حملات اسرائیل به ایران از نگاه رسانه‌های جهان
حملات اسرائیل به تهران بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های جهان داشت و به تیتر نخست آن‌ها تبدیل شد. بیشتر این رسانه‌ها از گسترش تنش‌ها در خاورمیانه نوشته‌اند.
بخش سیاست
تصویر ویدیویی از تهران در بامداد ۲۳ خرداد هنگام حمله گسترده اسرائیل به ایران
در پی حملات بامداد جمعه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴ (۱۲ ژوئن) اسرائیل به مناطقی در تهران، خبرگزاری‌های خارجی واکنش‌های تحلیلگران در این‌باره را منتشر کرده‌اند. در زیر مجموعه‌ای از این واکنش‌ها را می‌خوانید:
خاورمیانه «به جنگی منطقه‌ای در می‌غلتد»
مونا یعقوبیان، مشاور ارشد و مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS)، در تحلیل خود در شبکه جهانی بی‌بی‌سی گفت که با اطلاع از اهداف مورد حمله اسرائیل، «برای من روشن است که متأسفانه، منطقه نزدیک‌تر از همیشه به ورطه یک جنگ منطقه‌ای در می‌غلتد.»
او افزود که وعده بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل مبنی بر ادامه اقدامات کشورش «تا هر زمانی که لازم باشد» از الگوی حملات تلافی‌جویانه بین اسرائیل و ایران که سال گذشته شاهد آن بودیم، پیروی نمی‌کند.
با این حال، برجسته‌ترین نکته در اظهارات او «چیزی بود که به‌نظر می‌رسید فراخوانی غیرمستقیم برای تغییر رژیم در ایران است».
یعقوبیان با بیان اینکه «این یک جاه‌طلبی و قصدی بسیار گسترده است» می‌افزاید نگرانی‌هایی در مورد معنای این اقدام در تشدید تنش‌ها وجود دارد.
او در پایان می‌گوید: «هر چه این وضعیت بیشتر طول بکشد، احتمال تشدید تنش‌های ناخواسته، محاسبات اشتباه و غیره بیشتر می‌شود.»
«هدف حملات اسرائیل اخلال در دیپلماسی بود»
کریس مورفی، نماینده حزب دموکرات در کنگره آمریکا می‌گوید حملات اسرائیل «به‌وضوح با هدف مختل کردن» دیپلماسی دولت ترامپ با ایران انجام شده است.
مورفی در بیانیه‌ای گفت: «این فاجعه‌ای است که ترامپ و نتانیاهو خودشان به وجود آورده‌اند و اکنون منطقه در معرض خطر ورود به یک درگیری جدید و مرگبار قرار دارد.»
او افزود: «جنگ بین اسرائیل و ایران ممکن است برای سیاست داخلی نتانیاهو مفید باشد، اما احتمالاً برای امنیت اسرائیل، ایالات متحده و بقیه منطقه فاجعه‌بار خواهد بود.»
مورفی تأکید کرد که ایالات متحده «هیچ تعهدی» برای دنبال کردن اسرائیل در جنگ با ایران ندارد.
«حملات ایران ممکن است منتقدان اسرائیل در واشنگتن را جسور کند»
علی حرب، خبرنگار الجزیره در واشنگتن نوشت طی چند هفته گذشته، افراد با دیدگاه‌های کاملاً متضاد در طیف ایدئولوژیک راست و چپ سیاست آمریکا به ترامپ هشدار داده‌اند که در برابر کشیده شدن به جنگ با ایران توسط اسرائیل مقاومت کند.
نزدیکان رئیس‌جمهور آمریکا، از جمله تاکر کارلسون، مفسر محافظه‌کار بانفوذ و مارجوری تیلور گرین، نماینده کنگره استدلال کرده‌اند که درگیری با تهران با برنامه «اول آمریکا»ی ترامپ مغایرت دارد.
تیلور گرین دیروز در پستی در رسانه‌های اجتماعی گفت: «آمریکایی‌ها نمی‌خواهند ایران را بمباران کنند، چون دولت سکولار اسرائیل می‌گوید ایران در آستانه ساخت بمب هسته‌ای است.»
او افزود: «طی ۲۰ سال گذشته این را به ما گفته‌اند.»
نخستین موج حملات اسرائیل علیه ایران کمتر از سه ساعت پس از آن صورت گرفت که ترامپ تعهد خود به دیپلماسی با تهران را تکرار کرد.
