رئيس مرکز ملی اقلیم: باوجود بارندگی‌ها معضل خشکسالی همچنان پابرجاست
بارش باران و برف در هفته‌‌های اخیر به وقوع سیل در برخی از مناطق ایران منجر شد. کارشناسان می‌گویند این بارش‌ها به معنی رفع معضل خشکسالی در ایران نیست و تنش‌آبی فراگیر در صدها شهر ایران را برطرف نکرده است.
عکس از مصطفی تقاضایی
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ایران یکشنبه ۳ بهمن در مصاحبه با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) هشدار داد به‌رغم بارندگی‌های اخیر، مسئله خشکسالی و کم‌آبی در ایران همچنان به قوت خود باقی‌ست. رئیس مرکز ملی اقلیم ایران گفت:
«در دو دهه اخیر خشکسالی‌ها به مراتب بیشتر از بارش نرمال و دوره تَرسالی بوده، با این وجود، برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است».
او افزود:
«با توجه به میزان برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی، حتی دریافت بارش در حد نرمال در کشور نیز به معنی تامین تمام آب مورد نیاز برای مصرف در سطح فعلی نیست و تامین آب مورد نیاز در سطح فعلی تا حد زیادی به تخلیه پیوسته سفره‌های زیرزمینی منجر می‌شود و حجم آب برداشتی بسیار بیش از حد مجاز یا توان اکولوژیک و تجدیدپذیری آبخوان‌ها است.»
به گفته این مقام مسئول میانگین بارندگی در ایران از ابتدای سال آبی جاری ۹۸,۳میلیمتر بوده است؛ رقمی که ایران را در شرایط فعلی از لحاظ میانگین بارش در محدوده نرمال قرار می‌دهد. احد وظیفه میانگین بارش تجمعی در پهنه ایران را نیز طی ماه اول زمستان ۵۸,۴ میلیمتر اعلام کرد که به تایید او این میزان ۷۷,۵ درصد بیشتر ازمیانگین بارش بلندمدت است. میزان بارندگی در ایران در هفته آخر دی‌ماه نیز۲۸,۶میلیمتر، یعنی ۲۳۹ درصد بیشتر از میانگین بارش بلندمدت در بازه زمانی مشابه ثبت شده است.
از نظر توزیع بارش وزنه به سمت استان‌های جنوبی تا جنوب شرقی کشور است و استان‌های شمال شرقی، غرب تا جنوب‌غرب ایران و دامنه‌های جنوبی البرز از جمله تهران و سمنان میزان باران و برف بین ۲۵ تا ۵۰ درصد کمتر از نرمال باریده است.
احد وظیفه در بخش دیگری از مصاحبه خود گفت:
«بارش‌های اخیر به شکل بی‌سابقه‌ای درتامین آب مورد نیاز استان‌های جنوبی موثر بوده است اما برنامه‌های سازگاری با کم آبی باید در سطح کشور در اولویت قرار گیرد و تمام برنامه‌های توسعه در سطح کشور مطابق با طرح‌های سازگاری با کم آبی طراحی شود.»
عباس کشاورز، مشاور وزیر جهاد کشاورزی نیز پیشتر گفته بود برنامه‌های سابق مشکل بی‌آبی را حل نمی‌کند و «۱۰ سال آینده کشور، دوران ریاضت آبی است و برای پایداری سرزمینی، باید سهم آب کشاورزی کاهش یابد.» به گفته این مقام مسئول کمبود آب در آب‌های زیرزمینی بسیار بیشتر از آب‌های جاری است.
به تایید علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو، در شرایط کنونی ۳۰۰ شهر ایران دچار تنش آبی‌اند و از این شهرها، ۱۰۰ شهر با تنش آبی شدید درگیرند.
یک کارشناس آب‌های زیر زمینی می‌گوید وزارت نیرو و دیگر دستگاه‌های دخیل، با نادیده گرفتن حق‌آبه محیط زیست، سهم عمده‌ای در بروز بحران آب‌های زیر زمینی دارند. ناصر خلقی، کارشناس ارشد آب‌های زیرزمینی و فعال محیط زیست در مصاحبه‌ای با خبرگزاری ایکنا گفت: «در تعیین حق‌آبه‌ها، طبق قانون اولویت با آب شرب، محیط زیست، مصارف کشاورزی و صنعت است؛ یعنی اول آب شرب، بعد محیط زیست و سپس کشاورزی و صنعت توأمان، اما آنچه مشاهده می‌کنیم اختصاص آب به مصارف شرب، کشاورزی، کشاورزی و کشاورزی و در نهایت صنعت است، آن هم در کشوری با بحران خشکسالی.»
او هم به مسئله کم‌آبی در ایران اشاره کرد و گفت بحث اهمیت تغییرات اقلیمی در دانشگاه‌ها متوقف شده و واقعیت کم‌آبی و چشم‌انداز اقلیمی ایران هنوز، به‌ویژه در شهرها، به عنوان یک معضل اجتماعی پذیرفته نشده است:
«اگر در کشور آرد کم شود و کمبود نان به وجود بیاید، این مسئله به یک معضل اجتماعی تبدیل می‌شود، اما هنوز در بسیاری از مناطق کشور مردم شیر آب خانه خود را باز می‌کنند و می‌گویند که آب هست. یعنی در بسیاری از مناطق شهری هنوز کم‌آبی به معضل اجتماعی تبدیل نشده است و مردم درک صحیحی از کم‌آبی ندارند، اما مردم مناطق روستایی و محروم به خوبی بی‌آبی را درک می‌کنند.»
بر طبق گزارش معاونت مطالعات زیربنایی مرکز بررسی‌های راهبردی مجلس، ایران در سال‌های اخیر یکی از شدیدترین دوره‌های تنش آبی را تجربه کرده است. تنش آبی یکی از اصلی‌ترین عوامل نارضایتی‌ها و اعتراضات صورت‌گرفته در شهرهای آبادان، خرمشهر، برازجان، کازرون، بوشهر، شهرهای مختلف استان اصفهان است.
نظرها
نظری وجود ندارد.