افغانستانیهای قربانی خشونت یا بیمار به جای دریافت کمک سر از بازداشتگاه در میآورند
بسیاری از مهاجرانی که بیمار هستند یا زنان و کودکان مهاجر قربانی خشونت خانگی از ترس اخراج، حتی جرات مراجعه به مراکز درمانی یا تقاضای مداخله اورژانس اجتماعی را ندارند.

مهاجران افغانستانی در ایران- خبرآنلاین
با تشدید سیاستهای بازگرداندن مهاجران افغانستانی از ایران، نه تنها زندگی روزمره این گروه با فشارهای امنیتی و اجتماعی روبهرو شده، بلکه حتی دسترسی آنها به خدمات درمانی نیز با موانع تازهای مواجه است.
روزنامه شرق در گزارش روز سهشنبه ۱۴ مرداد نوشته است که تجربه ماههای اخیر در برخی بیمارستانهای دولتی و خصوصی تهران نشان میدهد که نگرانی از بازداشت و استرداد، هزینههای سنگین درمان و نبود دستورالعملهای روشن، مهاجران افغانستانی را در وضعیت آسیبپذیری بیسابقه قرار داده است.
بر اساس گزارش شرق، در ماههای اخیر، جایگاه حقوقی و قانونی بیماران مهاجر متزلزلتر شده، و کادر درمان عملا بدون یک چارچوب مشخص برای برخورد با آنها فعالیت میکند. از طرفی، پلیس و اداره اتباع استانداریها هم وارد فرآیند درمان میشوند و این مداخلهها در عمل، به ضرر بیمار تمام میشود.
در همین رابطه، این رسانه با یک مددکار اجتماعی شاغل در بیمارستانی دولتی تهران گفتوگو کرده ولی نامی از او در گزارشش نیاورده است.
این مددکار به موردی از خشونت خانگی اشاره میکند که در آن، یک دختر افغانستانی به جای دریافت حمایت اجتماعی، با خطر اخراج اجباری مواجه شد:
دختری که به دلیل خشونت خانگی به بیمارستان مراجعه کرده بود، به جای دریافت حمایت، در معرض خطر استرداد قرار گرفت و پس از پیگیری برخی مددکاران، اورژانس اجتماعی اعلام کرد طبق دستور، بهعلت رشد خشونت خانگی در بین مهاجران افغانستانی، رسیدگی به مسائل مربوط به خشونت خانگی در بین این افراد از حوزه وظایفش خارج شده و به پلیس واگذار شده است.
پیشتر اورژانس اجتماعی در چنین مواردی ورود میکرد، کودکان زیر ۱۸ سال را به بهزیستی ارجاع میداد و حتی برای بزرگسالان هم مداخله حمایتی انجام میشد. اما حالا طبق دستور جدید، رسیدگی به خشونت خانگی در بین مهاجران افغانستانی متوقف شده است.
به گفته او، این تغییر رویه باعث شده بسیاری از مهاجرانی که بیمار هستند یا زنان و کودکان مهاجر قربانی خشونت خانگی از ترس اخراج، حتی جرات مراجعه به مراکز درمانی یا تقاضای مداخله اورژانس اجتماعی را نداشته باشند.
هزینههای گزاف و تهدید به بازداشت
اما این تنها مشکل مهاجران افغانستانی در ایران نیست. افزایش شدید تعرفههای درمانی، بهویژه برای اتباع فاقد بیمه یا مدرک اقامت، باعث شده که مهاجران افغانستانی اغلب نتوانند از پس هزینهها برآیند.
این مددکار نمونهای را ذکر میکند که هزینه واقعی درمان بیماری حدود ۱۵ میلیون تومان بود، اما بیمار مهاجر با فاکتوری دوبرابر این مبلغ روبهرو شد. به گفته او، گاهی افغانستانیها به بخشهای گرانقیمت (IPD) ارجاع داده میشوند، بخشی که برای بسیاری از مهاجران فرودست، عملا غیرقابلپرداخت است.
این مددکار اجتماعی میگوید:
در کنار این موضوع، شاهد رفتار نامناسب برخی کادر درمان با بیماران مهاجر هستیم؛ برای مثال، به بیماران گفته میشود که پذیرش آنها «لطف» بیمارستان است و تهدید به تماس با پلیس میشوند.
او به وضعیتی غیرانسانی اشاره میکند که به رویه جاری بدل شده است و میگوید در مواردی مانند خودکشی یا خشونت خانگی، کادر درمان بهدلیل وضعیت فرودست بیمار و تصور فرد نیازمند کمک بهمثابه «یک فرد غیرقانونی» به نیاز فوری او رسیدگی نمیکنند.
به گفته این مددکار معاونت درمان وزارت بهداشت در تاریخ ۶ خردادماه ابلاغیهای صادر کرده است که تاکید میکند از صدور گواهی نیاز به درمان یا مجوز طول درمان برای اتباع خودداری شود.
الگوی مشابه در کشورهای دیگر: تجربه پاکستان
مهاجران افغانستانی با چالشهای مشابهی در کشورهای دیگر هم دست و پنجه نرم میکنند.
سازمان پزشکان بدون مرز پیشتر هشدار داده بود که در پاکستان، مهاجران افغانستانی به دلیل ترس از بازداشت، حتی در شرایط بیماری هم به مراکز درمانی مراجعه نمیکنند.
این سازمان تأکید کرده بود که از نوامبر ۲۰۲۳ به اینسو، روند اخراج مهاجران افغانستانی در پاکستان بهشدت افزایش یافته و حتی دارندگان اقامت قانونی نیز در معرض خطر قرار گرفتهاند.
به گفته پزشکان بدون مرز، بیاعتمادی کامل به نهادهای رسمی، عملا دسترسی این گروه به ابتداییترین خدمات پزشکی را مسدود کرده و خطر بحران بهداشتی جدی را ایجاد کرده است.
فعالان حقوق بشری هشدار میدهند که ادامه این روند در ایران و پاکستان میتواند تبعات گستردهای داشته باشد: از افزایش مرگومیر ناشی از عدم درمان بهموقع، تا شیوع بیماریها و تعمیق بیاعتمادی اجتماعی میان مهاجران و نهادهای رسمی.
در نمونه پاکستان که با واکنش پزشکان بدون مرز مواجه شد، آنها خواستار تدوین فوری دستورالعملهای حمایتی، تضمین امنیت مراجعهکنندگان به مراکز درمانی، و نظارت مستقل بر نحوه برخورد با بیماران مهاجر شدهاند.
نظرها
نظری وجود ندارد.