حمایت از اسرائیل در ساختار سیاسی آمریکا همچنان قدرتمند است، اما در سال‌های اخیر، هم در افکار عمومی و هم در میان سیاستمداران – به‌ویژه دموکرات‌های پیشرو – شکاف‌هایی در این حمایت دیده شده است. با این حال، درگیری با ایران دیدگاه‌های جناح راست را که منافع اسرائیل و آمریکا یکی نیستند، تقویت خواهد کرد و ممکن است راه را برای به‌اصطلاح «اول آمریکا»گراها باز کند تا اتحاد با اسرائیل را به‌طور کلی زیر سؤال ببرند.
حمایت بی‌قیدوشرط از اسرائیل ممکن است در هر دو حزب اصلی آمریکا رو به کاهش بگذارد.
خاورمیانه به سوی هرج‌ومرج پیش می‌رود
اندرو راث تحلیلگر گاردین در واشنگتن نوشت:
حملات یک‌جانبه اسرائیل به ایران نشان‌دهنده فروپاشی تلاش‌های دونالد ترامپ برای مهار نخست‌وزیر اسرائیل بود و تقریباً به‌طور قطع تلاش‌های ترامپ برای مذاکره بر سر توافقی با ایران که مانع از پیگیری سلاح هسته‌ای توسط این کشور شود را ناکام گذاشت.
این اقدام همچنین احتمالاً به تلافی ایران منجر خواهد شد که می‌تواند به جنگی بزرگ‌تر بین اسرائیل و ایران تبدیل شود، درگیری جدیدی که ترامپ علناً به دنبال اجتناب از آن بوده است.
در حالی که گرد و غبار حملات در تهران هنوز فروکش نکرده بود، مقامات ارشد آمریکایی به توصیف حمله اسرائیل به‌عنوان اقدامی «یک‌جانبه» بسنده کردند و به تهران هشدار دادند که از اقدام تلافی‌جویانه علیه سفارت‌خانه‌ها و پایگاه‌های آمریکا در منطقه خودداری کند.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای گفت: «امشب، اسرائیل به‌صورت یک‌جانبه علیه ایران اقدام کرد. ما در حملات علیه ایران دخیل نیستیم و اولویت اصلی ما حفاظت از نیروهای آمریکایی در منطقه است.»
مقامات و تحلیلگران واشنگتن انتظار داشتند که اسرائیل حداقل تا زمانی که آمریکا تلاش‌های خود برای مذاکره با ایران را به پایان نرسانده، از انجام حملات خودداری کند. وال استریت ژورنال گزارش داد که ترامپ در گفت‌وگویی تلفنی در روز دوشنبه از نتانیاهو خواسته بود به ایران حمله نکند. اما تا روز چهارشنبه، ترامپ شروع به خارج کردن پرسنل غیرضروری از سفارت‌خانه‌ها و پایگاه‌های خاورمیانه در برد حمله ایران کرد.
ویلیام وکسلر، مدیر ارشد مرکز رفیق حریری و برنامه‌های خاورمیانه در شورای آتلانتیک، گفت: «در حال حاضر به‌وضوح نوعی سردرگمی در موضع آمریکا وجود دارد... و تفاوت‌هایی بین موضع ایالات متحده و اسرائیل.»
وکسلر گفت بعید است نتانیاهو این حمله را آغاز کرده باشد اگر دولت ترامپ صراحتاً به او چراغ قرمز نشان داده بود. اما دولت ترامپ به‌سرعت از این حمله فاصله گرفت و همچنین نتوانست اعلام کند که در دفاع از اسرائیل در برابر تلافی احتمالی ایران مشارکت خواهد کرد.
او گفت: «حداقل در ابتدا، به نظر می‌رسد پاسخ آمریکا کاملاً ناهماهنگ باشد.»
این سردرگمی زمانی بیشتر شد که یک شبکه اسرائیلی نزدیک به دولت نتانیاهو روز پنج‌شنبه اعلام کرد که حملات کاملاً با واشنگتن هماهنگ شده بود.
انتظار می‌رفت استیو ویتکاف، فرستاده خاورمیانه ترامپ، برای انجام ششمین دور مذاکرات با ایران روز یکشنبه به مسقط در عمان سفر کند، که به‌عنوان آخرین فرصت برای دیپلماسی تلقی می‌شد.
این حملات تنها چند ساعت پس از آن رخ داد که ترامپ علناً از دولت نتانیاهو خواسته بود به ایران حمله نکند، و رئیس‌جمهور آمریکا گفته بود که معتقد است حمله اسرائیل مذاکرات را «نابود» خواهد کرد.
«کاخ سفید تلاش می‌کند خود را از حمله اسرائیل دور نگه دارد»
آلن فیشر، گزارشگر الجزیره از واشنگتن دی‌سی، درباره حملات اسرائیل و موضع دولت آمریکا نوشت؛ اینکه آمریکایی‌ها از دخالت نداشتن کشورشان در این حملات و «یک‌جانبه» بودن حملات اسرائیل سخن می‌گویند، نشان می‌دهد که آن‌ها سعی دارند بین کاری که اسرائیلی‌ها انجام دادند و اقدامات ایالات متحده، فاصله‌ای قائل شوند.
اما از دونالد ترامپ، که با یک شبکه خبری آمریکایی صحبت کرده، می‌دانیم که آن‌ها از وقوع این حمله مطلع بودند.
دونالد ترامپ گفته بود که نمی‌خواهد درگیر «جنگ‌های احمقانه» در خاورمیانه شود و این جنگ‌ها به محض اینکه او رئیس‌جمهور شود، پایان خواهند یافت، بنابراین نمی‌خواهد درگیر جنگ با ایران شود.
«حملات اسرائیل به ایران، تکرار کارزار علیه حزب‌الله»
علی حرب نیز در الجزیره نوشته است: موج پی در پی حملات هوایی، کشتار مقامات ارشد نظامی و سیاسی، و هدف قرار دادن دارایی‌های نظامی... برای کسانی که حمله اسرائیل به حزب‌الله در سال گذشته را دنبال می‌کردند، حملات به ایران آشنا به نظر می‌رسد.
در حالی که اسرائیل حملات خود را «پیشگیرانه» و دفاعی جلوه داد، اما گستردگی و شدت این حملات نشان می‌دهد که دولت نتانیاهو در حال آغاز نوعی کارزار «حذف رهبری» علیه رژیم ایران است.
استراتژی «شوک و وحشت» ظاهراً در برابر حزب‌الله مؤثر بوده و این گروه را تضعیف و به آتش‌بس یک‌جانبه بالفعل متعهد کرده است، و این در حالی است که اسرائیل حملات روزانه خود را در لبنان ادامه می‌دهد. اما مشخص نیست که این استراتژی در مورد ایران چگونه پیش خواهد رفت.
ایران کشوری با ۹۰ میلیون نفر جمعیت و ساختار دفاعی چندوجهی است. بنابراین، تهران توانایی بیشتری برای مقاومت در برابر حملات دردناک نسبت به متحدانش در لبنان دارد، که این امر می‌تواند به ایران اجازه دهد تا درگیری را طولانی‌تر کرده و با فرسوده کردن اسرائیل به‌دنبال پیروزی باشد.
حرب افزوده است: اگر از یک قیاس بوکس استفاده کنیم، به‌نظر می‌رسد اسرائیل در برابر حزب‌الله با ضربه فنی پیروز شده است؛ ایران به‌دنبال پیروزی با امتیاز خواهد بود.
حمله اسرائیل نشان‌دهنده قدرت سرویس‌های اطلاعاتی آن است
مهند سلوم، کارشناس عراقی و استادیار مطالعات امنیتی در مؤسسه تحصیلات تکمیلی دوحه در قطر به الجزیره گفت که حمله اسرائیل نمایش قدرتِ نه فقط ارتش این کشور که سرویس‌های اطلاعاتی آن بود.
سلوم گفت: «طرف اسرائیلی این پیام روشن را به تهران ارسال کرده است که ما می‌دانیم رهبران شما کجا هستند، ما می‌دانیم آن‌ها چه کسانی هستند، ما اطلاعات دقیق داریم و ابزارهای تکنولوژیک برای نفوذ به داخل ایران داریم.»
سلوم افزود اسرائیل از سال ۲۰۰۶ جمع‌آوری منابع اطلاعات انسانی در داخل ایران و توانایی‌های تکنولوژیکی خود برای جاسوسی از ایران را افزایش داده است، اما موفقیت آن در طول سال‌ها بدون کمک ماهواره‌های اروپایی و آمریکایی ممکن نبود.
او گفت: «اهمیت موضوع نه در نوع سلاح‌های استفاده‌شده، بلکه در موفقیت اطلاعاتی است که اسرائیل توانسته در داخل ایران به‌دست آورد.»
اسرائیل چرا در این مقطع حمله کرد؟
رافی برگ، سردبیر بخش دیجیتال خاورمیانه بی‌بی‌سی نوشته است:
گمانه‌زنی‌ها درباره حمله اسرائیل به سایت‌های هسته‌ای ایران سال‌هاست که مطرح است، اما طی چند روز گذشته به‌شدت افزایش یافت. روز پنج‌شنبه، رسانه‌های آمریکایی گزارش دادند که چنین حمله‌ای قریب‌الوقوع است.
اسرائیل نگران بود که مذاکرات آمریکا و ایران (که از آوریل آغاز شده است) برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای جدید، ایران را با برنامه هسته‌ایش رها کند – چیزی که اسرائیل اعلام کرده بود که به هیچ‌وجه نمی‌تواند آن را بپذیرد.
