اولین جلسه دادگاه تجدیدنظر حمید نوری؛ اعتراضات متهم نظم جلسه را به هم زد

روند برگزاری دادگاه تجدیدنظر حمید نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت و متهم به مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در ایران در تابستان سال ۱۳۶۷ که در دادگاه بدوی به حبس ابد محکوم شد، از روز چهارشنبه ۲۱ دی در دادگاه سوآ در استکهلم آغاز شد. این دادگاه در حال حاضر برای ۱۳ جلسه برنامه‌ریزی شده و آخرین جلسه آن (بر اساس برنامه فعلی) روز ۱۹ ژوئن سال ۲۰۲۳ خواهد بود.

جلسات دادگاه در ماه ژانویه به شکل علنی برگزار می‌شود و در آن دادستان‌ها و وکیلان مدافع، اسناد و مدارک خود را ارائه می‌کنند.

در آغاز این جلسه، توماس بودستروم، وکیل مدافع حمید نوری، در سخنان خود از دادگاه خواست حمید نوری را تبرئه کند یا مجازات او را کاهش دهد.

در اولین جلسه دادگاه اما حمید نوری از آغاز جلسه مانع جلو رفتن روند دادرسی شد و از توماس گرین، رئیس دادگاه خواست تا به او اجازه صحبت بدهد.

او در حالی صحبت‌های خود را مطرح کرد که رئیس دادگاه گفت تا به حال به هیچ متهمی اجازه نداده است در آغاز جلسه صحبت کند.

نوری در جلسه امروز به صورت مرتب موضوع منتقل نشدن به بند عمومی، نداشتن ملاقات با خانواده و افزون بر آن، عدم معاینه چشم‌پزشکی را مطرح کرد. او از رئیس دادگاه خواست تا «قول بدهد» که مشکلات او را حل می‌کند.

او همچنین از توماس گرین، رئیس دادگاه خواست با برگزاری «دادگاه فرمایشی» موافقت نکند.

پیش از این هم سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی و هم مجید نوری، پسر حمید نوری، مدعی «اعمال انواع شکنجه‌ها و عدم برخورداری از حقوق‌ اولیه یک متهم» برای این مقام امنیتی و قضایی سابق شده بودند.

مجید نوری مناسب نبودن عینک پدرش در زندان و قطع ارائه چای به او را از مصادیق شکنجه خوانده بود.

به دنبال اظهارات حمید نوری در دادگاه تجدیدنظر، رئیس دادگاه اعلام کرد موضوعات مورد اشاره حمید نوری ربطی به دادگاه ندارد و او باید به وسیله وکیلانش این مسائل را با مقام‌های زندان در میان بگذارد.

نوری اما خواستار متوقف شدن جلسه به دلیل «حال بد»ش شد و مکررا از رئیس دادگاه خواست تا تنفس اعلام کند. پس از آن‌که او با وجود اخطارهای مکرر ساکت نشد، رئیس دادگاه او را از سالن اخراج کرد. به این ترتیب مأموران محافظ نوری را به سالن مجاور دادگاه منتقل کردند تا از آنجا روند دادگاه را پیگیری کند.

این اتفاق پس از اعلام یک نوبت تنفس، بار دیگر هم تکرار شد و نوری حتی با وکیلان خود نیز درگیر شد. او خطاب به وکیلانش گفت که اگر از دادگاه اخراج شود، آنان نباید از او دفاع کنند.

پس از این وقفه‌ها، دادگاه با صحبت‌های دادستان ادامه یافت. او بار دیگر روند طرح دادخواست را با رویکردی تاریخی آغاز کرد و به وقایع ایران از زمان پیش از کودتای ۲۸ مرداد، برآمدن روح‌الله خمینی و فعالیت‌های گروه‌های مخالف حکومت پهلوی آغاز کرد.

اما اتهاماتی که دادیار سابق زندان گوهردشت را در دادگاه بدوی با حکم سنگین حبس ابد مواجه کرد «جنایت جنگی» و «قتل عمد» بود.

او علاوه بر این حکم، به پرداخت غرامت به خانواده جان‌باختگان و زندانیان سیاسی سال ۶۷ محکوم شده است و بر اساس رای دادگاه، پس پایان دوران حبس از کشور سوئد اخراج می‌شود.

حمید نوری ۱۸ آبان ۹۸ به فرودگاه استکهلم رسید و بلافاصله دستگیر شد اما همه وقایع مربوط به اعدام‌های سال ۶۷ و همچنین اتهام‌ها علیه خود را «نمایشنامه» و «داستان سرتاسر خیالی، توهمی و پوشالی، جعلی و غیرمستند» خواند.

دادگاهی شدن حمید نوری اولین مورد از محاکمه یک فرد به اتهام دست داشتن در اعدام‌های دسته‌جمعی سال ۱۳۶۷ است.

همچنین این اولین بار است که یک کارگزار قوه قضاییه جمهوری اسلامی، به اتهام مشارکت در اعدام‌ها، در یک کشور خارجی محاکمه می‌شود.