بیش از ۳۵ هزار نفر در ایران به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند

به گزارش تجارت‌نیوز، عباس شاهسونی، معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشگاه علوم پزشکی بهشتی، می‌گوید آلودگی هوا در سال ۱۴۰۳ در ایران منجر به مرگ بیش از ۳۵ هزار نفر شده است.

این آمار نشان‌دهنده شکست در اجرای کامل «قانون هوای پاک» و ناکامی در کاهش ذرات معلق کمتر از ۲,۵ میکرون و افزایش چشمگیر مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا نسبت به سال ۱۴۰۲ (حدود ۲۶ هزار نفر) است.

آمار سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهند که در ۸۳ شهر با جمعیتی بیش از ۵۷ میلیون نفر، تعداد مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا به‌طور متوسط ۳۵ هزار و ۵۴۰ نفر برآورد شده است. کمترین تعداد مرگ ۲۳ هزار و ۷۶۶ نفر و بیشترین تعداد ۴۶ هزار نفر بوده است.

بنا به این گزارش، ۱۲.۷ درصد از مرگ‌های طبیعی در این ۸۳ شهر به مواجهه طولانی‌مدت با ذرات معلق کمتر از ۲,۵ میکرون نسبت داده شده است؛ ۱۴,۶۶ درصد از مرگ‌های ناشی از بیماری‌های «ایسکمیک قلبی» (IHD)؛ ۱۵ درصد از مرگ‌های ناشی از «سکته مغزی»، ۱۴,۴ درصد از مرگ‌های ناشی از «سرطان ریه» و بیش از ۱۱ درصد از مرگ‌های ناشی از «بیماری‌های مزمن انسداد ریوی» بوده‌اند.

هزینه اقتصادی ناشی از این مرگ‌ها بر اساس قیمت دلار مرکز مبادله ایران، حدود یک‌هزار میلیارد تومان (حدود ۱۴ میلیارد دلار) برآورد شده است.

زابل، ایرانشهر و شهرستان ریگان در استان کرمان به دلیل بالاترین میزان ذرات معلق کمتر از ۲,۵ میکرون آلوده‌ترین شهرهای ایران در سال ۱۴۰۳ بوده‌اند. شاهرود و سنندج نیز به عنوان پاک‌ترین شهرها با کمترین غلظت این ذرات معرفی شده‌اند.

همچنین در سال ۱۴۰۳، به‌طور میانگین تنها ۱۰ درصد از روزهای سال در شهرها «هوای خوب» (پاک) و ۶۹ درصد «هوای قابل قبول» داشته‌اند.

عباس شاهسونی آلودگی هوا را پس از فشار خون بالا، دومین عامل خطر مرگ در جهان معرفی کرد و گفت شمار مرگ‌های ناشی از آن حتی از استعمال دخانیات نیز بالاتر است.

به‌گفته او، میانگین غلظت سالیانه ذرات معلق از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۳ تغییر محسوسی نداشته و حتی در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ افزایش جزئی نیز داشته است. این امر نشان می‌دهد که اقدامات انجام شده برای کنترل آلودگی هوا تاکنون بی‌اثر بوده‌اند و اجرای «قانون هوای پاک» و آیین‌نامه‌های آن به نتیجه مطلوب نرسیده است.

در اردیبهشت سال جاری روزنامه شرق گزارش داد که میزان مرگ‌ومیر بر اثر آلودگی هوا در ایران، از مجموع قربانیان سوانح رانندگی و حوادث کار نیز بیشتر است.

به‌گفته مجید مختاری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بهشتی، حدود ۸۰ درصد آلودگی هوای کلان‌شهرها ناشی از وسایل نقلیه فرسوده و فاقد استانداردهای ضدآلایندگی است. حدود ۲۰ درصد آلودگی نیز به فعالیت‌های صنعتی مرتبط است و پدیده‌های طبیعی مانند طوفان‌های گردوغبار در مناطقی مانند استان خوزستان و سیستان و بلوچستان آلودگی هوا را تشدید می‌کنند.

با وجود تصویب «قانون هوای پاک» در سال ۱۳۹۶، اقدامات برای اجرای آن ناچیز بوده است. راهکارهای عملی و مؤثر مانند نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی، استفاده از خودروهای برقی و انرژی‌های تجدیدپذیر، و اجرای دقیق قوانین زیست‌محیطی عملاً اجرا نشده است.

آلودگی هوا همچنان معضلی جدی و رو به رشد در ایران است که نه تنها سلامت مردم را تهدید می‌کند، بلکه هزینه‌های اقتصادی سنگینی نیز به کشور تحمیل می‌کند.