بیانیه ۴۸ کشور در محکومیت ایران، تحریم‌های بیشتر در اروپا و صف‌آرایی ارتش اسرائیل در دروازه‌های رفح

ایالات متحده آمریکا، اسرائیل و ۴۶ کشور دیگر با صدور بیانیه‌ای مشترک «صراحتاً» «حمله گسترده» ایران به اسرائیل در شنبه شب گذشته را محکوم کردند.

در این بیانیه که بامداد پنج‌شنبه ۳۰ فروردین/ ۱۸ آوریل صادر شد، آمده است:

این کشورها همچنین گفتند که ایران حریم هوایی چند کشور دیگر را نقض کرده و جان افراد بی‌گناه را به خطر انداخته و به نظر می‌رسد در حال عبور از حریم هوایی در نزدیکی اماکن مذهبی در بیت‌المقدس/ اورشلیم است.

بیش از نیمی از کشورهایی که بیانیه مشترک را امضا کردند از کشورهای اروپایی هستند. آرژانتین، استرالیا، کانادا، اکوادور، ژاپن، نیوزیلند، میکرونزی، پالائو، پاپوآ گینه نو و کره‌جنوبی هم این بیانیه مشترک را امضا کرده‌اند.

۴۸ کشور امضاکننده بیانیه مشترک همچنین از تلاش‌ها برای جلوگیری از «تشدید فوری خشونت در منطقه» استقبال کردند و گفتند که «هماهنگی موفقیت‌آمیز برای دفاع در برابر حمله ایران» صورت گرفته است، اگرچه به طور خاص به کشورهای درگیر در دفاع از اسرائیل اشاره نکردند.

در این بیانیه همچنین آمده است که «حمله تشدیدکننده تنش از سوی ایران» «آخرین الگوی اقدامات خطرناک و بی‌ثبات‌کننده ایران و شرکای شبه‌نظامی‌اش است که تهدیدی جدی برای صلح و امنیت بین‌المللی است».

بیانیه محکومیت پاسخ ایران به حمله به کنسولگری‌اش در دمشق که روز ۱۳ فروردین اتفاق افتاد به زمینه‌های ایجاد تنش میان دو کشور اشاره‌ای نمی‌کند.

به نظر می‌رسد بیانیه این ۴۸ کشور واکنشی به اختلافات در شورای امنیت سازمان ملل باشد. شورای امنیت سازمان ملل هنوز درباره حملات به کنسولگری ایران در دمشق یا حمله ایران به اسرائیل بیانیه‌ای صادر نکرده است.

نامه مشترک جدید ۴۸ کشور در محکومیت حملات ایران به اسرائیل پس از آن منتشر شد که شورای امنیت سازمان ملل در پی نشست اضطراری به درخواست اسرائیل، بیانیه مشترکی صادر نکرد.

پس از آنکه ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه با پیش‌نویس بیانیه روسیه در ۱۴ فروردین/ ۲ آوریل در محکومیت حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق مخالفت کردند، این شورا نتوانست بر سر واکنش متحد به پاسخ ایران هم به توافق برسد.

بیانیه جدید آمریکا، اسرائیل و ۴۶ کشور دیگر همچنین «خواهان اجرای کامل قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل» است اما مشخص نمی‌کند که به کدام قطعنامه‌ها اشاره دارد.

اسرائیل در طول تاریخ قطعنامه‌های سازمان ملل را نادیده گرفته و در ماه‌های اخیر همواره از سازمان ملل متحد و آژانس‌های آن انتقاد کرده است، در حالی که مقامات ارشد اسرائیل خواستار استعفای آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل شده‌اند.

شورای امنیت سازمان ملل در ۲۵ مارس قطعنامه‌ای را تصویب کرد که بر اساس آن خواستار آتش‌بس فوری میان اسرائیل و حماس در نوار غزه و آزادی تمامی اسرا شده بود. اسرائیل گفته است که خود را پایبند به این قطعنامه نمی‌داند.

تحریم ایران در ازای کاهش تنش

اما صدور بیانیه تنها واکنش جبهه حامیان اسرائیل به حمله ایران نبوده است. سران کشورها و دولت‌های اتحادیه اروپا تحریم های بیشتری را علیه ایران اعلام کردند. شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا در بروکسل گفت که بسیار مهم است که هر کاری می‌شود برای منزوی کردن تهران انجام دهیم.

بر اساس طرح اروپا، اقدامات تنبیهی و تحریمی جدیدی علیه شرکت‌هایی که در تولید پهپاد و موشک در ایران فعالیت می‌کنند، وضع می‌شود.

