دیده‌بان حقوق بشر: نرگس محمدی را بدون قید و شرط آزاد کنید

سازمان دیده‌بان حقوق بشر دوشنبه ۱۱ فروردین / ۳۱ مارس اعلام کرد که مقامات ایرانی با تهدید به بازگرداندن نرگس محمدی، مدافع حقوق بشر و برنده جایزه نوبل صلح، به زندان برای تحمل باقی‌مانده حکم ناعادلانه‌اش، قصد دارند او را تحت فشار قرار دهند تا از فعالیت‌های حقوق بشری خود دست بکشد.

این سازمان گفته است که مقامات جمهوری اسلامی باید فوراً آزار و اذیت مداوم نرگس حمدی را متوقف کرده و او را به‌همراه همه کسانی که به دلیل فعالیت‌های حقوق بشری به‌شکل خودسرانه بازداشت شده‌اند، بدون قید و شرط آزاد کنند.

نرگس محمدی در حال تحمل حکم ۱۳ سال و ۹ ماه زندان به دلیل فعالیت‌های حقوق بشری خود است. او در ۱۴ آذر ۱۴۰۳ (۴ دسامبر ۲۰۲۴) پس از آن‌که مقامات اجرای حکم زندان او را به مدت ۲۱ روز به حالت تعلیق درآوردند، از زندان اوین آزاد شد. او در حال حاضر تحت درمان پزشکی برای چندین مشکل سلامتی است و این آزادی موقت پس از ماه‌ها محرومیت از مراقبت‌های پزشکی صورت گرفت.

به‌گفته دیده‌بان حقوق بشر در نوامبر ۲۰۲۴، مقامات جمهوری اسلامی برخلاف توصیه‌های پزشکی، نرگس محمدی را پس از عمل جراحی برای برداشتن یک ضایعه استخوانی در پایش که احتمال سرطان در آن می‌رفت، به زندان بازگرداندند.

فدریکو بورلو، مدیر موقت اجرایی سازمان حقوق بشر، گفت:

بورلو افزود:

دیده‌بان حقوق بشر در بیانیه خود افزوده است در اوایل مارس ۲۰۲۵، محمدی در یک گفت‌وگوی مجازی با فدریکو بورلو درباره وضعیت حقوق بشر در ایران صحبت کرد. او به بحران حقوق بشر در کشور، به‌ویژه افزایش تکان‌دهنده استفاده مقامات از مجازات اعدام و سرکوب مداوم مدافعان حقوق بشر اشاره کرد. او به رفتار با زندانیان سیاسی، از جمله محرومیت آن‌ها از مراقبت‌های پزشکی، شکنجه و بدرفتاری و حبس انفرادی طولانی‌مدت برای اخذ اعترافات اجباری پرداخت. او بر اهمیت حفظ نظارت بین‌المللی بر پیشینه ناگوار حقوق بشری مقامات تأکید کرد.

نرگس محمدی ماه‌ها پیش از آزادی موقت، از مشکلات سلامتی متعددی از جمله بیماری قلبی، درد شدید کمر و زانو و دیسک کمر رنج می‌برد. مقامات با وجود درخواست‌های مکرر، مراقبت‌های پزشکی مناسب را از او دریغ کردند.

دیده‌بان حقوق بشر با یادآوری این‌که نرگس محمدی در ۵ دی ۱۴۰۳ / ۲۵ دسامبر ۲۰۲۴، پس از پایان تعلیق موقت حکم، از بازگشت به زندان اوین خودداری کرد. سه روز بعد، وکیل او درخواستی به سازمان پزشکی قانونی، زیر نظر قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، برای تمدید تعلیق حکم مطابق با توصیه‌های پزشکی ارائه داد. بر اساس اطلاعات دریافت‌شده توسط دیده‌بان حقوق بشر، سازمان پزشکی قانونی این درخواست را تأیید کرده است، اما مقامات همچنان او را تحت فشار قرار داده‌اند تا به زندان بازگردد. پزشکان محمدی اعلام کرده‌اند که او دست‌کم به شش ماه خارج از زندان نیاز دارد تا تحت معاینه‌ها و مراقبت‌های پزشکی کامل و منظم قرار گیرد.

این سازمان حقوق بشری در بیانیه خود افزوده است که «مقامات ایرانی سیاست دیرینه‌ای در محروم کردن زندانیان، به‌ویژه کسانی که به اتهامات امنیتی با انگیزه سیاسی به‌شکل خودسرانه بازداشت شده‌اند، از دسترسی به موقع و کافی به مراقبت‌های پزشکی دارند تا آن‌ها را مجازات و ساکت کنند».

به‌گفته این سازمان، ده‌ها زندانی سیاسی از جمله زینب جلالیان (زندانی سیاسی کُرد با حکم حبس ابد)، فاطمه سپهری (منتقد صریح‌اللحن رهبر ایران با حکم ۱۸ سال زندان)، راحله رحیمی‌پور (فعال حقوق مدنی ۷۲ ساله)، وریشه مرادی (فعال کُرد محکوم به اعدام)، و مطلب احمدیان (زندانی سیاسی کُرد) همچنان از مراقبت‌های پزشکی به‌موقع و مناسب محروم هستند. مهوش ثابت، عضو سابق هیئت رهبری جامعه بهائیان ایران که در حال حاضر مرخصی پزشکی دارد، برای مدت‌ها از مراقبت‌های پزشکی محروم بود و هنوز در خطر بازگشت به زندان قرار دارد.

دیده‌بان حقوق بشر تأکید کرده است که بر اساس قواعد حداقل استاندارد سازمان ملل برای رفتار با زندانیان، زندانیان بیمار که نیاز به درمان تخصصی دارند باید به مراکز تخصصی یا بیمارستان‌های عمومی منتقل شوند. محرومیت از مراقبت‌های پزشکی برای افراد بازداشت‌شده می‌تواند مصداق شکنجه و سایر رفتارهای ظالمانه باشد که طبق قوانین بین‌المللی کاملاً ممنوع است.

عفو بین‌الملل اسنادی دارد که براساس آن‌ها، در برخی موارد، زندانیانی که از مراقبت‌های پزشکی ضروری محروم شده‌اند، در بازداشت جان باخته‌اند که این امر نقض حق زندگی به‌صورت خودسرانه است.

فدریکو بورلو، مدیر موقت اجرایی سازمان حقوق بشر گفت: