیاره مطالعه می‌کند در مورد این سیاره گفت: « سیاره "گلیس ۴۸۶ ب" می‌تواند به "سنگ روزتا" در سیاره‌شناسی فراخورشیدی تبدیل شود»

سنگ روزتا، کتیبه‌ای از دوران مصر باستان بود که باستان‌شناسان از آن برای رمز گشایی خط هیروگلیف استفاده کردند و از مهمترین کشفیات باستان‌شناسی به حساب می‌آید.

دانشمندان تا کنون ۴۳۰۰ سیاره فراخورشیدی را کشف کرده‌اند. برخی از این سیارات توده عظیم گازی مانند ژوپیتر(مشتری) هستند، برخی دیگر کوچکتر و سنگی مانند زمین که کاندیدای مناسبتری برای حیات به حساب می‌آیند. 

البته در حال حاضر با ابزارهایی که دانشمندان و اخترشناسان در اختیار دارند اطلاعات چندانی در مورد اتمسفر این سیارات قابل دستیابی نیست. 

تریفون تریفونوف از انستیتو اخترشناس ماکس پلانک در آلمان  که تخصصش سیاره‌هاست و نویسنده اصلی تحقیق اخیر در مورد گلیس ب ۴۸۶ بوده، می گوید: «سیاره فراخورشیدی باید ترتیب فیزیکی و مداری مناسبی داشته باشد تا بتوان بر روی اتمسفر آن مطالعه کرد» 

ابرزمین سیاره فراخورشیدی است که جرمی بزرگتر از سیاره ما دارد اما نسبت به غول‌های یخی همچون نپتون و اورانوس به طرز قابل توجهی کوچکتر است.

جرم گلیس ب ۴۸۶ حدود ۲ و ۸ دهم برابر زمین است.

موقعیت مکانی «گلیس ۴۸۶ ب»

«گلیس ۴۸۶ ب» در سماوی همسایه ما در فاصله ای حدود ۲۶.۳ سال نوری واقع شده است. (یعنی حدود ۹,۵ تریلیون کیلومتری زمین). این سیاره یکی از نزدیکترین سیاره‌های فراخوشیدی به زمین است.

این سیاره در مدار یک کوتوله سرخ (red dwarf) قرار گرفته که کوچکتر، خنک‌تر و از خورشید ما کمتر درخشش دارد. جرم این کوتوله سرخ تقریبا یک‌سوم خورشید است.

این سیاره در فاصله بسیار نزدیکی در مدار ستاره‌اش گردش می‌کند، به همین دلیل بشدت تحت اثر تشعشات آن قرار دارد. «گلیس ۴۸۶ ب» همچون زمین یک سیاره صخره‌ای است و گمان می‌رود هسته‌ مرکزی آن از فلز تشکیل شده باشد. دمای سطح سیاره حدود ۸۹۹ درجه فارنهایت (۴۳۰ درجه سانتیگراد) است  و جاذبه ای ۷۰ درصد قوی‌تر از زمین دارد.

چنانه تریفونوف می‌گوید، در گلیس ب ۴۸۶  دستکم به آن شکلی که ما زمینی‌ها می‌شناسیم، حیات وجود ندارد و اگر اتمسفری هم داشته باشد بسیار نازک و رقیق است. 

اهمیت گلیس ب ۴۸۶

در حال حاضر دانشمندان باید منتظر نسل بعدی تلسکوپ ‌ها بمانند. تسلکوپ فضایی جیمز وب اکنون در شیلی در دست ساخت است و حدود ۸ ماه دیگر آماده خواهد شد.

با تلسکوپ های قویتر می‌توان مطالعه بر روی این سیاره را که به باور دانشمندان می‌تواند گزینه ایده‌آلی برای مطالعه جو سیارات مشابه زمین باشد آغاز کرد.

ترکیب شیمیایی اتمسفر اطلاعات ارزشمندی در مورد سیاره و قابلیت زیست بر آن فراهم می‌کند. دانشمندان بیشتر به مطالعه بر روی ترکیبات گازهایی در اتمسفر سیارات مشابه زمین علاقه دارند که  همانند زمین اکسیژن، دی‌اکسیدکربن و متان داشته باشند.

با تحقیق بر روی جو این سیاره و دیگر سیاره‌هایی از این قبیل -که احتمالا چندین دهه طول خواهد کشید- دانمشندان می‌توانند زیست‌نشانگرها (بیومارکر) و ردپای زیستی را در فضا  ردیابی کنند و شاید روزی زندگی فرازمینی را بیابند.