فولاد مبارکه: فساد ۹۲ هزار میلیارد تومانی در قلب صنعت ایران

مجلس ایران در گزارش گزارش ۳۰۰‌صفحه‌ای تحقیق و تفحص خود از شرکت فولاد مبارکه اصفهان در فاصله سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰، خبر از ۹۲ هزار میلیارد تومان تخلف در این شرکت داده است. این تخلف‌ها شامل حیف و میل سرمایه‌ها و پرداخت هدیه و کمک به نهادهای حکومتی از جمله دستگاه اطلاعاتی، سپاه پاسداران و همچنین چهره‌های سیاسی است.

در نشست علنی ۲۵ مرداد مجلس، گزارش نهایی کمیسیون صنایع و معادن در مورد تحقیق و تفحص از عملکرد شرکت فولاد مبارکه اصفهان مورد بررسی قرار گرفت و نمایندگان با ۱۶۸ رأی موافق، ۱۳ رأی مخالف و چهار رأی ممتنع از مجموع ۲۱۲ آرای مأخوذه، با ارجاع گزارش تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه اصفهان به قوه قضائیه موافقت کردند.

در این گزارش فهرست مفصلی از پرداخت‌های شرکت فولاد مبارکه به نهادهایی چون سپاه پاسداران، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و دفاتر امامان جمعه ارائه شده است.

شرکت فولاد مبارکه در واکنش به این گزارش اعلام کرده اظهارنظر قطعی درباره کلیه ادعاهای مطروحه در گزارش منوط به رسیدگی و صدور رای قطعی از مرجع قضایی است. در واکنش اما محمود گودرزی، ‌مدیر عامل بورس اوراق بهادار تهران، ‌روز شنبه ۲۹ مرداد اعلام کرد که نماد معاملاتی فولاد در بورس تعلیق شده و تا شفاف‌سازی اطلاعات این شرکت، نماد بازگشایی نمی‌شود.

نام‌های مطرح شده در این گزارش اغلب به دولت قبلی نزدیک به اصلاح‌طلبان برمی‌گردند. بر اساس این گزارش اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی، محمد نهاوندیان و محمود واعظی، روسای دفتر رئیس‌جمهوری در دولت اول و دوم روحانی، به اعمال نفوذ در این شرکت و ایجاد تغییر در اعضای هیأت مدیره متهم شده‌اند.

طبق این گزارش شرکت فولاد مبارکه اقدام به عقد قرارداد با اشخاص یا مجموعه‌های وابسته به افراد پر نفوذ سیاسی و اجتماعی از جمله همسر محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری وقت، عباس آخوندی، وزیر اسبق راه و شهرسازی و قدرت‌الله نوروزی، شهردار سابق اصفهان کرده است.

همچنین شرکت فولاد مبارکه، قرارداد نشریه‌ای با تیراژ ۵۰۰ نسخه با مینو هوشمندپور امضا کرده که مبلغ آن برای سال گذشته دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان بوده است.

این گزارش هوشمندپور را «فرد پوششی» و نزدیک به محمد عطریانفر، عضو حزب کارگزاران سازندگی معرفی کرده است.

در گزارش مجلس اما فولاد مبارکه به پول‌پاشی در سطح «رسانه‌های خاص» و توئیتر و تلگرام و پرداخت هدیه به افراد حقیقی هم متهم شده است.

 بر اساس این گزارش، مشخص شده فولاد مبارکه برای ممانعت از تحقیق و تفحص مجلس حدود نیم‌میلیارد تومان به حساب‌های توییتری پول داده تا جریان‌سازی کنند و سهم صداوسیما از این تبلیغات، حدود ۲۲ میلیارد تومان بوده است. 

بر اساس گزارش خبر‌آنلاین، به نقل از داده‌های ارائه‌شده از سوی مجلس، فولاد مبارکه یک‌میلیارد‌ و ۴۴٠ میلیون تومان در وجه دفاتر ائمه جمعه و همچنین ستاد اقامه نماز جمعه پرداخت کرده است. همچنین ٩۵٠ میلیون تومان در وجه حوزه علمیه، بنیاد غدیر و ساخت مسجد پرداخت کرده و البته ١۴٧ میلیارد تومان از پول فولاد مبارکه برای تأسیس یک شرکت هواپیمایی شخصی هزینه شده است. 

یکی از بخش‌های مهم تخلفات فولاد مبارکه، بخش مربوط به تولید و فروش محصولات است. ارزش ریالی تخلفات در این حوزه ۵۷ هزار و ۷۶۹ میلیارد تومان برآورد شده است. بخش عمده تخلفات این حوزه مربوط به تفاوت حاصل از تفاوت مابین قیمت فروش فولاد مبارکه اصفهان با بازار است. در این بخش نزدیک به ۵۴هزار میلیارد تومان تخلف برآورد شده است. ایجاد رانت نزدیک به سه‌هزار میلیارد تومانی از دیگر بخش‌های تخلفات این حوزه است.

