نانوایان شهرهای ایران به تجمعات اعتراضی خود ادامه می‌دهند

روز پنج‌شنبه یکم خردادماه جمعی از نانوایان شهر سنندج در اعتراض به افزایش روزافزون هزینه‌ها و مشکلات معیشتی، دست به تجمع اعتراضی زدند.

آن‌ها با حضور مقابل نهادهای مربوطه، خواستار رسیدگی فوری به وضعیت نابه‌سامان صنف خود شدند. افزایش قیمت مواد اولیه، هزینه‌های جانبی، و نبود حمایت‌های دولتی از جمله دلایل اصلی این اعتراض اعلام شده است.

آن‌ها می‌گویند «ادامه این روند ما را به تعطیلی می‌کشاند».

در همین روز نانوایان نیشابور نیز مقابل اتحادیه نانوایان این شهر تجمع اعتراضی برگزار کردند. آن‌ها نیز با بستن واحدهای صنفی خود، خواستار پاسخ‌گویی مسئولان به وضعیت بحرانی معیشت، افزایش قیمت آرد، و سایر هزینه‌های جانبی شدند.

این‌ها تصاویری هستند که در روزهای اخیر در شهرهای مختلف تکرار شده‌اند. در دو هفته اخیر موجی از اعتراضات نانوایان در شهرهای مختلف ایران از جمله قم، اصفهان، اهواز، بیرجند، کرمانشاه، شاهین‌شهر، مشهد، سنندج، نیشابور، یزد و خرم‌آباد شکل گرفته است.

این تجمعات اعتراضی در مقابل نهادهای مرتبط و استانداری‌ها برگزار شده و نانوایان خواستار رسیدگی فوری به وضعیت خود شده‌اند.

مجموعه‌ای از عوامل موجب این اعتراضات شده است.

از آن‌جا که اقتصاد کشور در وضعیت فاجعه‌باری قرار دارد دولت از پرداخت یارانه به نانوایی‌ها ناتوان است و آن را پرداخت نکرده است.

این یارانه که به‌منظور جلوگیری از افزایش زیاد قیمت نان و جبران بخشی از هزینه‌های نانوایان تعیین شده، نقش مهمی در پرداخت اجاره، حقوق و بیمه کارگران دارد.

نانوایان همچنین با افزایش قیمت مواد اولیه، به‌ویژه آرد، هزینه‌های جانبی، حامل‌های انرژی (آب، برق و گاز) و دستمزد کارگران مواجه هستند که سود آن‌ها را به‌شدت کاهش داده است.

از سوی دیگر با توجه به ثابت‌ماندن قیمت نان و افزایش هزینه‌ها، درآمد نانوایان به‌شدت کاهش یافته و آن‌ها را با مشکلات معیشتی جدی روبه‌رو کرده است.

نانوایان از عدم حمایت کافی دولت از صنف خود انتقاد کرده و خواستار توجه بیشتر مسئولان به مشکلاتشان هستند.

در برخی گزارش‌ها به مشکلات مربوط به کارکرد سامانه «نانینو» نیز اشاره شده است. طرح «هوشمندسازی یارانه نان» یا «نانینو» از سال ۱۴۰۱ با هدف شفاف‌سازی توزیع آرد و جلوگیری از تخلفات آغاز شد. با نصب کارتخوان‌های هوشمند در نانوایی‌ها و رهگیری تراکنش‌ها، مصرف آرد یارانه‌ای کنترل شد و تعداد تراکنش‌های خرید نان افزایش یافت. اما به‌دلیل فقدان زیرساخت‌های نظارتی، تراکنش‌های صوری و اختلاف قیمت آرد یارانه‌ای و آزاد، تخلفات گسترده‌ای رخ داد. همچنین، یارانه‌های ناکافی و عدم شفافیت در تخصیص آرد، منجر به کاهش کیفیت نان و نارضایتی مصرف‌کنندگان شد و در نهایت، این طرح با شکست مواجه و قیمت نان تثبیت شد.

افزون بر این مشکلات، قطعی‌های مکرر برق در این روزها نیز به مشکلات نانوایان افزوده و علاوه بر تأثیر بر درآمد کارگرانی که براساس میزان پخت حقوق می‌گیرند، منجر به خراب‌شدن خمیر و افزایش زیان مالی آن‌ها شده است.

نانوایان در برخی مناطق مانند استان لرستان و قائمشهر، پایین بودن قیمت نان در مقایسه با هزینه‌های تولید در استان‌های همجوار را از دلایل اعتراض خود عنوان کرده‌اند.

وضعیت نابه‌سامان تولید نان در ایران در حالی رخ داده است که نان نقش مهمی در زندگی مردم و به‌ویژه طبقات کم‌درآمد دارد. ناتوانی دولت در حل مشکلات نانوایان مشهود است. دلیل اصلی این مشکلات ناکارآمدی، بی‌برنامگی و در عین حال ناتوانی اقتصادی دولت است.