روزجهانی خرس‌های قطبی: تم امسال حفاظت از خرس‌های مادر و توله‌هایشان

روز ۲۷ فوریه (نهم اسفندماه) روز جهانی خرس‌های قطبی است. این روز مصادف با زمانی است که خرس‌های قطبی مادر و توله‌‌هایشان در لانه برای گرم شدن، پناه می‌گیرند. خرس‌های قطبی در زمان پناه گرفتن در لانه در طول زمستان بیش از هر زمانی آسیب‌پذیرند. با گرم شدن قطب این چالش برای بچه خرس‌های قطبی از گذشته مهم‌تر شده است. در شرایطی که انتظار می‌رود با ادامه روند گرمایش جهانی و تا سال ۲۱۰۰ جمعیت خرس‌های قطبی به صفر برسد، زندگی هر بچه خرس قطبی اهمیت ویژه‌ای دارد. تم امسال روز جهانی خرس‌های قطبی «چالش حفاظت از خرس مادر و توله خرس‌های قطبی است».

کارشناسان می‌گویند که برای حفاظت از جمعیت خرس‌های قطبی تمرکز بر دو موضوع ضروری است حفاظت از بچه خرس‌ها و مادران و نیز حل مشکل گرمایش اقلیمی. حدود ۴۰ درصد از جمعیت خرس‌های قطبی دریای بیفورت جنوبی بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ از بین رفتند که دلیل عمده آن مرگ توله‌ خرس‌های قطبی بود.

توله خرس‌ها زمانی که همراه با مادرشان برای گرم شدن در لانه پناه می‌گیرند در واقع مانند دیگر خرس‌ها به خواب زمستانی نمی‌روند، اما همچنان از ذخایر چربی خوب استفاده می‌کنند. لانه این خرس‌ها باید با ثبات و بدور از هر گونه دخالت و آزاری باشد تا بتوانند این روند را طی کنند.

اکنون دانشمندان مرکز بین المللی خرس قطبی و سازمان‌‌های شریک در سوالبار نروژ در حال تحقیق در این زمینه هستند و با استفاده از تکنولوژی‌های ردیابی روند استراحت زمستانی خرس‌های قطبی را زیر نظر دارند و ثبت می‌کنند. 

در مورد خرس‌های قطبی مادر و توله‌هایشان چه می‌دانیم؟

خرس‌های قطبی مادر طولانی‌ترین دوره پرهیز از غذا (fasting) را در میان تمام جانوران تجربه می‌کنند. جفت گیری خرس‌های قطبی در بهار صورت می‌گیرد و در دوران حاملگی در لانه خود که بلافاصله زیر خوارها برف دفن خواهد شد، پناه می‌گیرند. در تمام این دوران خرس قطبی مادر نه چیزی می‌خورد و نه چیزی می‌نوشد و از طریق چربی‌های بدنش روزگار را می‌گذراند.

اواخر پاییز یا اوایل زمستان بچه خرس‌ها بدنیا می‌آیند. معمولا در هر حاملگی خرس قطبی بین یک تا سه بچه خرس بی‌پناه و کوچک بدنیا می‌آورد و در همین لانه این توله خرس‌ها بین سه تا چهار ماه با مادر زندگی می‌کنند.

با ذوب یخ‌ها خرس مادر که هشت ماه هیچ جچیزی نخورده با توله‌هایش سر از برف بیرون می‌آورند و به جستجوی غذا می‌روند.

سرعت رشد توله خرس‌های قطبی حیرت انگیز است. توله خرس قطبی هنگام تولد حدود نیم کیلوگرم وزن دارد و  ظرف سه ماه به ۱۲ کیلو می‌رسد.

بچه خرس دو ساله نر به بزرگی مادرش است و نزدیک دویست کیلو وزن دارد.

ظرف دو سال این بچه خرس‌ها هر چیزی را که لازم است برای خرس قطبی بودن بدانند، یاد می‌گیرند. از یخ نوردی و مهاجرت گرفته تا شکار فک ریشدار ( که غذای اصلی خرس‌های قطبی است).

خرس‌‌های قطبی ماده تقریبا هر سه سال یکبار یک خانواده جدیدی را تشکیل می‌دهند. جفت گیری خرس‌های قطبی ماده از سن تقریبا ۵ سالگی آغاز می‌شود و هر سه سال یکبار حامله می‌شوند. این روند تا سن بیست سالگی می‌تواند ادامه یابد.

زیستگاه خرس‌های قطبی

بر اساس آمارهای صندوق جهانی حیات وحش حدود ۲۲ تا ۳۱ هزار خرس قطبی در جهان باقی مانده‌اند. این خرس‌های در قطب شمال و دریاهای یخی اطراف آن زندگی می کنند. حدود  ۱۹ منطقه به عنوان زیستگاه خرس‌های قطبی شناسایی شده وبین ۶۰ تا ۸۰ درصد آنها در کانادا هستند.

اگر روزگاری شکارچیان دشمن شماره یک خرس‌های قطبی بودند، امروز  تغییرات اقلیمی جای شکارچیان را گرفته است. همزمان با افزایش دمای کره زمین زیستگاه این حیوانات دستخوش تغییر شده و جمعیت‌ این گونه از حیوانات رو به کاهش است. صندوق جهانی حیات وحش تعداد خرس‌های قطبی در سراسر جهان را بین ۲۲ تا ۳۱ هزار قلاده تخمین می‌زند.