دگما ۲۵: جنبش سینمای مستقل علیه سانسور و الگوریتم‌ها در کن
الاهه نجفی - جنبش دگما ۲۵، به رهبری مِی التُخی و با همراهی فیلم‌سازانی چون ایزابلا اکلوف، با احیای روح پیشرو دگما ۹۵، قصد دارد سینمای مستقل را با تولید پنج فیلم در یک سال، بدون وابستگی به اینترنت و با تأکید بر داستان‌گویی بصری، فیلمنامه‌های دست‌نویس و فیلمبرداری در مکان واقعی داستان، بازتعریف کند. این جنبش که در جشنواره کن معرفی شد، با مانیفستی ۱۰ ماده‌ای، از جمله ممنوعیت گریم، محدودیت تعداد عوامل پشت دوربین و رد بودجه‌های مشروط، به مقابله با سینمای الگوریتمی و جلوه‌های مصنوعی می‌پردازد. دگما ۲۵ در پی آزادسازی فیلم‌سازان از سلطه فن‌آوری و شرکت‌های بزرگ است.
الاهه نجفی
دفاع از ناقص و انسانی... گروه دگما ۲۵ بیانیه هنری خود را در جشنواره کن اعلام کردند.
گروهی از فیلم‌سازان دانمارکی و سوئدی جنبش پیشرو و جنجالی دگما ۹۵ را با مانیفستی به‌روز شده برای عصر اینترنت احیا کرده‌اند و قول داده‌اند که در عرض یک سال، پنج فیلم را با فیلمنامه‌های دست‌نویس و بدون استفاده از اینترنت یا ایمیل در فرآیندی خلاقانه تولید کنند.
این پنج فیلم‌ساز در بیانیه‌ای که در جشنواره فیلم کن قرائت شد، اظهار داشتند:
در جهانی که فیلم‌های فرمولی مبتنی بر الگوریتم‌ها و جلوه‌های بصری مصنوعی در حال گسترش هستند، مأموریت ما دفاع از ردپای ناقص، متمایز و انسانی است. ما از بی‌سازش بودن و غیرقابل‌پیش‌بینی بودن حمایت می‌کنیم و با نیروهایی که هنر سینمایی را به یک کالای بیش‌ازحد فرآوری‌شده تقلیل می‌دهند، مبارزه می‌کنیم.
این جنبش که در مانیفست‌اش وظیفه خود را «یک مأموریت نجات و یک قیام فرهنگی» خوانده، با نام دگما ۲۵ در کپنهاگ توسط مِی التُخی، کارگردان ۴۷ ساله دانمارکی-مصری، بنیان‌گذاری شده است. التُخی که درام اروتیک او در سال ۲۰۱۹، «ملکه قلب‌ها»، نماینده دانمارک در اسکار همان سال بود، همچنین دو اپیزود از سریال بریتانیایی «تاج» را کارگردانی کرده است.
جنبش دگما ۹۵ که بر مبنای ساخت فیلم‌های هنری و اثرگذار با بودجه اندک بنیان گذاشته شده بود با آثاری مانند «جشن» ساخته به یادماندنی وینتربرگ و «احمق‌ها»ی فون تریر، تأثیر عمیقی بر سینمای معاصر اروپا و فراتر از آن گذاشت. از زمان انتشار مانیفست این جنبش در پاریس در مارس ۱۹۹۵، ۲۱۲ فیلم دانمارکی و بین‌المللی گواهینامه Dogme را دریافت کرده‌اند، هرچند بسیاری از فیلم‌های مرتبط با این جنبش، مانند «امواج شکن» و «رقصنده در تاریکی» ساخته فون تریر، به دلیل عدم رعایت «عهدهای پاکدامنی» سخت‌گیرانه آن واجد شرایط نبودند.
دگما ۲۵ تنها یکی از قوانین خودخواسته مانیفست اصلی را حفظ کرده است: هر فیلمی که بخشی از این جنبش باشد، باید «در مکانی که داستان در آن رخ می‌دهد فیلمبرداری شود».
۱۰ قانون جنبش جدید، پیروانش را متعهد می‌کند که فیلمنامه‌ای را مبنا قرار دهند که اصیل و نوشته خود کارگردان باشد، تنها بودجه‌ای را بپذیرند که هیچ شرط تغییر محتوایی به همراه نداشته باشد، و بیش از ۱۰ نفر پشت دوربین نباشند.
حداقل نیمی از هر فیلم دگما ۲۵ باید بدون دیالوگ باشد. استفاده از گریم یا هرگونه دستکاری چهره و بدن مجاز نیست، و وسایل صحنه باید اجاره‌ای، قرضی، پیدا شده یا استفاده‌شده باشند.
چالش‌برانگیزتر از همه، فیلم‌های دگما ۲۵ باید در کمتر از یک سال ساخته شوند، و استفاده از اینترنت در تمامی فرآیندهای خلاقانه ممنوع است، مگر استفاده از ایمیل برای اهداف اداری در طول دوره یک‌ساله فیلم‌سازی. وینتربرگ گفت:
ما چنان به اینترنت وابسته شده‌ایم که فکر می‌کنیم، وای، تمام الهامم را از اینترنت می‌گیرم. هدف این است که خودمان را از آن آزاد کنیم، چون وقتی مدام به شرکت‌های بزرگی که می‌توانند ما را با الگوریتم‌ها هدف قرار دهند وابسته هستیم، بسیار آسیب‌پذیریم.
ایزابلا اکلوف، فیلم‌ساز سوئدی گفت که قبلاً طرح اولین فیلم بلند دگما ۲۵ خود را انتخاب کرده است. او گفت:
من در یک رابطه سادومازوخیستی بودم و هرگز فیلمی درباره این موضوع از دیدگاه ناتورالیستی ندیده‌ام. خیلی دوست دارم یک فیلم رمانتیک و واقع‌گرایانه درباره این موضوع بسازم.
ایزابلا اکلوف، کارگردان سوئدی، با فیلم «تعطیلات» (۲۰۱۸) که جایزه بهترین فیلم دانمارکی را در جوایز بودیل برد و در جشنواره ساندنس به نمایش درآمد، به شهرت رسید. این درام جنایی با نگاهی جسورانه به خشونت جنسیتی و نقد ساختارهای قدرت، سبک رئالیستی و تأثیرگذار او را نشان داد. اکلوف همچنین به جنبش دگما ۹۵، که توسط لارس فون تریه و توماس وینتربرگ بنیان نهاده شد، پیوسته و اعلام کرده که اولین فیلم بلند خود را تحت قوانین این جنبش، با تأکید بر فیلمبرداری ساده، نور طبیعی و روایت بی‌آرایه می‌سازد. او در سال ۲۰۲۳ در «هفته برگمن» سوئد حضور یافت و با آثاری که ترکیبی از خشونت گرافیکی و زیبایی‌شناسی پارادوکسیکال هستند، به‌عنوان فیلم‌سازی تجربی و مشابه لارس فون تریه و مایکل هانکه شناخته می‌شود.
نظرها
نظری وجود ندارد.