نگرانی‌ها از جانب واشنگتن: آینده مذاکرات هستهای با ایران ناروشن است
عضو هیأت مرگ در سخنان از پیش ضبط شده‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل آینده مذاکرات احیای برجام را در ابهام نگه داشت. چشم‌انداز مذاکرات وین رو به تیرگی گذاشته است.
حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه ایران در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار عبداللهیان حرف تازه‌ای نزد. وزیر خارجه ایران گفت:
«دولت جدید در حال مرور و مطالعه پرونده مذاکرات انجام شده است. نه اتلاف وقت می‌کند، نه رفتار غیر سازنده آمریکا را می‌پذیرید و نه کشور را معطل وعده‌های توخالی سابقه‌دار خواهد کرد.»
روز گذشته اما محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در مصاحبه با یک رسانه ژاپنی با صراحت اعلام کرده بود که تا وقتی همه تحریم‌ها علیه ایران لغو نشوند، دور هفتم مذاکرات وین برای احیای برجام برگزار نمی‌شود. در این فاصله ایران، هم به مقدار و هم به غنای اورانیوم غنی‌شده در تأسیسات هسته‌ای‌اش افزوده است. گفته می‌شود که زمان گریز هستهای ایران که در زمان روی کار آمدن بایدن سه ماه تخمین زده شده بود، به یک ماه کاهش یافته. اما معلوم نیست مبنای این گمانه‌زنی چیست.
یک مقام بلندپایه وزارت خارجه آمریکا که نام او اعلام نشده در مصاحبه با واشنگتن پست گفت:
«موضع ما این است که آماده‌ایم به مذاکرات هستهای بازگردیم، هرچند که زمانی می‌رسد که پیشرفت‌های هستهای ایران غیرقابل بازگشت است و در این‌صورت دیگر نمی‌توان برای احیای توافق به مذاکرات بازگشت.»
این مقام وزارت خارجه آمریکا در ادامه گفت:
«اگر به این نقطه برسیم، باید اقدامات و گزینه‌های بعدی را بررسی کنیم.»
تاریخ برگزاری دور هفتم مذاکرات وین در ابهام
ایران هنوز نماینده‌ای برای مذاکرات وین تعیین نکرده است. سید ابراهیم رئیسی، عضو هیأت مرگ بامداد چهارشنبه ۲۲ سپتامبر/ یکم مهر در بخشی از سخنانی کوتاه که از قبل ضبط شده و در مجمع عمومی سازمان ملل پخش شد گفت:
«سلاح اتمی هیچ جایگاهی در دکترین دفاعی و بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران ندارد. جمهوری اسلامی ایران گفت‌وگویی را مفید می‌داند که نتیجه آن لغو تحریم‌های ظالمانه باشد.»
رئیسی هیچ اشاره‌ای به تاریخ برگزاری دور هفتم مذاکرات وین نکرد. روز گذشته سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرده بود که مذاکرات وین در «هفته‌های آتی» برگزار می‌شود. رئیسی در بخش دیگری از سخنان کوتاهش خواهان لغو تحریم‌ها شد:
«ما خواستار اجرای حقوق بین‌الملل هستیم. همه طرف‌ها باید به توافق هستهای و قطعنامه سازمان ملل متحد در عمل پایبند بمانند. پانزده گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پایبندی ایران به تعهدات خود را تایید کرده است. اما آمریکا به تعهد خود که لغو تحریم‌هاست عمل نکرده است، نقض عهد کرده است، از برجام خارج شده است، تحریم‌های بسیار بیشتری را بر ملت من تحمیل کرده است.»
بخش بزرگی از سخنان عضو هیأت مرگ در مجمع عمومی سازمان ملل به انتقاد از سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا اختصاص داشت. در همان حال رئیس دولت سیزدهم تأکید کرد که ایران آماده «تعامل» با همه کشورهای منطقه است.
واهمه غرب: بازگشت به دور نخست مذاکرات وین در دور هفتم
وزارت خارجه آمریکا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده است که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا قصد ندارد در حاشیه برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد با حسین امیبر عبداللهیان، وزیر خارجه ایران دیدار و گفت‌وگو کند.
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران اوایل سپتامبر/ شهریور سال جاری در سفر به مسکو و پاریس در صدد بود همه طرف‌های مذاکرات با ایران را با هم هماهنگ و همسو کند. یک مقام وزارت خارجه آمریکا در مصاحبه با واشنگتن‌پست گفت:
«اگر هر چه زودتر طرف ایرانی سر میز مذاکرات برنگردد و یا موضعی سرسختانه اتخاذ کند، آنگاه می‌توان به این نتیجه رسید که آن‌ها می‌خواهند به برنامه هسته‌ای‌شان ادامه دهند.»
واشنگتن‌پست می‌نویسد طرف‌های غربی برجام از آن واهمه دارند که دولت سیزدهم دستاوردهای شش دور مذاکرات وین را نادیده بگیرد.
در این فاصله ایران ۲۶ شهریور با حمایت روسیه و چین به عضویت دائمی سازمان همکاری شانگهای درآمد که به‌عنوان نشانه‌ای از چرخش ایران به سمت شرق درک شد. رئیسی در انتهای سخنانش در مجمع عمومی سازمان ملل گفت:
«دوران جدیدی آغاز شده است.»
نظرها
نظری وجود ندارد.