آسوشیتدپرس: در پی فشار آمریکا، ایران قطعنامه منع حمله به سایتهای هستهای را پس گرفت
آسوشیتدپرس میگوید ایران در نشست سالانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آخرین لحظه قطعنامهای را که بههمراه چین، روسیه و کشورهای دیگر ارائه کرده بود، پس گرفت. مکرون از اعمال قطعی مکانیسم ماشه سخن گفت.
بخش خبر
پرچم آژانس بینالمللی انرژی اتمی ـ عکس از خبرگزاری فرانسه
فشارها بر جمهوری اسلامی بیشتر میشود. خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت دیپلماتهای غربی که به شرط ناشناس ماندن صحبت میکردند، گفتهاند که در جریان در نشست سالانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی ایالات متحده آمریکا پشت پرده بهشدت در حال لابیگری بوده تا از تصویب قطعنامهای که ایران درباره منع حمله به سایتهای هستهای تهیه کرده بود جلوگیری کند.
بهگفته این دیپلماتها، آمریکا اعلام کرده بود در صورتیکه قطعنامه مورد نظر ایران تصویب شود و آژانس بینالمللی انرژی اتمی بخواهد حقوق اسرائیل را در این نهاد محدود کند، احتمالاً بودجه آژانس بینالمللی انرژی اتمی را کاهش خواهد داد.
در سال ۱۹۸۱، ارائه کمک به اسرائیل تحت برنامه کمکهای فنی آژانس به دلیل حمله اسرائیل به یک راکتور هستهای در عراق به حالت تعلیق درآمد. در آن زمان، این حمله در قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل، کنفرانس عمومی آژانس و هیئت مدیره آژانس بهشدت محکوم شد.
پس گرفتن این قطعنامه در حالی رخ میدهد که متحدان آمریکا مکانیسم ماشه (بازگشت تحریمهای سازمان ملل) علیه ایران را بهدلیل برنامه هستهایاش فعال کردهاند.
رضا نجفی، سفیر ایران در سازمان ملل، در سخنرانی خود در اواخر روز پنجشنبه ۲۷ شهریور / ۱۸ سپتامبر در کنفرانس عمومی آژانس، اعلام کرد که «با روحیه حسننیت و تعامل سازنده، و به درخواست چندین کشور عضو»، اقدام در مورد این پیشنویس را به کنفرانس سال آینده موکول کرده است.
تنشها پس از حمله ماه ژوئن
اسرائیل در ماه ژوئن تأسیسات هستهای و نظامی ایران را هدف قرار داد و مدعی شد که نمیتواند به تهران اجازه توسعه سلاحهای هستهای را بدهد و از این بیم دارد که جمهوری اسلامی به این هدف نزدیک شده باشد. ایالات متحده نیز در یکم تیر / ۲۲ ژوئن با حمله به سه تأسیسات هستهای ایران وارد این درگیری شد. ایران مدتهاست که تأکید میکند برنامه هستهایاش صلحآمیز است.
متن پیشنویس قطعنامه ایران شامل بندی بود که «حملات عمدی و غیرقانونی انجامشده در ژوئن ۲۰۲۵ علیه سایتها و تأسیسات هستهای جمهوری اسلامی ایران» را «به شدت محکوم» میکرد و اضافه میکرد که این حملات «نقض آشکار قوانین بینالمللی» است. همچنین «تأیید مجدد» میکرد که «تمامی کشورها باید از حمله یا تهدید به حمله به تأسیسات هستهای صلحآمیز در کشورهای دیگر خودداری کنند».
نجفی گفت که هدف ایران و سایر حامیان این قطعنامه، از جمله کوبا، نیکاراگوئه، ونزوئلا، بلاروس و زیمبابوه، «هرگز ایجاد تفرقه بین کشورهای عضو نبوده است» و افزود که «در چنین مسائل مهم و حساسی، ضروری است که کنفرانس عمومی پیامی واحد و بدون ابهام ارسال کند».
او افزود: «ما قویاً معتقدیم که صدای این نهاد نباید تحت فشار و ارعاب سیاسی اعمالشده توسط یکی از متجاوزان تحریف شود.»
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، نیز در اوایل هفته جاری در کنفرانس عمومی آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت که انتظار دارد کشورهای عضو آژانس «اقدامات مناسبی در پاسخ به این حملات غیرقانونی به تأسیسات هستهای انجام دهند». او گفت «تهدیدهای اخیر ایالات متحده در این زمینه، و همچنین اعمال فشار سیاسی بر کشورها و استفاده ابزاری از آژانس به اشکال مختلف، از جمله از طریق تأثیرگذاری بر بودجه آن، مسائل نگرانکنندهای هستند.»
هاوارد سالومون، کاردار موقت نمایندگی آمریکا نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، گفت که پیشنویس قطعنامه «تصویری بهشدت نادرست از وقایع اخیر ارائه میدهد، قوانین بینالمللی را تحریف کرده و به صورت گزینشی از اساسنامه آژانس و سایر اسناد تصویبشده توسط کنفرانس عمومی آژانس و سازمان ملل نقل قول میکند؛ آنها را از متن اصلی خارج کرده و نتیجهگیریهای نادرستی میگیرد.» او افزود که اگر این قطعنامه به رأیگیری گذاشته میشد، «با قاطعیت شکست میخورد».
