نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور: پیامدهای تعصبات مذهبی برای انسان و اجتماع در رمانی از انیسا دهقانی

انیسا دهقانی که با رمان «قطار چهارشنبه‌ها» در نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور حضور دارد، می‌‌گوید مهم‌ترین درونمایه این اثر رادیکالیسم مذهبی و پیامدهای اجتماعی آن است.

هفتمین نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور از ۴ مه تا ۶ ژوئن در شهرهای مختلف اروپای مرکزی و در تورنتو کانادا و لس‌آنجلس آمریکا برگزار می‌شود. یک نمایشگاه متفاوت که کتاب را به محل سکونت ایرانیان دور از وطن در چهارگوشه جهان می‌برد.

در هفتمین نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور نخستین رمان انیسا دهقانی در غرفه نشر ناکجا نیز عرضه می‌شود. این رمانِ پنج صدایی، روایت یک خانواده‌ی بهایی در ایران پس از انقلاب ۵۷ تا زمان حال است که در آن چهار عضو خانواده و یک بازجوی جمهوری اسلامی هر یک مستقل از دیگری روایت خود از حوادث را بیان می‌کنند به نحوی که خواننده به فضای پرپیچ و خم درون ذهن و روان این شخصیت‌ها فراخوانده می‌شود تا داستان رادیکالیسم مذهبی و اثرات آن بر روان انسان را از زوایای دید مختلف را لمس کند: پدر خانواده که در زمان انقلاب زندان بوده و شکنجه شده، مادر که شغلش به شدت تحت تاثیر حملات بر بهاییان قرار گرفته، دختر که به زندان افتاده و پسر که برای ادامه تحصیل و زندگی آرام‌تر ایران را ترک کرده، و بازجویی که طبق اعتقادش عمل کرده است. با انیسا درباره این رمان گفت‌و گو کرده‌ایم:

 انیسا دهقانی در این مصاحبه می‌‌گوید مهم‌ترین درونمایه نخستین رمان او رادیکالیسم مذهبی و پیامدهای خانوادگی و اجتماعی آن است. این اثر در ایران، زیر سقف سانسور غیرقابل انتشار است. به گفته انیسا زبان عاطفی او همچنان زبان فارسی‌ست اما در آینده قصد دارد آثاری هم به زبان انگلیسی بنویسد و منتشر کند.  

انیسا دهقانی، زاده و بزرگ شده‌ی اصفهان است. تحصیلات دانشگاهی خود را، به دلیل محرومیت از ورود به دانشگاه‌های ایران، در دانشگاه زیرزمینی بیهه، متعلق به بهاییان ایران تا مقطع کارشناسی ارشد دنبال کرد و پس از چندین سال زندگی در تهران‌ عاقبت در مشهد بازداشت شد و به انفرادی و زندان افتاد. پس از آزادی از زندان وکیل‌آباد مشهد، ایران را ترک کرد و در آنکارا دکترای خود را در رشته‌ی نوروساینس ادامه داد و پس از فارغ‌التحصیلی به عنوان پژوهشگر در دانشگاه لیدن، هلند به کار مشغول شد. او هم‌اکنون پژوهشگر علوم اعصاب در دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد در بوستن است. داستان‌های نخست را در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ در تهران و اصفهان نوشت و در ۲۰۱۹ نخستین مجموعه داستان کوتاه و نیمه بلند با عنوان «اگر درِخانه‌ام دو تا کلید داشت» را توسط نشر ناکجا در پاریس به چاپ رساند که در ۲۰۲۱ به چاپ دوم رسید. این داستان‌ها بیشتر در سبک‌های رئال و رئالیسم جادویی نوشته شده‌اند و به مفاهیم انسانی و اگزیستانسیالیستی در زندگی روزمره‌ی انسان‌ها مربوط‌اند.