پراید استانبول: پناهنده ایرانی در خطر اخراج از ترکیه
رامتین شهرزاد ــ الیاس، پناهجوی ایرانی پس از شرکت در پراید استانبول بازداشت شد و حالا در خطر اخراج از ترکیه قرار دارد. اگر او به ایران اخراج شود، جان او در خطر خواهد بود.
رامتین شهرزاد
تصویری از جلسه مطبوعاتی در استانبول با حضور خانواده الیاس، پناهجوی ایرانی که در خطر اخراج از ترکیه قرار دارد.
چهار تیر ۱۴۰۲، شهر استانبول، بزرگ‌ترین شهر ترکیه شاهد راهپیمایی اعتراضی سالانه جامعه کوئیر این کشور بود که در آن دست‌کم ۹۳ نفر بازداشت شدند. پراید استانبول تا حوالی یک دهه پیش با مجوز شهرداری برگزار می‌شد. اما در سال‌های اخیر، اجازه این راهپیمایی داده نمی‌شود و ماموران پلیس به شرکت‌کنندگان در این راهپیمایی یوریش می‌برند و آنها را بازداشت می‌کنند.
پنج نفر از ۹۳ بازداشتی راهپیمایی پراید استانبول، پناهجو و مهاجرانی از کشورهای لیبی، روسیه، استرالیا، پرتغال و ایران هستند. رنگالری، یک وبسایت جامعه کوئیر ایران نوشت این پنج نفر «بر اساس اطلاعات موجود، در جهت بازگردانده شدن به کشورهای مبدا به مراکز دیپورت منتقل شده‌اند».
یک نفر ایرانی با نام الیاس، به کمپ دیپورت در استان اورفا منتقل شده است. در روز پنجشنبه، هشت تیر ماه، نشستی مطبوعاتی در مرکز حقوق بشر استانبول برگزار شد و کنشگران جامعه مدنی متشکل از کمیته برگزاری هفته پراید استانبول و جامعه وکلای انجمن آزادی در مورد وضعیت این فرد با رسانه‌ها صحبت کردند.
رنگالری نوشت الیاس که «به همراه خانواده‌ی پناهجوی خود از سال ۲۰۱۳ در ترکیه ساکن است، برخلاف قوانین بین‌المللی، در طول بازداشت اجازه‌ی برقراری تماس با خانواده و وکیل خود را نداشته است و به گفته‌ی وکیل پرونده، او تحت شکنجه قرار گرفته و در خطر دیپورت به ایران است.»
مادر الیاس در این جلسه گفت: الیاس قبل از اعزام به مرکز دیپورت اورفا با ما تماس گرفت. ۱۷ ساعت به او آب و غذا نداده بودند و گفت با او بدرفتاری شده است. ما نگران وضعیتش هستیم و از همه‌ی شما کمک می‌خواهیم. هر کاری از دستم بربیاید برای وضعیت فرزندم انجام خواهم داد. من نه تنها نگران او، بلکه نگران وضعیت همه‌ی کسانی هستم که در این مرکز نگهداری می‌شوند.
وقتی قانون ساکت است اما پلیس آتش به اختیار
زمانی پراید جامعه کوئیر در شهر استانبول، بزرگ‌ترین نمونه این راهپیمایی اعتراضی در جهان اسلام بود. به تدریج اما دولت ترکیه راه را برای حضور مردم در این راهپیمایی بست. شهرداری‌های شهرهای بزرگ ترکیه، سال‌هاست که دیگر به پراید مجوز برگزاری نمی‌دهند. بااین‌حال، امسال از آنکارا تا استانبول تا ازمیر، جوانان این کشور به خیابان‌ها آمدند تا حضور خود در جامعه را فریاد بزنند.
در ترکیه از ۱۸۵۸ میلادی، وقتی امپراتوری وقت عثمانی قانون مجازات را تصحیح کرد، دیگر مجازاتی برای روابط خارج از ازدواج مانند رابطه همجنس‌گرایانه یا سادامی (sodomy در دیدگاه قرون وسطایی، به هر رابطه خارج از رابطه آلت تناسلی مرد با زن گفته می‌شود. مانند خودارضایی، رابطه دهانی یا مقعدی و تفاوتی بین رابطه با همجنس یا با غیرهمجنس در این کلام نیست) وضع نکرد.
قوانین فعلی ترکیه نسبت به حضور افراد کوئیر در جامعه سکوت اختیار کرده است و پلیس همچنان با خشونت تمام با افراد این جامعه برخورد می‌کند. خشونتی که در کلام دولت این کشور، به خصوص رجب طیب اردوغان موج می‌زند.
در ترکیه، افراد جامعه کوییر دیگر کشورها مانند ایران و برابر کنوانسیون ژنو از ۱۹۵۱ می‌توانند درخواست پناهندگی بدهند. از ۱۹۸۸ این کشور اجازه فرآیند «تصدیق جنسیت» (که در فضای اداری داخل ایران به اشتباه «تغییر جنسیت» هم خوانده می‌شود) را به افراد ترنس می‌دهد.
پیش‌تر، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد مدیریت پناهجویان و پناهندگان در ترکیه را در دست داشت اما دولت اردوغان با تغییر قوانین این کشور، دولت را مسئول پناهجویان کرد. حالا دیگر مقامات دولت ترکیه‌اند که تایید می‌کنند چه کسی پناهنده است و چه کسی نیست. آنها همچنین دست باز در اخراج (دیپورت) پناهندگان و پناهجویان دارند.
عموما ارتکاب یک جرم می‌تواند راه را به اخراج پناهجو باز کند. در مورد الیاس، جرم او حضور در راهپیمایی اعتراض پراید است.
کائوس جی‌ال، از سازمان‌های کوئیر ترکیه می‌گوید یکی از پنج نفری که ترک نیستند و در پراید استانبول بازداشت شده‌اند، پایی مجروح دارد و پلیس اجازه درمان به او نداده است.
این سازمان می‌گوید الیاس اگر به ایران اخراج شود، در خطر اعدام قرار می‌گیرد:
ما می‌دانیم که دوست ایرانی ما برابر قوانین بین‌المللی به‌عنوان یک پناهنده در استان استانبول ثبت شده است و در صورتی که به ایران اخراج شود، در معرض خطر اعدام به‌واسطه گرایش جنسی‌اش قرار می‌گیرد و ما نگران این موضوع هستیم. این دوست ما و خانواده‌اش همگی پناهجویانی هستند که از ۲۰۱۳ میلادی به‌خاطر خطر شکنجه در سرزمین خود و تهدیدهای امنیتی، در ترکیه پناه گرفته‌اند. این دوست ما که با درخواست پناهندگی و ثبت پناهندگی‌اش موافقت شده است، در مرکز دیپورت توزلا نگهداری می‌شود و ارتباط او با ما قطع شده است.
نظرها
نظری وجود ندارد.