چراغ سبز به ازسرگیری صادرات غلات: روسیه و اوکراین قرارداد انتقال غله را امضاء کردند

مقام‌های روسیه و اوکراین روز جمعه ۳۱ تیر/۲۲ ژوئیه در مراسمی در دفتر کاخ دلمه‌باغچه استانبول و در حضور رجب‌طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه و آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل قرارداد انتقال غله را امضاء کردند.

به‌رغم امضای قرارداد، مقام‌های اوکراینی و روسی از ادای آداب مرسوم توافق از جمله دست دادن خودداری کردند. در فضایی که متاثر از دشمنی و بی‌اعتمادی عمیق ناشی از حمله تهاجم نظامی روسیه به اوکراین بود، پرچم‌ دو کشور هم در کنار یکدیگر قرار نگرفت تا پرچم سازمان ملل متحد بین آن‌ها فاصله‌‌ نمادین را حفظ کند.

طبق گزارش شبکه الجزیره مقام‌های اوکراین تا آخرین لحظه برای امضای این قرارداد از خود تردید نشان داده‌ و پس از امضاء نیز اعلام کرده‌اند که در توافق برای ازسرگیری صادرات غله از بندرهای دریای سیاه، سازمان ملل و ترکیه را طرف خود می‌دانند و با روسیه معامله نمی‌کنند.

کی‌یف به صراحت گفته این قرارداد، که از سوی اوکراین تلاشی برای احیای صادرات غله و نه هرگونه معامله با روسیه تلقی می‌شود، به کشتی‌های روسی اجازه دسترسی به آب‌های اوکراین را نمی‌دهد و به هیچ یک از مقام‌های روسی اجازه نخواهد داد در هیچ یک از بنادر اوکراین مستقر شوند. مقام‌های اوکراین همچنین خواهان حصول اطمینان‌اند از این‌که تفتیش کشتی‌ها که یکی از موارد اصلی مورد نظر روسیه در این توافق است، در آب‌های سرزمینی ترکیه انجام شود.

خبرگزاری روسی ریانووستی پیشتر به نقل از یک منبع دیپلماتیک اعلام کرده بود که خواسته‌های روسیه در مذاکرات غلات شامل رفع تحریم‌های غرب در حوزه «بیمه کشتیرانی، لجستیک، خدمات حمل و نقل و عملیات بانکی» است.

با این‌حال آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل از این توافق استقبال کرد و آن‌را «تسکینی» برای مردم جهان خواند.

دبیرکل سازمان ملل گفت که این توافق راه را برای صادرات حجم قابل توجهی از مواد غذایی از سه بندر کلیدی اوکراین؛ اودسا، چرنومورسک و یوژنی باز خواهد کرد. او افزود سازمان ملل یک مرکز هماهنگی برای نظارت بر اجرای توافق ایجاد خواهد کرد.

گوترش در استانبول گفت:

او همچنین از «تسهیل و پافشاری» ترکیه در کمک به میانجی‌گری برای حصول این توافق قدردانی کرد و گفت که نقش آنکارا «در تمام مراحل فرآیند توافق ضروری بوده است».

واکنش‌ها به توافق احیای صادرات غله از دریای سیاه

رجب طیب اردوغان، رئيس جمهوری ترکیه هم درباره قرارداد انتقال غله گفت این توافق از مواجه‌شدن میلیاردها نفر با خطر قحطی جلوگیری می‌کند و تورم جهانی قیمت مواد غذایی را کاهش می‌دهد.

اردوغان در مراسم امضای توافقنامه در استانبول گفت: ما با سازمان ملل کار فشرده ای انجام دادیم و با نمایندگان روسیه و اوکراین در تماس دائمی بودیم. به زودی جریان تازه‌ای از محموله غلات به‌راه می‌افتد و خیال همه را آسوده می‌کند.

در واکنش به امضای قرارداد انتقال غله، ایالات متحده آمریکا اعلام کرد روسیه را مسئول اجرای این توافق می‌داند. لیندا توماس گرینفیلد، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد گفت واشنگتن تلاش خواهد کرد تا روسیه را برای اجرای توافق حاصل شده در مورد ازسرگیری صادرات غلات اوکراین در دریای سیاه پاسخگو کند.

جیمز اوبراین، رئیس دفتر هماهنگی تحریم‌های وزارت خارجه ایالات متحده هم به خبرنگاران گفت واشنگتن همچنین از چین می‌خواهد ذخیره غلات را متوقف کند و به رفع نیازهای جهانی کمک‌ کند.

همزمان وزیر خارجه بریتانیا هم گفت لندن بر این‌که «اقدامات روسیه با اظهاراتش مطابقت داشته باشد» نظارت خواهد کرد.

جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا هم اعلام کرد گروه۷ (متشکل از هفت قدرت اقتصادی جهان) به‌دقت اجرای توافق انتقال غله را زیر نظر خواهد داشت تا اطمینان خاطر حاصل شود که این توافق «اوکراین را در معرض خطر حملات بیشتر روسیه قرار نمی دهد».

ترودو گفت:

قیمت‌ مواد غذایی در سطح جهان به‌طرز بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. روسیه و اوکراین از صادرکنندگان عمده غلات‌اند و علاوه بر این روسیه نیز انواع کود را تولید و به بازارهای بین‌المللی عرضه می‌‌کنند. از همین‌روی جنگ اوکراین امنیت غذایی در جهان را به خطر انداخته است. اوکراین برای صدور کالا به مشکل برخورده است و بسیاری از بنادر این کشور در سواحل جنوبی در محاصره قرار دارد و مسدود شده است. بر اساس داده‌های رسمی غلات تقریباً یک پنجم کل صادرات اوکراین را تشکیل می‌دهد.

یش از ۲۰ میلیون تن غلات اوکراین در سیلوهای بندر اودسا در دریای سیاه در انتظار صدور به بازارهای بین‌المللی هستند. بندر اودسا در محاصره نیروهای روسیه قرار دارد و کشتی‌های حامل غلات در دریا سرگردان شده‌اند.