نقش مجلس یازدهم در مدیریت بحران کرونا: سازنده یا مخرب؟
بیش از یک سال از شیوع ویروس کرونا در ایران می‌گذرد. هم‌زمان نزدیک به یک سال هم از روی کار آمدن مجلس یازدهم می‌گذرد. مجلسی که نمایندگان تندرو و اصول‌گرا در آن دست بالا را دارند. در گفت‌وگو با محمد کاظم عطاری، پزشک و پژوهشگر پزشکی اجتماعی نگاهی به کارنامه این نهاد در رابطه با مدیریت پاندمی کرونا در ایران پرداخته‌ایم.
فرزاد صیفی‌کاران
بیش از یک سال از شیوع ویروس کرونا در ایران می‌گذرد. ایران به سرعت بعد از چین و ایتالیا به یکی از کانون‌های اصلی شیوع ویروس کرونا درجهان تبدیل شد. از همان اولین روزهایی که زمزمه‌های شیوع این ویروس کشنده مطرح شد، اجزای مختلف حکومت جمهوری اسلامی موضعی عموما توأم با پنهان‌کاری و مصلحت‌اندیشی‌های سیاسی اتخاذ کردند؛ از تأخیر در اعلام کردن شیوع ویروس به دلیل راهپیمایی ۲۲ بهمن و انتخابات مجلس یازدهم گرفته تا ارائه آمار نادرست میزان مبتلایان و جان‌باختگان.
هم‌زمان نزدیک به یک سال هم از روی کار آمدن مجلس یازدهم می‌گذرد. مجلسی که نمایندگان تندرو و اصول‌گرا در آن دست بالا را دارند. مجلس یازدهم با پیشنهاد و تصویب برخی طرح‌ها و لوایح تلاش کرد در مقام قانون‌گذاری برای مقابله با ویروس کرونا نقشی در ظاهر موثر ایفا کند.
از جمله طرح‌های ارائه شده توسط مجلس یازدهم برای مقابله با همه‌گیری ویروس کرونا می‌توان به طرح افزایش «اختیارات قانونی دستگاه‌های اجرایی برای مقابله جدی‌تر و سریع‌تر با کرونا»، طرح دو فوریتی «عضویت نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ستاد ملی مقابله با کرونا» و طرح سه فوریتی «مجلس برای تعطیلات دوهفته‌ای» و طرح «تأمین یارانه کالاهای اساسی» در دوران کرونا اشاره کرد.
اقدام‌های مجلس نه تنها کمک خاصی به مدیریت بحران شیوع کرونا نکرد، بلکه در مواردی منجر به تشدید بحران شد. به عنوان مثال زمانی که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی خرید واکسن‌های آمریکایی و بریتانیایی را ممنوع اعلام کرد، ۲۰۰ نفر از نمایندگان با صدور بیانیه‌ای از سخنان رهبری حمایت کردند.
زمانه برای بررسی نقش مجلس یازدهم در مدیریت بحران کرونا با دکتر محمد کاظم عطاری، پزشک و پژوهشگر پزشکی اجتماعی گفت‌وگو کرده است.
محمد کاظم عطاری به زمانه می‌گوید با توجه به اینکه ایران با یک بحران اورژانسی روبه‌رو است، نقش مجلس در تعیین پروتکل‌های فوری نمی‌تواند بسیار موثر باشد، چرا که به گفته او مجلس شورای اسلامی در تصمیم‌گیری‌های کلان به حاشیه رانده شده است و در بخش‌هایی حساس مانند تخصیص بودجه برای مقابله با بحران کرونا شخص رهبر جمهوری اسلامی تصمیم گیرنده نهایی بود.
به گفته محمد کاظم عطاری در رابطه با بحران ویروس کرونا، کادر درمان بیشترین درگیری را برای مقابله با این پاندمی دارد. این در حالی است که باوجود نیاز به حمایت و پشتیبانی مضاعف کادر درمان در چنین شرایطی، اما قوانینی که از مجلس گذشت همگی در راستای محدود کردن و فشار مضاعف بر آن‌ها بود. عطاری توضیح می‌دهد که مجلس هیچ‌گاه طرحی تصویب نکرد تا موجب پرداخت حقوق و مزایای معوقه پزشکان و پرستاران شود، بلکه در عوض دقیقا در دوران کرونا طرح‌هایی مانند قانون مالیات بر پزشکان یا سخت‌گیری‌هایی در ارتباط با استخدام کادر درمان قراردی اعمال کردند، که خود باعث ایجاد اختلال شد.
محمد کاظم عطاری یکی از مهم‌ترین نقش‌های مخرب مجلس در رابطه با بحران کرونا را حمایت این نهاد قانون‌گذاری در رابطه با افرادی می‌داند که با روش‌های علمی مقابله می‌کردند و یا پروتکل‌های پیشگیرانه و قانون‌های مرتبط با کرونا را نقض می‌کردند. به گفته محمد کاظم عطاری این حمایت‌ها همچنان ادامه دارد و آخرین مورد آن ارائه طرح «سازمان طب ایرانی اسلامی» است که به مثابه ایجاد یک نهاد موازی با وزارت بهداشت است.
طرح «سازمان طب ایرانی اسلامی» با مخالفت و اعتراض محمدرضا ظفرقندی، رئیس سازمان نظام پزشکی مواجهه شد. رئیس سازمان نظام پزشکی در نامه‌ای به رئیس مجلس این طرح را «موجب وهن چهره علمی ایران» دانست و از رئیس مجلس خواست «از آسیب روزافزون شبه علم و روش‌های انحرافی و وهن‌آلود پیشگیری شود.»
نظرها
هوشنگ
پر واضح است که مجلس و دولت و شخص خامنه ی (از روز اول) نقشی اساسی در گسترش این پاندامیک داشته اند. اما از آن سوی جریان بی اعتنایی خود مردم به هشدارهای متخصصین و عدم ملاحظه و رعایت پروتکل های بهداشتی نیز مشکلی است که مقصر اصلی آن خود مردم هستند. امسال برای نوروز چند صد هزار نفر از مردم بر خلاف تمامی پروتکل های بهداشتی شروع کردند به سفرهای نوروزی؟ این یک آسیب شناسی در فرهنگ مردمی (ضد فرهنگ) است که چندان ربطی به دولت ندارد, به خود جامعه ای مدنی برمی گردد و باید جداگانه بررسی شود.