سالومون همچنین گفت «تهدید جدی و فزایندهای که برنامه غنیسازی ایران برای اسرائیل و منطقه ایجاد کرده، اقدامات قوی و قاطعی را که توسط رئیسجمهور ترامپ هدایت میشود، ضروری ساخته است». او افزود ایالات متحده «این اقدام را سرسری انجام نداده است». درخواستی برای اظهارنظر به وزارت امور خارجه آمریکا و نمایندگی ایالات متحده در سازمانهای بینالمللی در وین ارسال شده است.
ضربالاجل قریبالوقوع
کنفرانس عمومی آژانس بینالمللی انرژی اتمی شامل نمایندگان بلندپایه ۱۸۰ کشور عضو این دیدهبان هستهای سازمان ملل است که در مورد مسائل سیاست هستهای بینالمللی بحث میکنند. این کنفرانس هر ساله در وین برگزار میشود و بودجه را تصویب کرده و قطعنامههایی را در مورد مسائل ایمنی و امنیت هستهای بررسی میکند.
این نشست در زمانی حساس برگزار شد؛ زمانی که فرانسه، آلمان و بریتانیا فرآیند مکانیسم ماشه علیه ایران را بهدلیل آنچه عدم پایبندی به توافق سال ۲۰۱۵ مینامند، آغاز کردهاند. این توافق با هدف جلوگیری از توسعه سلاحهای هستهای توسط ایران صورت گرفته بود.
این فرایند که توسط دیپلماتهای مذاکرهکننده در توافق هستهای با عنوان «بازگشت فوری» به توافق سال ۲۰۱۵ اضافه شد، طوری طراحی شده است که قابل وتو در سازمان ملل نباشد و میتواند ظرف یک ماه بهاجرا درآید.
این اقدام بازه زمانی ۳۰ روزه برای از سرگیری تحریمها را در نظر دارد، مگر اینکه غرب و ایران به یک توافق دیپلماتیک برسند.
«قطعی بودن مکانیسم ماشه»
روز پنجشنبه امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، اعلام کرد که قدرتهای اروپایی احتمالاً تا پایان ماه جاری، تحریمهای بینالمللی علیه ایران را دوباره اعمال خواهند کرد. این تصمیم پس از آن گرفته شد که بهگفته او، آخرین دور مذاکرات با تهران با هدف جلوگیری از این اقدام، جدی تلقی نشد.
بریتانیا، فرانسه و آلمان که به گروه E3 معروف هستند، در پایان ماه اوت فرایند ۳۰ روزه را برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل آغاز کردند. آنها شروطی را برای تهران تعیین کردند که در طول ماه سپتامبر باید آنها را برآورده میکرد تا آنها را به تأخیر در اجرای مکانیسم ماشه متقاعد کنند.
پیشنهاد سه کشور اروپایی برای به تعویق انداختن این مکانیسم تا شش ماه، بهمنظور فراهم کردن امکان مذاکرات جدی، مشروط به این بود که ایران دسترسی بازرسان هستهای سازمان ملل را دوباره برقرار کند و در مذاکرات با ایالات متحده شرکت کند. بازرسان همچنین به دنبال پاسخگویی ایران در مورد ذخایر بزرگ اورانیوم غنیشده خواهند بود.
هنگامی که از مکرون در مصاحبه با کانال ۱۲ اسرائیل پرسیده شد که آیا بازگشت فوری تحریمها قطعی است، او پاسخ داد: «بله، فکر میکنم چنین است، چون آخرین خبرها از طرف ایرانیها جدی نیست.»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، نیز بعدازظهر پنجشنبه گفت که او «یک طرح معقول و قابل اجرا» را به طرفهای E3 و اتحادیه اروپا ارائه کرده تا از «یک بحران غیرضروری و قابل اجتناب در روزهای آینده» جلوگیری کند. عراقچی در پستی در شبکه اجتماعی ایکس گفت که این پیشنهاد «نگرانیهای واقعی را برطرف میکند» و آن را متقابلاً سودمند توصیف کرد، اما جزئیات بیشتری در مورد محتوای آن ارائه نداد.
وزیران خارجه سه کشور اروپایی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و همتای ایرانی آنها روز چهارشنبه در یک تماس تلفنی شرکت کردند. دیپلماتهای هر دو طرف گفتند که هیچ پیشرفت اساسی حاصل نشده است، هرچند که هنوز فرصت برای دستیابی به توافق قبل از پایان ضربالاجل وجود دارد.
شورای امنیت ۱۵ عضوی سازمان ملل روز جمعه درباره قطعنامهای رأیگیری خواهد کرد که تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را بهطور دائم لغو میکند. این اقدام مطابق با الزامی است که پس از آغاز فرایند توسط سه کشور اروپایی باید انجام شود.
دیپلماتها میگویند که این قطعنامه احتمالاً موفق به کسب دستکم ۹ رأی لازم برای تصویب نخواهد شد و حتی اگر هم رأی بیاورد، توسط ایالات متحده، بریتانیا یا فرانسه وتو خواهد شد.
نظرها
نظری وجود ندارد.