سازمان بین‌المللی مهاجرت: بیش از پنج‌هزار پناهجوی افغانستانی در مسیرهای مهاجرت جان خود را از دست داده‌اند

سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) در گزارش تازه‌ای گفته است که از سال ۲۰۱۴ تاکنون، بیش از پنج‌هزار شهروند افغان در مسیرهای مهاجرت جان خود را از دست داده‌اند. این گزارش خطراتی را که پناهجویان کشورهای بحران‌زده با آن روبه‌رو هستند، نشان می‌دهد. 

به‌گفته این سازمان، هزاران مورد از این مرگ‌ومیرها پس از تحولات سیاسی سال ۲۰۲۱ در افغانستان رخ داده‌اند؛ زمانی که بسیاری از افغان‌ها در پی ناآرامی‌ها و ترس از حاکمیت دوباره طالبان تلاش کردند از کشور فرار کنند. 

این گزارش همچنین اشاره کرده است که در همین بازه زمانی، بیش از ۵۲ هزار نفر در سراسر جهان در حین فرار از کشورهای بحران‌زده جان باخته‌اند و مسیر مرکزی مدیترانه همچنان مرگبارترین مسیر مهاجرت در جهان است و نزدیک به ۲۵ هزار نفر در این مسیر در دریا مفقود شده‌اند.

این آمار، هزینه‌های ویرانگر آوارگی اجباری در سطح جهانی را برجسته می‌کند. 

به‌گفته سازمان بین‌المللی مهاجرت ۵۴ درصد از تلفات پناهجویان در جهان در داخل یا نزدیک کشورهای درگیر جنگ یا فاجعه‌زده، از جمله افغانستان و میانمار، رخ داده است. خطراتی که مهاجران با آن روبه‌رو می‌شوند، اغلب در نزدیکی مناطق مبدأ آن‌ها به بالاترین حد می‌رسد؛ جایی که مسیرهای فرار رسمی و مکانیسم‌های حمایتی بسیار محدود هستند. 

به‌طور مشخص، بیش از ۳۱۰۰ پناهنده روهینگیایی از میانمار نیز در تلاش برای فرار از آزار و اذیت جان خود را از دست داده‌اند که بازتابی از الگوی گسترده‌تر فجایع انسانی در این کشور است. 

از زمان تسلط طالبان در اوت ۲۰۲۱، افغانستان شاهد افزایش شدید مهاجرت بوده است. سرکوب آزادی‌های مدنی توسط این گروه ـ به‌ویژه محدودیت شدید حقوق زنان ـ ناامیدی را تشدید کرده و هزاران نفر را وادار به خطر کردن در سفرهای مرگبار برای یافتن امنیت و کرامت انسانی کرده است. 

با وجود گذشت بیش از سه سال حاکمیت طالبان، این گروه نتوانسته است از خروج شهروندان جلوگیری کند. بسیاری از افغانستانی‌ها که آینده‌ای در وطن خود نمی‌بینند، حاضرند جان خود را به‌خطر بیندازند تا بخت زندگی در جای دیگری را پیدا کنند.

وضعیت پناهجویان افغانستانی در ایران نیز ناگوار است. ابراهیم رضائی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس شنبه گذشته ۶ اردیبهشت به‌نقل از نادر یاراحمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشور اعلام کرد که در ایران شش میلیون و ۱۰۰ هزار تبعه افغان زندگی می‌کنند.

غلامحسین مظفری استاندار خراسان رضوی در جلسه کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار حاشیه‌نشین در شهر مشهد وجود دارد که از این میزان یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر اتباع خارجی (افغان‌ها) هستند و یک میلیون و ۲۷۰ هزار حاشیه‌نشین دیگر در کنار آن‌ها قرار دارند.

فشار بر پناهجویان افغان در ایران به‌ویژه پس از روی کار آمدن دوباره طالبان شدت گرفته و فضای ضدافغان در جامعه نیز گسترش بی‌سابقه‌ای یافته است. پناهجویان افغان گروه گروه از ایران اخراج می‌شوند و در مسیر ورود به خاک ایران نیز جان خود را از دست می‌دهند. تنها در مهرماه سال گذشته حدود ۲۶۰ افغانستانی در منطقه مرزی کله‌گان سراوان به‌دست نیروهای مرزی ایران کشته شدند.  در یکی از آخرین نمونه‌ها سه روز پیش در اثر واژگونی یک دستگاه سواری حامل کارگران مهاجر افغانستانی در کرمان، هشت نفر کشته و چهار نفر زخمی شدند.

نادر یاراحمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشور  ۱۸ فروردین سال جاری گفت:

سردار مجید شجاع، فرمانده مرزبانی خراسان رضوی نیز شنبه گذشته ۶ اردیبهشت گفت:

این وضعیت در پاکستان هم مشابه است. کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان می‌گوید پاکستان از آغاز ماه آوریل تا ۲۵ آوریل حدود ۱۲۰ هزار مهاجر افغان را اخراج کرده است.