مقام وزارت کشور: از اخراج افغانستانی‌ها کوتاه نمی‌آییم
تنها از ابتدای سال ۲۰۲۵ بیش از ۲.۲ میلیون افغان از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند؛ کشوری که با بحران اقتصادی، تغییرات اقلیمی و محدودیت‌های شدید اجتماعی به‌ویژه برای زنان و دختران روبه‌رو است.
بخش خبر
سرکوب مهاجران افغانستانی در ایران
نادر یاراحمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور ایران گفت که تا ۸ شهریور ۱۴۰۴ بیش از یک میلیون و ۲۳۵ هزار مهاجر که آن‌ها را «تبعه غیرمجاز» خواند از ایران خارج شده‌اند و میلیون‌ها نفر دیگر نیز در صف اخراج قرار دارند.
یاراحمدی در گفتگو با شبکه خبر جمهوری اسلامی در شامگاه دوشنبه ۱۰ شهریور گفت که آن‌ها ۶.۱ میلیون مهاجر ساکن ایران را شناسایی کرده‌اند که «بیش از ۴ میلیون نفر آن‌ها غیرمجاز هستند».
به گفته او، در ماه‌های گذشته ۴۲۵ هزار افغانستانی به اجبار رد مرز و بیش از ۸۰۰ هزار نفر به صورت «خودمعرف» خارج شده‌اند. در نگاه رسمی، این خروج گسترده یک «موفقیت» تلقی می‌شود، اما در واقع بخشی از روندی است که طی ماه‌های اخیر با شدت گرفتن فضای ضد‌مهاجرتی در ایران پیگیری شده است.
دولت ایران در مقاطع مختلف کوشیده است بحران‌های امنیتی و نظامی را به مهاجران پیوند بزند. پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل در خرداد گذشته، رسانه‌های رسمی و مقامات ایرانی مهاجران افغانستانی را به «همکاری اطلاعاتی با اسرائیل» متهم کردند. این اتهامات هرگز ثابت نشد، اما زمینه‌ای فراهم آورد تا فضای اجتماعی علیه حضور مهاجران بیشتر تحریک شود. اکنون نیز در سیاست‌های تازه وزارت کشور، مهاجران «غیرمجاز» به‌عنوان تهدیدی برای امنیت ملی معرفی می‌شوند.
این روند در حالی ادامه دارد که سازمان ملل متحد و نهادهای حقوق بشری بارها نسبت به پیامدهای انسانی این اخراج‌های گسترده هشدار داده‌اند. استفانی لوز، مدیر برنامه کشوری در دفتر اسکان بشر سازمان ملل، به تازگی گفت:
گرچه ادغام دوباره میلیون‌ها افغانستانی بازگشت داده‌شده برای آینده صلح‌آمیز افغانستان حیاتی است اما اگر گفت‌وگو میان جمعیت محلی و بازگشت‌کنندگان شکل نگیرد، رقابت بر سر منابع محدود می‌تواند به بروز درگیری‌های تازه بینجامد.
با این حال، روشن است که افغانستان به هیچ وجه آماده پذیرش این جمعیت نیست و بحران بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی هم‌اکنون هم آثارش هویدا شده است.
مقام‌های ایرانی اما نه تنها به این هشدارها توجهی ندارند، بلکه روند اخراج را با تعیین ضرب‌الاجل‌های جدید شتاب داده‌اند.
یاراحمدی در سخنانش تصریح کرد که تا پایان سال حداقل ۸۰۰ هزار نفر دیگر باید از کشور طرد شوند و سال آینده نیز هدفشان اخراج یک میلیون نفر دیگر است.
او هشدار داد کسانی که به مراکز امور اتباع مراجعه نکنند «دستگیر و رد مرز» خواهند شد. چنین مواضعی در عمل به معنای نادیده گرفتن هشدارهای نهادهای بشردوستانه و بی‌توجهی به وضعیت انسانی میلیون‌ها نفر است که با حداقل امکانات به افغانستان بازگردانده می‌شوند.
بر اساس گزارش‌های سازمان ملل، تنها از ابتدای سال ۲۰۲۵ بیش از ۲.۲ میلیون افغان از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند؛ کشوری که با بحران اقتصادی، تغییرات اقلیمی و محدودیت‌های شدید اجتماعی به‌ویژه برای زنان و دختران روبه‌رو است.
سازمان ملل می‌‌گوید بیش از ۶۰ درصد این بازگشت‌کنندگان زیر ۱۸ سال هستند. ممنوعیت آموزش دختران پس از پایه ششم، محدودیت در دسترسی به مشاغل و خدمات عمومی، و نیاز به سرپرست مرد برای خروج از خانه، شرایط را برای خانواده‌های بازگشتی به‌شدت دشوار کرده است.
فعلا ایران و پاکستان در مسیری مشابه حرکت می‌کنند. دولت پاکستان نیز طی ماه‌های اخیر سیاست اخراج گسترده مهاجران افغانستانی را با شدت بیشتری اجرا کرده و مدعی است که این افراد به‌طور غیرقانونی در کشور زندگی می‌کنند. هم‌زمانی سیاست‌های دو کشور، فشار مضاعفی بر مهاجران افغانستانی ایجاد کرده است؛ مهاجرانی که در بسیاری موارد خانه، کار و دارایی خود را در ایران و پاکستان رها کرده و اکنون در افغانستان با بی‌سرنوشتی مطلق مواجه‌اند.
به نظر می‌رسد سیاست رسمی ایران در قبال مهاجران افغانستانی از مدیریت و ساماندهی که پیش‌تر مدعی آن بود به سمت اخراج گسترده و مهاجرستیزی سیستماتیک تغییر کرده است.
ربط دادن مهاجران به تهدیدهای امنیتی، بی‌اعتنایی به هشدارهای بین‌المللی، و تعیین ضرب‌الاجل‌های مداوم، از اراده سیاسی ایران و پاکستان برای استفاده از مهاجران به‌عنوان قربانی بحران‌های داخلی و خارجی خبر می‌دهد. در چنین شرایطی، میلیون‌ها مهاجر افغانستانی با خطر از دست دادن حداقل‌های زندگی و آینده‌ای نامعلوم مواجه‌اند؛ وضعیتی که نه تنها پیامدهای انسانی عمیق دارد، بلکه می‌تواند به بی‌ثباتی بیشتر در افغانستان و کل منطقه دامن بزند.
نظرها
نظری وجود ندارد.