گزارش تخلف نشان می‌دهد که فولاد مبارکه، محصولات فولادی خود را به شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا مازاد بر نیاز و بدون تناسب با تولید خودرو آن هم با قیمت پایین‌تر فروخته است. بر اساس صورت‌های مالی حسابرسی‌شده، شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا به علت مازاد بر نیاز ورق خریداری‌شده، این محصول مازاد را در بازار فروخته‌اند.

تخلف ۲۶ هزار میلیارد تومانی در قرارداد‌ها

درمورد نحوه انعقاد قرارداد و انتخاب اشخاص طرف قرارداد، عمده قرارداد‌ها از طریق اخذ استعلام یا ترک تشریفات منعقد شده است، به‌عنوان نمونه از سال ۱۳۹۷ تا مهرماه ۱۴۰۰ مجموعا ۱۵ هزار و ۵۵۰ فقره سفارش خرید در شرکت فولاد صورت پذیرفته که ۷۳ درصد از لحاظ قیمت به‌صورت ترک تشریفات انجام شده است.

یکی دیگر از بخش‌های تخلفات فولادمبارکه، تخلفات مربوط به ارتباطات و نیروی انسانی است. به‌کارگیری مدیران غیرمرتبط و عدم توجه به نظام شایستگی لازم برای مشاغل، اولویت ملاحظات سیاسی و ترجیح ارتباطات شخصی، پرداخت‌های غیرمتعارف، دور زدن فرآیند‌های قانونی استخدام و... ازجمله موارد سوءمدیریت در این حوزه گزارش شده است. طبق گزارش تحقیق و تفحص، مدیرعامل فولادمبارکه (حمیدرضا عظیمیان) مبتنی‌بر اظهارنظر صریح دستگاه‌های مسئول نظارتی بازنشسته بوده و اعاده به‌کار وی پس از انتصاب و فاقد وجه قانونی بوده است.

همچنین بیش از ۲۰۰ نفر از بازنشستگان طی این مدت در فولادمبارکه به‌کار گرفته شده‌اند. سپردن اغلب کرسی‌های هیات‌مدیره شرکت‌های تابعه و سرمایه‌پذیر به افراد معرفی‌شده از طرف مسئولان دولتی و برخی نمایندگان مجلس، رویه مدیرعامل وقت فولادمبارکه بوده است.

مبلغ قرارداد مدیر روابط‌ عمومی شرکت که از تاریخ ۲۰ بهمن ۹۹ در این شرکت منصوب شده، برای یک سال ۵۸۰ میلیون تومان (ماهی بیش از ۴۸ میلیون تومان) بوده که البته برای ۶ ماه و ۱۰ روز حدود ۴۶۸ میلیون تومان (بابت حقوق، مزایا، ماموریت و پاداش) دریافتی داشته است. به‌عبارتی وی به ازای هر ماه، حدود ۷۶ میلیون تومان حقوق دریافت کرده است.

مجموع پرداختی‌های صورت‌گرفته به مدیرعامل تا پایان شهریور۱۴۰۰، جمعا مبلغ سه میلیارد و ۵۹ میلیون تومان بوده است. علاوه‌بر آن، مبلغ ۲۱۶ میلیون تومان بابت ماموریت خارجی بوده است. از کل مبالغ مذکور حدود ۸۳۱ میلیون تومان آن پاداش بوده است. علاوه‌بر آن، مبلغ ۳۱ میلیون و ۶۰۰ هزارتومان نیز به‌عنوان سکه بهار آزادی دریافت کرده است.

یکی از بخش‌های دیگر در تخلفات فولادمبارکه، پرداخت غیرقانونی به اعضای غیرموظف هیات‌مدیره است. ازجمله این افراد، اسرافیل احمدیه است. او رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان بوده است. قرارداد اولیه ایشان از تاریخ اول دی‌ماه ۹۸ تا ۲۹ اسفند ۹۹ تحت‌عنوان مشاوره به فولاد و با مبلغ ۲۲۵ میلیون تومان با شرکت فنی‌ومهندسی فولادمبارکه منعقد شده و درحالی‌که قرارداد به پایان نرسیده (چهار ماه بعد) قرارداد دیگری منعقد شد که شروع آن از تاریخ اول اردیبهشت ۹۹ تا پایان اسفند ۹۹ برای مدت ۱۱ماه با مبلغ ۳۸۸ میلیون تومان بوده که ۱۱ ماه آن با قرارداد قبلی همپوشانی دارد.

همچنین مهدی تاج رئیس سابق فدراسیون فوتبال و از گزینه های فعلی ریاست همین فدراسیون از اعاده به خدمت غیرقانونی در شرکت فولاد مبارکه اصفهان بیش از ۹۰۰ میلیون تومان به جیب زده است.