ابهام در مورد تمدید آتش‌بس در یمن

آتش‌بس شکننده میان دولت یمن با همراهی ائتلاف سعودی و شورشیان حوثی قرار است روز ۲ ژوئن، ۱۲ خرداد منقضی شود. سازمان‌های امدادی و دولت‌های غربی از طرف‌های متخاصم می‌خواهند آن را تمدید کنند.

یمن از زمانی که حوثی‌های متحد ایران در سال ۲۰۱۴، صنعا، پایتخت این کشور را به تصرف خود درآوردند، درگیر جنگ بوده است. دولت مورد حمایت سعودی از یمن فرار کرده و چندین سال است که مقر آن در ریاض است. مداخله نظامی به رهبری عربستان سعودی در حمایت از این دولت در سال ۲۰۱۵ آغاز شد.

به گفته سازمان ملل، این جنگ مرگبار باعث بدترین بحران انسانی در جهان شده است.

آتش بس دو ماهه در اوایل آوریل (ابتدای ماه رمضان) اجرایی شد که لحظه‌ای نادر از آرامش نسبی برای یمنی‌ها به شمار می‌رفت. سازمان ملل گفته است که آتش بس به میزان قابل توجهی از شدت درگیری‌ها در این کشور کاسته است.

اما با پایان یافتن آتش بس در دوم ژوئن، هنوز هیچ نشانه‌ای از پیشرفت در مذاکرات تحت حمایت سازمان ملل بین دولت و حوثی‌ها وجود ندارد.

حوثی‌ها گفته‌اند که در حال بررسی تمدید آتش بس هستند. با این حال، روز سه‌شنبه، ایالات متحده هشدار داد که مذاکرات با «مشکل» مواجه شده است و این می‌تواند تداوم کمک‌ها به میلیون‌ها نفر از یمنی‌های در معرض خطر را دوباره ناممکن کند.

لیندا توماس-گرینفیلد، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، گفت که بحث در مورد تمدید آتش بس «هنوز به پایان نرسیده است، اما به نظر می‌رسد که با کمی مشکل مواجه است».

یکی از موضوعات کلیدی در طول مذاکرات، پایان محاصره حوثی‌ها در تعز، سومین شهر بزرگ یمن است که عمدتاً تحت کنترل دولت مورد حمایت ریاض قرار دارد.

به رغم اینکه حوثی‌ها برای باز کردن مسیرهای ورود به تعز به‌عنوان بخش اصلی توافق‌نامه آتش‌بس توافق کرده‌اند اما این بند از توافقنامه در دوماه گذشته اجرا نشده است که خشم دولت و مردم محلی را برانگیخته است. در تعز اعتراضات متعددی برای رفع محاصره برگزار شده است.

ارتباط تعز از سال ۲۰۱۵ تا حد زیادی با سایر مناطق تحت کنترل دولت قطع شده است، به‌طوری که آذوقه‌ مورد نیاز ساکنانش از طریق یک جاده پر پیچ و خم از میان کوه‌ها وارد شهر می‌شود.

رئیس شورای رهبری ریاست جمهوری یمن روز سه شنبه در تماسی تلفنی با آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای آتش بس گفت‌وگو کرد. صبا، خبرگزاری رسمی دولت یمن، گزارش داد که او از گوترش خواست تا «فشار بر شبه‌نظامیان حوثی را برای پایبندی به تعهدات خود در قبال آتش‌بس، از جمله باز کردن راه‌های دسترسی به تعز، بیشتر کند».

در هفته‌های اخیر، هانس گراندبرگ، فرستاده سازمان ملل به یمن، تلاش‌ها را برای تمدید آتش‌بس تشدید کرده است. او روز دوشنبه در توییتی نوشت که تمدید آتش‌بس برای تثبیت وضعیت کنونی و فراهم کردن فضا برای حرکت به سوی یک راه‌حل سیاسی بسیار مهم است.

از جمله دستاورد‌های مهم آتش‌بس موقت در یمن در روز ۱۶ مه و زمانی رخ داد که پس از شش سال، اولین پرواز تجاری صنعا را با ۱۲۶ مسافر، از جمله بیماران بدحال به مقصد عمان ترک کرد. خبرگزاری‌ها گزارش دادند که از آن زمان، پنج پرواز دیگر از فرودگاه صنعا به پایتخت اردن انجام شده است. پرواز هفتم هم روز چهارشنبه عازم قاهره، پایتخت مصر شد که حداقل ۷۷ نفر را حمل می‌کرد.

حمل و نقل هوایی به پایتخت تحت کنترل شورشیان به‌دلیل محاصره عربستان سعودی از سال ۲۰۱۶ تا حد زیادی متوقف شده است، اما معافیت‌هایی برای پروازهای بشردوستانه وجود دارد که یک راه حیاتی کلیدی برای نجات بیماران در خطر است.

دستاورد دیگر این آتش‌بس، ورود تانکرهای سوخت‌رسان به بندر حدیده بود که در نتیجه آن کمبود سوخت در صنعا و جاهای دیگر این کشور را کاهش داد.

به گفته سازمان ملل، جنگ یمن بیش از ۱۵۰ هزار کشته داشته و میلیون‌ها غیرنظامی را آواره کرده است. جنگی که یمنی‌ها به نیابت از عربستان سعودی و ایران گرفتارش شده‌اند.