این کشور سال‌هاست نسبت به آن‌چه تهدید وجودی از سوی برنامه هسته‌ای ایران می‌داند، هشدار داده و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، این موضوع را از اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی به یک دغدغه دائمی تبدیل کرده است.
به‌نوشته این روزنامه‌نگار، ایران پیوسته دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای را انکار کرده و اصرار دارد که برنامه هسته‌ای آن فقط برای اهداف صلح‌آمیز و غیرنظامی است اما قدرت‌های غربی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متقاعد نشده‌اند که این موضوع حقیقت دارد.
روز پنج‌شنبه، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (برای نخستین بار در ۲۰ سال گذشته) قطعنامه‌ای را تصویب کرد که ایران را به نقض تعهدات هسته‌ای خود متهم می‌کرد.
نتانیاهو در حالی که حملات آغاز شده بود، گفت که ایران از نظر تئوری به اندازه کافی مواد برای تولید ۹ بمب هسته‌ای دارد، موضوعی که با ارزیابی اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همخوانی دارد. او گفت که ایران «بقای» اسرائیل را تهدید می‌کند.
رافی برگ افزوده است که به‌نظر می‌رسد اسرائیل در این مقطع زمانی از این حمله به‌عنوان یک فرصت استفاده می‌کند: ایران هنوز پدافند هوایی خود را که در حمله اکتبر اسرائیل تخریب شده بود، بازسازی نکرده است – و این حمله، دور بعدی مذاکرات هسته‌ای را که قرار است روز یکشنبه برگزار شود، زیر سوال می‌برد.
بازی خطرناک نتانیاهو برای تخریب دیپلماسی و تشدید تنش
صنم وکیل، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در اندیشکده چتم هاوس، تحلیلی از حملات اسرائیل به ایران ارائه داده است. وکیل در گاردین نوشته است:
دولت اسرائیل حمله‌ای بسیار تحریک‌آمیز و با زمان‌بندی استراتژیک علیه ایران انجام داده که سه هدف اصلی را دنبال می‌کند: حذف فرماندهان ارشد و اخلال در رهبری عملیاتی ایران، وارد آوردن خسارت به برنامه هسته‌ای آن، و تضعیف توان دفاعی‌اش. فراتر از این اهداف نظامی فوری، به نظر می‌رسد بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، قصد دارد هرگونه مسیر دیپلماتیک باقی‌مانده برای احیای توافق هسته‌ای را تخریب کند و شاید به ناآرامی‌های داخلی در ایران دامن بزند. نتانیاهو همچنین انگیزه‌های داخلی خود را دارد. این حمله به‌جای اقدامی پیشگیرانه، خطر تشدید گسترده‌تر منطقه‌ای را به دنبال دارد و ممکن است به‌طور ناخواسته مشروعیت داخلی و بین‌المللی جمهوری اسلامی را تقویت کند.
ایران بار دیگر آسیب‌پذیر شده و گزینه‌های پاسخ‌دهی آن به دلیل تمایل به اجتناب از جنگ تمام‌عیار محدود است. بااین‌حال، رژیم باید برای بازگرداندن بازدارندگی و جلوگیری از حملات بیشتر، تلافی کند. ایران تاکنون پاسخی نظامی محدود ارائه داده و مذاکرات دیپلماتیک برنامه‌ریزی‌شده با دولت ترامپ در روز یکشنبه در مسقط را لغو کرده است. با توجه به مقیاس و ماهیت بی‌سابقه حمله اسرائیل، از جمله حملات در سراسر خاک ایران و هدف قرار دادن غیرنظامیان و مقامات ارشد، تهران احتمالاً اقدامات تلافی‌جویانه بیشتری انجام خواهد داد. این اقدامات ممکن است شامل تسریع برنامه هسته‌ای، تعلیق تمام همکاری‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) و حتی خروج از معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) باشد.
«مذاکرات هسته‌ای پوششی برای غافلگیر کردن ایران بود»
بر اساس گزارشی که وال استریت ژورنال منتشر کرده است، مذاکرات هسته‌ای میان آمریکا و ایران به‌عنوان «یک پوشش راهبردی» مورد استفاده قرار گرفت تا اسرائیل فرصت غافلگیری و حمله را پیدا کند. به بیان دیگر حمله اسرائیل به‌گونه‌ای طراحی شده بود که رژیم ایران غافلگیر شود. دنیس راس یکی از تحلیلگران دراین باره گفت:
ایرانی‌ها تصور می‌کردند اسرائیل تا زمانی که مذاکرات در جریان بود، حمله نمی‌کرد.
نظرها
نظری وجود ندارد.