تلاش نمادین جامعه جهانی برای زنده نگه داشتن «راه‌حل دو‌دولتی»

هم‌زمان با شدت گرفتن حملات اسرائیل به نوار غزه و نگرانی از فروپاشی کامل ایده‌ی «راه‌حل دو‌دولتی»، ده‌ها رهبر جهان روز دوشنبه ۳۱ شهریور/ ۲۲ سپتامبر به ابتکار فرانسه و عربستان سعودی در نیویورک گرد هم می‌آیند تا از تشکیل کشور مستقل فلسطین حمایت کنند.

یک روز پیش از برگزاری اجلاس، بریتانیا، کانادا، استرالیا و پرتغال دولت فلسطین را به رسمیت شناختند. قرار است امروز نیز فرانسه و چند کشور دیگر به صورت رسمی این اقدام را انجام دهند.

این روند با استقبال بسیاری از کشورهای جنوب جهانی مواجه شده، اما در اروپا همه هم‌نظر نیستند. ایتالیا آن را «واکنشی معکوس» خواند و آلمان هشدار داد که ممکن است تلاش‌ها برای دستیابی به توافقی مذاکره‌شده میان اسرائیل و فلسطین را تضعیف کند.

اسرائیل و ایالات متحده این نشست را تحریم کرده‌اند. دنی دانون، سفیر اسرائیل در سازمان ملل، آن را «سیرک» نامید. منابع اسرائیلی حتی از بررسی گزینه‌ی الحاق بخش‌هایی از کرانه باختری به‌عنوان واکنشی احتمالی خبر داده‌اند. اقدامی که می‌تواند خشم کشورهایی مانند امارات متحده عربی را  که در سال ۲۰۲۰ تحت «توافق ابراهیم» روابط خود را با اسرائیل عادی کردند، برانگیزد.

امارات به صورت رسمی اعلام کرده الحاق کرانه باختری «خط قرمز» است و روح توافق‌ ابراهیم را نابود می‌کند.

در اروپا، تنظیم همزمان رابطه با آمریکا و اسرائیل و داشتن موضعی مستقل دشوارتر از همیشه شده است.

ژان-نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، گفت:

 او افزود این شناسایی به معنای رد حماس است و باید این گروه از هر نقش آینده در اداره غزه کنار گذاشته شود.

ماه گذشته مجمع عمومی سازمان ملل بیانیه‌ای هفت‌صفحه‌ای تصویب کرد که خواستار گام‌های «ملموس، زمان‌بندی‌شده و غیرقابل بازگشت» به‌سوی تشکیل دولت فلسطین بود و در عین حال حماس را محکوم و خواستار خلع سلاح آن شد.

در غزه، هزاران فلسطینی در حال فرار از بمباران‌های اسرائیل‌اند. نبیل جابر، آواره فلسطینی، به رویترز گفت:

این تحولات در حالی رخ می‌دهد که محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین  و هیئت همراهش با ممانعت دولت ترامپ نتوانستند برای حضور در اجلاس ویزای آمریکا دریافت کنند و قرار است از طریق ویدئو سخنرانی کنند.

همچنین، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی که به همراه مکرون میزبان اجلاس است، در جلسه حاضر نخواهد شد و طبق توافق مجمع عمومی از طریق ویدئو پیام خواهد داد.

جنگ جاری در غزه اکنون وارد دومین سال خود شده و بیش از ۶۵ هزار کشته فلسطینی، عمدتا غیرنظامی، برجای گذاشته و موجب قحطی و آوارگی میلیون‌ها نفر شده است. هم‌زمان خشونت شهرک‌نشینان در کرانه باختری به بالاترین سطح رسیده است.

در چنین شرایطی، به رسمیت شناختن فلسطین توسط قدرت‌های بزرگ غربی صرفا اقدامی نمادین است: نشانه‌ای از تلاش برای زنده نگه داشتن ایده‌ای که بسیاری نگران‌اند به‌زودی به تاریخ بپیوندد.