اعضای جدید ناتو؛ فنلاند امروز درخواست می‌دهد، سوئد به‌زودی

خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات‌ها و مقام‌های غربی نوشت که فنلاند روز پنج‌شنبه ۲۲ اردیبهشت/ ۱۲ مه قصد خود را برای پیوستن به ناتو به‌صورت رسمی اعلام کند. سوئد نیز همین کار را به‌زودی انجام خواهد داد. این دو کشور پیش از حمله روسیه به اوکراین تمایل گسترده‌ای برای عضویت در ناتو نداشتند ولی اقدام مسکو برای تجاوز نظامی به همسایه‌اش در جنوب، همسایگان غربی را هم با تشویش روبه‌رو کرد و ورق بازی را به نفع پیوستن به ناتو برگرداند.

پنج دیپلمات و مقام سیاسی به رویترز گفتند که متحدان ناتو انتظار دارند فنلاند و سوئد به‌سرعت و در کمتر از یک سال عضویت خود را دریافت کنند و راه برای افزایش حضور نیروهای این اتحاد نظامی در منطقه شمال اروپا هموار شود.

در شمال اروپا، نروژ، دانمارک و سه کشور بالتیک از قبل به ناتو پیوسته‌اند و اضافه شدن فنلاند و سوئد احتمالاً خشم مسکو را برمی‌انگیزد. روسیه گسترش ناتو را تهدیدی مستقیم برای امنیت خود می‌داند.

یکی از بهانه‌های ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، برای صدور فرمان حمله به اوکراین همین نگرانی از گسترش ناتو و ابراز تمایل اوکراین برای پیوستن به آن بود. مسکو بارها به فنلاند و سوئد هم نسبت به پیوستن به ناتو هشدار داده و آن را اقدامی با «عواقب جدی نظامی و سیاسی» دانسته است.

در فنلاند، تمایل به پیوستن به ناتو پیش از حمله روسیه در حدود ۲۰ درصد بود ولی اکنون اجماعی در افکار عمومی و مقام‌های سیاسی شکل گرفته که باید راهی برای تجاوز نظامی همسایه قدرتمندشان بیابند. ساولی نینیستو، رئیس‌جمهوری فنلاند روز چهارشنبه در پاسخ به این سؤال که آیا فنلاند با پیوستن به ناتو روسیه را تحریک می‌کند، گفت که پوتین مقصر است. نینیستو گفت: «پاسخ من این است که تو باعث این اتفاق شدی. به آینه نگاه کن.»

در خط مقدم نبرد، اوکراین روز چهارشنبه اعلام کرد که نیروهای روسیه را در شرق عقب رانده و جریان گاز را در مسیری که در قلمرو تحت کنترل روسیه قرار دارد، مسدود کرده است. حال علاوه بر ابهام در مورد واکنش احتمالی روسیه به اعلام رسمی درخواست پیوستن دو کشور همسایه‌اش به ناتو، شبح بحران انرژی نیز بر فراز اروپا در حرکت است.

از زمان آغاز جنگ در اوکراین این نخستین باری است که درگیری‌ها به‌صورت مستقیم بر انتقال گاز به اروپا تاثیر می‌گذارد.

اوکراین البته به صورت مستقیم اقدامش را در جهت فشار آوردن به اروپا ارزیابی نمی‌کند. مقام‌های کی‌یف می‌گویند روسیه می‌تواند نقصان ایجاد شده در خط لوله‌ای که از شرق می‌گذرد و تحت کنترل جدایی‌طلبان و متجاوزان روسی است را با تزریق بیشتر گاز به خط انتقال غربی جبران کند.

گازپروم اما می‌گوید این پیشنهاد از لحاظ فنی ناممکن است. در صورت تداوم کاهش عرضه، اروپا در خط مقدم بحران انرژی قرار خواهد گرفت. این ریدادها می‌تواند واردات گاز اروپا را تا یک‌سوم کاهش دهد. هنوز هیج برنامه فوری برای این کمبود ناگهانی و بزرگ وجود ندارد و واکنش اروپا به چنین رویدادی قابل پیش‌بینی نیست.

تلاش برای حمله به خطوط تدارکاتی

اما بر روی زمین و با کمک تجهیزات و تسلیحات جدیدی که به دست نیروهای نظامی اوکراین رسیده است، آن‌ها در تلاشند خطوط تدارکاتی ارتش روسیه را از شمال به شرق اوکراین به کنترل خود درآورند یا دست‌کم این خطوط تدارکاتی را در تیررس آتش توپخانه‌هایشان قرار دهند.

در جنوب، ارتش اوکراین بامداد پنجشنبه اعلام کرد که دو تانک و یک انبار مهمات را در منطقه خرسون تحت کنترل روسیه منهدم کرده است.

ویاچسلاو چاوس، فرماندار منطقه شمالی چرنیهیو، هم گفت که در شهر نووهرود-سیورسکی در اثر حملات هوایی روسیه به زیرساخت‌های حیاتی، ساختمان‌های اداری و خانه‌های شخصی تعدادی غیرنظامی کشته و زخمی شدند.

روسیه اقدامات خود در اوکراین را «عملیات ویژه» برای خلع سلاح اوکراین و محافظت از آن در برابر فاشیست‌ها می‌خواند. همچنین هدف قرار دادن غیرنظامیان را رد می‌کند.

اوکراین و غرب می گویند که ادعای فاشیستی بودن اوکراین، بی‌اساس است و این جنگ یک اقدام تجاوزکارانه است که در آن هزاران غیرنظامی کشته شده‌اند و شهرها و روستاها ویران شده‌اند.

مقام‌های کی‌یف می‌گویند در جنوب اوکراین، جایی که روسیه بخش‌هایی را تصرف کرده است، مسکو قصد دارد یک همه‌پرسی جعلی درباره استقلال یا الحاق برگزار کند تا اشغال خود را دائمی کند.

کرملین روز چهارشنبه اعلام کرد که تصمیم‌گیری در مورد اینکه ساکنان خرسون و دیگر مناطق می‌خواهند به روسیه بپیوندند یا خیر، با خود شهروندان این مناطق است.

نیروهای روسیه همچنین به بمباران کارخانه فولاد آزوفستال در بندر ماریوپل، آخرین سنگر مدافعان اوکراینی در این شهر، ادامه داده‌اند.

اوکراین می‌گوید به احتمال زیاد ده ها هزار نفر در ماریوپل کشته شده‌اند. مقامات اوکراینی می گویند بین ۱۵۰ هزار تا ۱۷۰هزار نفر از ۴۰۰ هزار ساکن شهر هنوز در میان ویرانه‌های تحت اشغال روسیه زندگی می‌کنند.