مطبوعات غبارگرفته کُردستان

«کلاً روزنامه و مجله خریدار نداره، مال تهران هم خیلی کم فروش می‌رود چه برسد به سنندج. راستش چیز خاصی نمی‌نویسند. همه‌اش حرفای تکراری است که خودمون بهتر از اونا بلدیم. الان مثلاً آب آشامیدن سنندج مشکل زیادی داره، ولی هیچ روزنامه و مجله‌ای جرات نمی‌کنه دلیل این معضل را صادقانه بیان کند.»

«به علت عدم درآمد کافی در نشریه، ناچارام تمام کارهای نشریه را خودم انجام دهم. راستش چاپ نشریه برایم درآمد آنچنانی ندارد که بخواهم صرف بخش‌های متعدد آن کنم.»

«در نبود منابع مالی نمی‌توانیم روزنامه‌نگار حرفه‌ای جذب کنیم. افراد حرفه‌ای درآمدشان از روزنامه‌نگاری است، وقتی نشریات نمی‌توانند هزینۀ سفر یک روزنامه‌نگار را برای تهیه گزارش تأمین کنند کاملاً طبیعی‌ست یا گزارشی چاپ نشود یا اگر چاپ شود، گزارشی پشت میزی باشد، یعنی نویسنده تنها با اتکا به نوشته‌های قبلی و از دور گزارشش را تنظیم کند، این هم می‌شود تکرار مکررات و جزئیات لازم گزارش میدانی را نخواهد داشت. حالا این بماند که اجازه نداریم هرچیزی را بنویسیم.»  

« مجموعه یارانه‌ای که تنها به چند نشریه استان تعلق می‌گیرد به اندازه یک نشریه محلی در استانی مانند اصفهان یا شیراز است. در استانی که بنیه اقتصادی ضعیفی دارد و حتی نمی‌توان دو کارخانۀ درست و حسابی در آن یافت، نمی‌تواند متحمل آگهی برای نشریات شود. بنابراین اقتصاد نشریه به شدت ضعیف می‌شود و تنها به یارانه‌های دولتی دل خودش می‌کند. متاسفانه شیوه اختصاص یارانۀ مطبوعات به شدت دارای مشکل است. وقتی نشریه به دلیل مشکل مالی از نظم انتشار برخودار نیست، یارانه‌اش را یا قطع می‌کنند یا کم می‌دهند. در واقع با دو سر مشکل روبرویم. از طرفی برای گرفتن یارانه و ادامه حیات نشریه باید مرتب چاپ شویم و از سوی دیگر، به دلیل موانع مالی نه می‌توانیم منظم چاپ شویم و نه کادری مجرب را به خدمت بگیریم. متاسفانه مشکل اقتصادی باعث شده تعدادی از بهترین نویسندگان و روزنامه‌نگاران استان دیگر در نشریات محلی قلم نزنند، چون نشریات قادر به تأمین هزینۀ آنها نبوداند خودشان یا قلمشان را به تهران کوچانده‌اند.»

« در کردستان بخش خصوصی بسیار ضعیف است و آن بخشی هم که فعال است اهتمامی به نشریات نمی‌دهد. ازاین‌رو نشریات به آگهی‌های دولتی وابسته می‌شوند. آن دسته از مطبوعاتی که برای بقا وابستگی کامل به آگهی‌های دولتی دارند خواسته و ناخواسته از اداراتی که به آنها آگهی دولتی می‌رسد انتقاد نمی‌کنند. بنابراین طبیعی ست به واسطۀ همین وابستگی، نشریات استان از رسالت اصلی‌شان که انتقاد و بازنمایی مشکلات مردم است دور شوند و نقشی در توسعه استان بازی نکنند.»

«مواردی مانند اختصاص ناعادلانۀ قدرت سیاسی، توسعۀ نابرابر اقتصادی، ضعف جامعۀ مدنی و عدم مجوز فعالیت به احزاب و سندیکاها، فضای بستۀ نقد را در استان کردستان بیشتر از مرکز تقویت کرده است. حتی اگر نشریۀ در استان از منابع مالی و مستقلی برخوردار باشد-که امکانش نیست- باز در نبود زیرساخت‌های توسعۀ سیاسی نمی‌تواند نشریه موفقی باشد. مطبوعات استان همیشه در معرض سانسور و حذف هستند. چراکه بیان واقعیت‌های سیاسی و بازنمایی نیازهای مردم همیشه درمقابل خواسته‌های دولت‌مردان مرکزنشین بوده. به‌نظر من سیاست‌های رسانه‌ای دولت کاملاً آگاهانه قصد تضعیف نشریات استان را دارد، نه تنها استان کردستان، بلکه هر استانی که به نوعی نمایندۀ پیرامون دربرابر مرکز کشور یعنی تهران محسوب می‌شود.»

«برچسپ محلی، واژه‌ای ست که نشریات استانی را ناخواسته چند درجه تقلیل می‌دهد. محلی یعنی مشکلی که در آن بازنمایی می‌شود به سطح کلان کشور مربوط نیست پس رسمیت چندانی ندارد و می‌توان پشت گوشش انداخت. البته این واژۀ محلی برای نشریات کُردی، درجه تقلیل را چندبرابر استان‌های دیگر هم می‌کند. پوشش خبری نشریات کُردی گاه در سطح کُردهای ساکن در محدودی جغرافیایی ایران نمی‌ماند و وجهۀ برون مرزی به خود می‌گیرد. ما در این نشریات به وضوح مواردی را شاهدیم که مثلاً دربارۀ کُردهای اقلیم کردستان عراق یا سوریه صحبت می‌شود، دقیقاً مثل نشریات مرکز. حتی در بسیاری موارد تحلیلی که نشریات کُردی از روابط سیاسی-اقتصادی منطقه ارائه می‌دهند واقع‌گرایانه‌تر از نشریات تهران است. نزدیکی به مرزهای اقلیم کردستان، هویت و دغدغه‌های مشترک، شناخت زبان و فرهنگ و... همه باعث می‌شود نشریات کُردزبان مسائل منطقه را بهتر از نشریات تهران بازنمایی کنند. با این حساب چرا باید محلی و دسته چندم تلقی شوند.»

«رسانه‌های مرکز همیشه توهم خودبرتربینی را به نسبت ما دارند، انگار هر تیتری آنها بزنند واقعی‌تر از تیتر ما است. درواقع این توهم خودبرتربینی، چاله‌ای‌ست که قدرت سیاسی مرکز برای مطبوعات پایتخت کنده. قدرت مرکزی با تراشیدن موانع اقتصادی و سیاسی برای نشریات خارج از تهران، می‌خواهد آنها را از رونق بیندازد و کمرنگشان کند-که متاسفانه موفق هم شده است. با کمرنگ شدن این نشریات، تنها منبع بازنمایی حقیقت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و غیره کشور تبدیل می‌شود به ‌مطبوعات تهران. وقتی محدودۀ نظارت کوچکتر می‌شود، نظارت ساده‌تر و دقیق‌تر هم می‌شود. در نتیجه زبان مطبوعات کشور همان زبان دولت‌مردان است! خنثی، هیجان‌آور، شادی بخش. بدون سرسوزن انتقاد.»