میشل همچنین گفت اتحادیه اروپا حمله ایران را محکوم می‌کند. او گفت:

رئیس شورای اتحادیه اروپا به خواسته کشورهای عضو این نهاد برای برقراری آتش‌بس فوری، آزادی بی‌قید‌ و شرط گروگان‌ها و دسترسی بدون مانع به کمک‌های بشردوستانه هم اشاره کرد.

رفح در آستانه فاجعه

اما در غزه، بنا بر گزارش‌ها، اسرائیل توپخانه و نفربرهای زرهی بیشتری را در حاشیه نوار غزه مستقر کرده است که نشان می‌دهد ارتش این کشور در حال آماده شدن برای حمله زمینی طولانی‌مدت به رفح، تنها مکان امن نسبی برای حداقل ۱,۴ میلیون غیرنظامی آواره فلسطینی است.

روزنامه اسرائیلی معاریو روز چهارشنبه اعلام کرد که سربازان اسرائیلی در حالت آماده‌باش قرار گرفته‌اند و «وضعیت عملیاتی» توسط ستاد کل ارتش و یوآو گالانت، وزیر دفاع تأیید شده است.

ارتش اسرائیل روز سه‌شنبه تأیید کرد که ۴۰ هزار چادر برای تخلیه صدها هزار غیرنظامی آواره‌ای که در رفح، جنوبی‌ترین شهر در نوار غزه، پناه گرفته‌اند، خریده است ولی هنوز آن‌ها را دریافت نکرده‌اند.

معاریو گفت که عملیات جدید در جنگ شش ماهه غزه بنا بر گزارش‌ها ابتدا بر اقدامات امنیتی در شمال و مرکز غزه، به ویژه رشته اردوگاه‌های آوارگان در اطراف شهر دیرالبلح متمرکز خواهد بود.

این آرایش جدید ارتش اسرائیل ۱۰ روز پس از آن رخ می‌دهد که اسرائیل بخش اعظم نیروی زمینی خود را از شمال نوار غزه خارج کرد.

اما فلسطینی‌های حاضر در صحنه گفتند که این هفته مجدداً نیروهای زمینی اسرائیل در شمال غزه، از جمله در بیت حانون، مستقر شده و این منطقه را محاصره کرده‌اند.

شب گذشته، اسرائیل حملات هوایی بیشتری به رفح و چندین منطقه شهری دیگر انجام داد. خبرگزاری فلسطینی وفا از کشته شدن شش نفر در بمباران بازاری در شهر غزه خبر داد. ارتش اسرائیل گفت که به بیش از ۴۰ هدف حمله کرده و همه اهدافش مرتبط با فعالیت شبه‌نظامیان بوده است.

اسرائیل هفته‌ها است که می‌گوید قصد دارد عملیات زمینی را در رفح، آخرین گوشه غزه که شاهد درگیری‌های زمینی شدیدی نبوده است، انجام دهد. این تصمیم به‌‌رغم مخالفت شدید نزدیک‌ترین متحدانش، از جمله آمریکا گرفته شد. اسرائیل می‌گوید که رهبری حماس و گروگان‌های اسرائیلی به همراه چهار گردان شبه‌نظامی در رفح هستند.

آمادگی‌های گزارش شده برای حمله به رفح در شرایطی صورت می‌گیرد که مذاکرات آتش‌بس با میانجی‌گری بین‌المللی متوقف شده است.

کابینه جنگ اسرائیل اکنون بر روی بررسی چگونگی پاسخ به ایران متمرکز شده است، اما دولت این کشور همچنین بارها تأکید کرده که عملیات رفح ادامه خواهد یافت.

شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر روز چهارشنبه گفت که مذاکرات با هدف آتش‌بس و آزادی گروگان‌های اسرائیلی بار دیگر به «مانع» برخورد کرده است.

اسرائیل و حماس نتوانسته‌اند در مورد شرایط و مدت آتش‌بس و هویت و تعداد گروگان‌های اسرائیلی به توافق برسند. آتش‌بسی که در پایان نوامبر برقرار شد، پس از یک هفته شکست خورد.

از آن زمان، بحران انسانی در غزه به طور پیوسته بدتر شده است: اسرائیل تقریباً تمام امکانات بهداشتی نوار غزه را ویران کرده است و قحطی اکنون در بسیاری از مناطق مشاهده می‌شود.

دست کم ۳۴ هزار فلسطینی به دست ارتش اسرائیل در جنگ غزه کشته شده‌اند.