واکنش بازار ارز به نشست ارزی دولت و مجلس: دلار وارد کانال ۵۵ هزار تومان شد

روز شنبه ششم اسفندماه، مجلس شورای اسلامی یک نشست غیرعلنی با دولت برگزار کرد. موضوع نشست، بررسی وضعیت بازار ارز بود. از طرف دولت، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و محمد مخبر، معاون اول دولت رئیس شرکت کردند.

ساعتی پس از پایان این نشست غیر علنی، تداوم رشد قیمت‌ها در بازار ارز شتاب بیشتری گرفت و دلار برای نخستین بار قیمت ۵۵ هزار تومان را هم فتح کرد.

دولت می‌گوید این نرخ‌ها غیرواقعی است و نرخ حقیقی رقمی به مراتب کمتر است. از نختسن بحران ارزی در نتیجه تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۹، دولت و روسای کل بانک مرکزی همراه همین روایت را تکرار کرده‌اند ولی بازار راه خود را رفته است. غیرواقعی اعلام کردن نرخ بازار آزاد را نخستین بار محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی در زمان بحران ارزی ۸۹ بیان کرد. در آن زمان قیمت دلار از ۱۲۰۰ تومان به دو هزار تومان رسیده بود.

حال ۱۳ سال بعد از آن روز، دلار در بازار آزاد از ۵۵ هزار تومان هم عبور کرده است. در زمان تنظیم این گزارش هر دلار آمریکا ۵۵۲۵۰ تومان و هر یورو ۵۸۴۷۵ تومان معامله می‌شد. پیش از آغاز نشست غیرعلنی مجلس در صبح شنبه، قیمت دلار هزار تومان ارزانتر بود.

احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد دولت رئیسی که امروز قرار بود از برنامه‌های بنیادین وزارتخانه‌اش برای مثبت شدن تراز درآمد به مصارف ارزی بگوید و دل نمایندگان مجلس انقلابی را قرص کند، در مقابل از «کشف توطئه امنیتی» در بازار ارز خبر داد و گفت: «پشت پرده اختلالات بازار ارزی شناسایی شده و به زودی نهادهای امنیتی و اطلاعاتی و قضایی تکلیف این افراد را مشخص خواهند کرد.»

در موج‌های جهشی پیشین دلار هم مقام‌های جمهوری اسلامی از وجود یک شبکه امنیتی برای افزایش قیمت دلار و طلا خبر داده بودند. حتی در بحران ارزی ناشی از خروج دولت آمریکا از برجام، وحید مظلومین به عنوان سلطان سکه به دادگاه کشیده و نهایتا اعدام شد. مظلومین از کسانی بود که به نیابت از بانک مرکزی، ارز و طلا به بازار غیررسمی تزریق می‌کرد تا قیمت‌ها تعادلی باقی بماند.

حال به نظر می‌رسد برنامه دولت کنونی نیز همین قربانی کردن افرادی است که مستقیم و یا غیرمستقیم در بازار ارز آزاد فعال هستند.

محمدرضا میرتاج الدینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس که در نشست روز شنبه شرکت داشت در روایتش از این جلسه به تسنیم گفت که «معاون اول رئیس جمهور اظهار داشت که در ابتدای دولت سیزدهم مشکلاتی وجود داشته که به مرور زمان این مشکلات در حال کاهش یافتن است و به زودی در بازار ارز نیز شاهد حل مشکل و ثبات خواهیم بود.»

روایت این نماینده مجلس از صحبت‌های عالی‌ترین مقام بانک مرکزی هم چنین است: «رئیس کل بانک مرکزی بیان داشت که با ایجاد سامانه واحد ارز و طلا قیمت واقعی دلار نیز در آن سامانه درج شده است و آن قیمت‌هایی که در فضای مجازی و در جاهای دیگر وجود دارد غیر واقعی است.»

محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی هم در روایتش از این نشست تاکید کرد که «با هماهنگی شکل گرفته و اقدامات و حرکت‌های دولت بر این مشکل فائق خواهیم آمد.»

به جز این عبارات کلی، نه نمایندگان مجلس و رئیس آن و نه اعضای دولت، راهکاری برای کسری منابع ارزی در نتیجه تحریم‌هایی که عمدتا به دلیل برنامه هسته‌ای اعمال شده‌اند، ارائه نکردند.

بازار آزاد ارز در روزهای گذشته تلاطمی به مراتب شدید‌تر از قبل داشته است. آمریکا می‌گوید به دنبال کور کردن منافذ دور زدن تحریم‌های ایران است. ماه میلادی گذشته وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که مذاکراتی با چین بر سر رعایت تحریم‌های هسته‌ای ایران انجام خواهد داد.

همزمان، آمریکا نظارت بر بازار ارز عراق را هم تشدید کرده است. عراق در سال‌های گذشته یکی از منابع اصلی تأمین اسکناس دلار و یورو برای بازار ایران بوده است.

تشدید فشارهای آمریکا و فقدان چشم‌اندازی برای کاهش تنش سیاسی میان جمهوری اسلامی و جهان، فعلا بازار ارز و طلا در ایران را به کشتی بی‌سکانی در دریایی پرتلاطم بدل کرده است.