موج گرمایی بی‌سابقه در جهان ــ گوترش: بشر در معرض «خودکشی دسته‌جمعی» است

پیامدهای بحران اقلیمی ناشی از گرمایش زمین هر روز بیش از گذشته آشکار می‌شوند. هم‌اکنون آتش‌سوزی‌های طبیعی و موج‌های گرمایی بخش‌های زیادی از سیاره را گرفتار خود کرده است. در این شرایط آنتیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در ضمن نشستی اقلیمی در برلین هشدار داد که بشر به خاطر تغییرات اقلیمی ناشی از مداخله انسانی در طبیعت، با تهدید «خودکشی دسته‌جمعی» رویاروست.

گوترش دوشنبه ۱۸ ژوئیه / ۲۷ تیر به وزیران ۴۰ کشور که برای نشست «گفت‌و‌گوی اقلیمی پترسبرگ» در برلین گرد هم آمده بودند، چنین گفت:

جهانِ آتش‌ها

آتش‌سوزی‌های طبیعی در روزهای گذشته بخش‌هایی از اروپا و آمریکای شمالی و آفریقا را در بر گرفتند.

در پرتغال، روزنامه‌ کوریو دا مانیا، پر تیراژترین روزنامه پرتغال تیتر اول خود را با اشاره به آتش‌سوزی مهیب طبیعی در این کشور چنین زد: «هراس و استیصال».

در اسپانیا،‌ روزنامه ای بی سی با اشاره به آتش‌سوزی طبیعی در این کشور تیتر اولش را چنین برگزید: «هجوم کنترل‌ناپذیر آتش‌ها».

روزنامه ۲۴ساتا در کرواسی هم به عنوان تیتر اول با اشاره به آتش‌سوزی در ساحل زیبای دالماسی تنها یک کلمه نوشت: «جهنم».

در یونان در جزیره کرت بار دیگر آتش‌سوزی طبیعی مهیبی رخ داده است که تیتر اول روزنامه کاتیمرینی بود.

روزنامه ملیت ترکیه هم آتش‌سوزی طبیعی در این کشور را با این تیتر پوشش داد: «کابوس سرخ».

آتش‌سوزی در لیتون کانادا بیش از ۱۵۰۰ هکتار را فراگرفته و بنا به تیتر روزنامه ونکوئر سان «کنترل‌ناپذیر» است.

موج گرمایی بی‌سابقه

آتش‌سوزی‌های طبیعی در آستانه یک موج گرمایی بی‌سابقه رخ می‌دهند.

در اروپا، دما در کشوری همچون هلند سه‌شنبه تا ۳۸ درجه بالا خواهد رفت. در بریتانیا،‌ بخش‌هایی از کشور با دمای ۴۲ درجه مواجه خواهند شد. دمای هوای تهران و مشهد در ایران برای مثال نیز در هفته آتی بیش از ۳۷ درجه سلسیوس خواهد بود.

این‌ها تنها نمونه‌هایی از این گرمای بی‌سابقه هستند که تصویر آن را می‌توانید در توئیت زیر از یک کارشناس محیط زیست ایرانی ببینید:

این موج گرمایی پس از آن می‌آید که در ماه‌های اخیر موج گرمایی بی‌سابقه‌ای هند و آسیای جنوبی را در برگرفت.

به علاوه،‌ دمای دو قطب شمال و جنوب زمین در ماه مارس چنان بالا رفت که دانشمندان شگفت‌زده شدند: دمای قطب شمال ۳۰ درجه سلسیوس بالاتر از حد طبیعی آن بود و دمای قطب جنوب، ‌۴۰ درجه سلسیوس افزون‌تر.

بنا به پژوهش‌های اخیر، غلطت دی‌اکسید کربن، مهم‌ترین گاز گلخانه‌ای در جو، به ۴۲۱ بخش در میلیون رسیده و از هر زمان دیگری در تاریخ بشر بیشتر شده است. ۴,۱ میلیون سال قبل، وقتی قطب شمال پوشیده از جنگل بود و انسانی وجود نداشت، سطح دی اکسید کربن جو به این میزان می‌رسید.

با وجود این‌که دانشمندان پنل تغییرات اقلیمی سازمان ملل بارها گفته اند که برای محدودماندن گرمایش زمین تا سطح ۱,۵ درجه نسبت به پیش از انقلاب صنعتی، باید تا ۲۰۳۰ معادل ۴۵ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای در سطح جهان کاسته شود، این هدف به دلیل سیاست‌های دولت‌ها و شرکت‌های عظیم چندملیتی هنوز بعید به نظر می‌رسد.

شکاف عمیقی بین حرف دولت‌ها و شرکت‌ها با عمل آنها در زمینه اقدام اقلیمی وجود دارد. حکومت‌ها و ابرشرکت‌ها نوامبر گذشته در اجلاس ۲۶ اقلیمی ملل متحد وعده‌هایی دادند که افزایش متوسط دمای جهانی نسبت به سطح پیش از انقلاب صنعتی را اندکی زیر دو درجه نگه می‌دارد. اما سیاست‌ها و تمهیدهای واقعی تصویب‌شده و پیاده‌شده توسط حکومت‌ها و شرکت‌ها در بهترین حالت به ۲,۷ درجه افزایش دما و در بدترین حالت به ۳,۶ درجه افزایش دما خواهد انجامید.

اگر انتشار گازهای گلخانه‌ای با روند فعلی پیش برود و جهان به زودی از سطح ۱,۵ درجه افزایش دما بگذرد، پیامدهای وخیم تغییرات اقلیمی در زمان حیات اغلب ما ساکنان زمین هویدا خواهد شد و برخی همین حالا نمایان شده اند: خشکسالی، قحطی، مهاجرت‌های اقلیمی انبوه، بیابان‌زایی،‌ پدیده‌های اقلیمی حاد،‌ سیل، خسارت‌های اقتصادی، آتش‌سوزی‌های طبیعی گسترده و بسیاری موارد دیگر که به گفته سازمان ملل به «آپارتاید اقلیمی» ختم خواهد شد.